6. Daire 2019/7066 E. , 2020/7680 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/7066
Karar No : 2020/7680
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, … Sanayi bölgesinin önünde, kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan alanda ruhsata aykırı yapılar yapıldığından bahisle şantiye şefi olan davacıya 3194 sayılı İmar Kanununun 42/3. maddesi ve 3621 sayılı Kıyı Kanununun 15. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin 12.02.2014 günlü, 104 sayılı … Belediyesi Encümeni kararının iptali istemiyle açılan davanın reddi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; … Kimya San. Tic. A.Ş. tarafından yaptırılan imalatın OSB sınırları dışında denize dolgu alanı içinde ve uygulama imar planında gösterilen alanlardan farklı saha içinde yapıldığı, davalı idarece yapılan tespitlerin doğru olduğunun yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda anlaşıldığı, davacı hakkında düzenlenen para cezasının da şantiye şefi olması nedeniyle gerekli bildirim yükümlülüğüne uymadığından bilirkişi raporlarında belirtildiği üzere 3194 sayılı Kanunda belirtilen kriterlere aykırılık taşımadığı görüldüğünden tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davalı İdarenin dava konusu alanlarda işlem yapma yetkisinin olmadığı, dava konusu para cezasının hukuki dayanaktan yoksun olduğu ve hakkaniyete aykırı olduğu, şantiye şefi olarak yalnızca kuru yük iskelesi 1, 2 ve 3 numaralı inşaat alanları ile likit iskelesi alanında çalışma yaptığı, başka bir alanda herhangi bir inşai faaliyet gerçekleştirmediği, dava konusu liman sahası ile ilgili olarak revize imar planlarının onaylandığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Davalı İdarece düzenlenen 01.11.2013 tarihli tutanak ile; … Kimya ve Sanayi Tic. A.Ş.’ye gidilerek belediye teknik personeli tarafından tutulan 08.10.2013 tarihli tutanağa istinaden düzenlenen harita ile 11.11.2003 tarih ve 410531344 sayı ile onaylanan 1/1000 ölçekli liman ve dolgu alanına ilişkin imar planı karşılaştırıldığında, iskelelerin batıya doğru kayık olduğu, batıdaki iskelenin 4968,15 m2, doğudaki iskelenin 1866,57m2 olarak onaylı imar planı sahası dışında imal edildiği, iskelelerin ortasındaki dolgu alanının 784,73m2 plan sahası dışına taştığı ve bu yapılara ait ruhsatlarda müteahhit olarak … İnşaat San. ve Tic. A.Ş., şantiye şefi olarak …’ın yer aldığı, 1/1000 ölçekli hava fotoğrafında yapılan incelemelerde dolgu imar planının batı yönünde 331,32 m2’lik alanın, dolgu imar planı dışında imal edildiği, kıyı kenar çizgisinin deniz yönünde yaklaşık 100 m2 kamyon tente alanı, 65,89 m2 dolum ünitesi, yine 65,89 m2 dolum ünitesi, 103,53 m2 kantar, 297,85 m2 dolum ünitesinin ruhsatının olmadığı hususlarının tespit edilmesi üzerine, şantiye şefi olan davacıya … Belediye Encümeninin 12.02.2014 günlü, 104 sayılı kararıyla, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/3 ve 3621 sayılı Kıyı Kanununun 15. maddesi uyarınca 32.632,88-TL para cezası verilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonucunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir. Ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” kuralı yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden; davalı İdare elemanlarınca düzenlenen ve dava konusu encümen kararına dayanak teşkil eden 01.11.2013 tarihli tutanakta; yapı sahibinin imzasının bulunmadığı, tutanağın düzenlendiği sırada yapı sahibinin bulunmadığı durumunun tutanakta yer almadığı, tutanağın yapı yerine asılıp, yapıların mühürlendiğine ilişkin bilginin yer almadığı gibi tutanağın 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca düzenlendiğine dair bir ibarenin de bulunmadığı, sonuç itibarıyla söz konusu tutanağın, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi hükmünde belirtilen “yapı tatil tutanağı”nın ihtiva etmesi gereken unsurları taşımadığı anlaşılmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 3. fıkrasında; “18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verilir.” hükmüne yer verilmiştir
Bu düzenlemelere göre, ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapı hakkında kanunda öngörülen yaptırımların uygulanabilmesi, ihtilaf konusu imalatın ilgili fen elemanları tarafından açık ve tereddüte yer bırakmayacak şekilde saptanarak usule uygun şekilde düzenlenecek bir tutanağa bağlanması ile mümkündür. Söz konusu tutanakta yer alması gereken hususların ise yine yasa hükmünde belirtildiği görülmektedir. Buna göre; yapının denetimini yapan ilgili idare elemanlarının yapıyla ilgili saptamaları ve imzalarının bulunduğu tutanağın düzenlendiği sırada yapı sahibinin de hazır bulunması halinde imzalatılması, yapı sahibi bulunamamış ise bu hususa da tutanakta yer verilmesi, tutanağın yapı yerine asılması, yapının mühürlenerek inşaatın derhal durdurulduğunun belirtilmesi gerekmektedir. Ayrıca yasa hükmünde yapı yerine asılan yapının durdurulduğuna dair tutanağın bir örneğinin muhtara bırakılması gerektiği de belirtilmiştir.
Buna göre; 3194 sayılı Kanunda belirtilen usule uygun düzenlenmiş somut, ayrıntılı ve gerekçeli tespitler içeren bir yapı tatil tutanağı düzenlenmeden para cezasına ilişkin işlem tesis edilemeyeceğinden, öngörülen usule uygun düzenlenmeyen tutanağa dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 15/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.