Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/9114 E. , 2020/10018 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/9114
Karar No : 2020/10018
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Yapı Denetim Ltd. Şti.
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan binanın ruhsat ve eki projesine aykırı olarak inşa edildiğinden bahisle, ruhsata aykırı imalatın 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca yıkılarak tespite konu binanın ruhsat ve eki projesine uygun hale getirilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile aynı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca fenni mesul sıfatıyla davacı şirket adına 64.867,87-TL para cezası verilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının iptali, yıkıma ilişkin encümen kararı yönünden ise davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının temyiz edilen iptale ilişkin kısmının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 24/03/2015 tarih ve E:2014/234, K:2015/2189 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dava konusu yıkım ve para cezası verilmesine ilişkin encümen kararlarının iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca yıkıma ilişkin tesis edilen … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı yönünden davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının temyiz edilmeyerek kesinleştiği, İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak anılan karar yönünden hüküm kurulmasında hukuki isabet bulunmadığı; öte yandan, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin tesis edilen … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının sebep, konu, amaç ve yetki unsurları açısından kanuna uygun olduğu belirtilerek, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararını bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi ile; İdare Mahkemesi kararının yıkıma ilişkin kısmının bozulması, para cezasına ilişkin kısmının ise onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan binanın ruhsat ve eki projesinde +1,00 m. olarak gözüken su basman kotunun (12/10/2011 tarihli Harita Bürosu tespitine göre) yaklaşık 36 cm. yükseltildiği, tespite konu binanın betonarmesinin bitmiş, çatısının kapatılmış ve tuğla duvarları örülmüş vaziyette olduğu hususları 13/10/2011 tarihli, … cilt, … numaralı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir.
Anılan yapı tatil tutanağı esas alınarak, ruhsata aykırı imalatın 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca yıkılarak tespite konu binanın ruhsat ve eki projesine uygun hale getirilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile aynı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yapı sahibi sıfatıyla davacı şirket adına 64.867,87-TL para cezası verilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı tesis edilmiştir.
Bunun üzerine, anılan encümen kararlarının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesinde; “Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok 1 ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde; “1. Temyiz incelemesi sonunda Danıştay; a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar. b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar. 2. Temyiz incelemesi sonunda Danıştay; a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, b) Hukuka aykırı karar verilmesi, c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar. 3. Kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir. 4. Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50 nci madde hükümleri kıyasen uygulanır. 5. Temyize konu edilen kararı veren ya da karara katılan hâkim aynı davanın temyiz incelemesinde görev alamaz.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesi kararının para cezasına ilişkin kısmı hakkında;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının para cezasına ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
İdare Mahkemesi kararının yıkıma ilişkin kısmı hakkında;
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler uyarınca, Danıştayca verilen bozma kararları üzerine, ilk derece mahkemelerinin, bozma kararında yazılı esaslara uygun olarak karar verme ya da ilk kararlarında ısrar etme imkanları bulunmakla birlikte, Mahkeme tarafından, bozma kararına uyulması yönünde karar verildiği takdirde, Danıştayca verilen bozma kararındaki yazılı esaslara uygun olarak incelenmek suretiyle, kesinleşen kısımlar dışında yeniden bir karar vereceği açıktır.
Uyuşmazlıkta; İstanbul İli, Ataşehir İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan binanın ruhsat ve eki projesine aykırı olarak inşa edildiğinden bahisle, ruhsata aykırı imalatın 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca yıkılarak tespite konu binanın ruhsat ve eki projesine uygun hale getirilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile aynı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yapı sahibi sıfatıyla davacı şirket adına …-TL para cezası verilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada; para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının iptali, yıkıma ilişkin encümen kararı yönünden ise davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının para cezasına ilişkin kısmının temyiz edildiği ve Danıştay Danıştay Ondördüncü Dairesinin 24/03/2015 tarih ve E:2014/234, K:2015/2189 sayılı kararıyla İdare Mahkemesi kararının temyiz edilen para cezasına ilişkin kısmının bozulduğu, böylelikle İdare Mahkemesi kararının yıkıma yönelik encümen kararı yönünden davanın reddine ilişkin kısmının ise temyiz edilmeyerek kesinleştiği; ancak bozma kararına uyularak, … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda ise, bozulan para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının yanı sıra, kesinleşen yıkıma ilişkin encümen kararı hakkında da yeniden hüküm kurulduğu görülmektedir.
Bu durumda, Mahkemece bozma kararına uyularak verilen kararda, dava konusu işlemlerden yalnızca para cezası verilmesine yönelik encümen kararı hakkında hüküm kurulması gerekirken; daha önce temyiz edilmeyerek kesinleşmiş olan ve ruhsata aykırı imalatın 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca yıkılarak tespite konu binanın ruhsat ve eki projesine uygun hale getirilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı yönünden de hüküm kurulmasında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin yıkıma ilişkin kısmının kabulüne;
2. Temyiz isteminin para cezasına ilişkin kısmının ise reddine,
3. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararının para cezasına ilişkin kısmının ONANMASINA, yıkıma ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 22/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.