Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2019/9000 E.  ,  2020/10044 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/9000
Karar No : 2020/10044

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Makine ve Metal San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsata aykırı ilaveler yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin 14/04/2011 tarih ve 294 sayılı … Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 13/03/2014 tarih ve E:2012/566, K:2014/3459 sayılı kararıyla, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına aynı fıkranın (c) bendinin 8. ve 13. alt bentleri uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmının bozulması nedeniyle bozma kararına uyularak, anılan kısmın iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının, Danıştay Ondördüncü Dairesinin 09/05/2016 tarih ve E:2016/2550, K:2016/3698 sayılı kararıyla usul yönünden bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen temyize konu kararda; işleme konu yapının çevre ve sağlık şartlarına aykırı olduğuna yönelik herhangi bir tespitin bulunmaması nedeniyle 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 13. alt bent uyarınca artırım uygulanmasında, yapı kullanma izin belgesi alınmış bir yapıda ruhsatsız yeni inşaî faaliyette bulunması nedeniyle aynı fıkranın (c) bendinin 10. alt bendi uyarınca arttırım uygulanması gerekirken, 8. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin anılan kısmının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından yapı tatil tutanağında tespit edilen ve bahçe olarak kullanılması gereken kısmın saç profillerle kapatılması suretiyle çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet verildiği, bu durumun fotoğraflarla da sabit olduğu, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 13. alt bent uyarınca artırım uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, diğer taraftan söz konusu yapının, aynı parsel sınırı içinde olmakla birlikte ruhsatlı binadan ayrı tamamen ruhsatsız yapıldığı, ayrıca söz konusu yapıyla ilgili daha önceden 1 nolu yapı tatil tutanağı tutulmasıyla ruhsatın hükümsüz hale geldiği ve dava konusu yapıya ait işlem dosyasında yapı kullanma izin belgesine rastlanılmadığı, ruhsat süresi dolmuş yapıda yeniden ruhsat alana kadar geçen sürede yapılan her türlü yeni imalat ruhsatsız olarak yapılmış sayıldığı, dolayısıyla 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 8. alt bent uyarınca artırım uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararının 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 13. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmınının onanması, 8. alt bendi uyarınca artırılmasına ilişkin kısmının aşağıda yer verilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan yapıda, ruhsata aykırı olarak mevcut fabrika binasının arkasında bulunan 1 nolu yapı tatil tutanağı ile tespit edilen kısmın arkasına 3*25 m ebatlarında ilave ile bu ilavenin yanına 15*20 m ebatlarında bir ek daha yapıldığının ve mevcut binanın sağ yanında bulunan boş kısmına çelik konstrüksiyon yapılarak üzerinin eternit ile kapatıldığının ve aykırılıktan etkilenen alanın 522 m2 olduğunun … nolu yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesi üzerine, dava konusu encümen kararı ile 2/B sınıf ve grubundaki yapılar için 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca temel para cezası hesaplandığı ve bu para cezasına aynı fıkranın (c) bendinin 5.,8.,12. ve 13. alt bentleri uyarınca artırım uygulanmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine, anılan kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinde para cezasıyla ilgili düzenlemelere yer verilmiş, söz konusu maddenin 2. fıkrasının (a) bendinde yapı sınıfı ve grubu dikkate alınmak suretiyle maddede belirtilen miktar ile yapının alanının çarpılması sonucu temel ceza miktarının hesaplanacağı ve bu miktar üzerinden (c) bendinin alt bentlerinde belirtilen artırım sebepleri için gösterilen oranlar uyarınca bulunan miktarların eklenmesi sonrasında toplam ceza miktarının bulunacağı belirtilmiş olup, söz konusu (c) bendinin 8. alt bendinde; ruhsatsız ise cezanın % 180, 10. alt bendinde; yapı kullanma izin belgesi alınmış olmakla birlikte, ruhsat alınmaksızın yeni inşaî faaliyete konu ise cezanın %100 oranında artırılarak hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1-Temyize konu İdare Mahkemesi kararının 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 13. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 2. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
2- Kararın 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 8. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmına gelince;
Yukarıdaki mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, temel ceza miktarı belirlendikten sonra maddede öngörülen arttırım sebeplerinin varlığı halinde arttırım sebeplerinin ayrı ayrı hesaplanacağı, aykırılığa konu yapının herhangi bir ruhsata dayanmaksızın tamamen ruhsatsız olması halinde artırılacağı hükme bağlanmıştır.
Dava konusu uyuşmazlıkta, her ne kadar İdare Mahkemesince; temel para cezasına, yapı kullanma izin belgesi alınmış bir yapıda ruhsatsız yeni inşaî faaliyet nedeniyle 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 8. alt bendi yerine, 10. alt bendi uyarınca arttırım uygulanması gerektiği sonucuna varılarak, anılan kısmın iptaline karar verilmiş ise de, davalı idare tarafından dava konusu yapıya ait işlem dosyasında yapı kullanma izin belgesine rastlanılmadığı belirtildiğinden ve dava dosyasında aksi yönde bir bilgi-belge de bulunmadığından, temel para cezasının 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 10. alt bendi uyarınca artırılmasına ilişkin koşullar bulunmamakla birlikte, tespit edilen imalatlar ruhsata aykırı olarak yapıldığından, 8. alt bent uyarınca artırılma koşullarının da bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 8. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısımda hukuka uyarlık bulunmadığından, bu kısmın iptali yolunda İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 13. alt bent uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmının ONANMASINA, temel para cezasına, aynı fıkranın (c) bendinin 8. alt bent uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 22/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.