Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/4429 E. , 2020/8100 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/4429
Karar No : 2020/8100
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : …
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … Mirasçıları; …, …, …, …, …, …
2- … Mirasçısı; …
VEKİLLERİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara ili, Altındağ ilçesi, … Mahallesi, … ada, … ve … numaralı parsellerde bulunan taşınmazın tahliye ve tasfiye edilmesine aksi halde 3194 sayılı İmar Kanunun 32. ve 42. maddeleri uyarınca işlem yapılacağına ilişkin Ankara II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun … günlü, … sayılı kararının ve bu karar dayanak alınarak tesis olunan … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın incelenmeksizin reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 02/10/2014 tarih ve E:2013/5664, K:2014/8081 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dava konusu … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin iptaline, … tarih ve … sayılı Ankara II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararı hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idareler tarafından, mahkeme kararının usul hukuka uygun olmadığı, bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile mahkeme kararının dava konusu … tarih ve … sayılı Ankara II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararı yönünden onanması, … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi yönünden ise bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Ankara ili, Altındağ ilçesi, … Mahallesi, .. ada, … ve … numaralı parsellerde bulunan taşınmazın tahliye ve tasfiye edilmesine aksi halde 3194 sayılı İmar Kanunun 32. ve 42. maddeleri uyarınca işlem yapılacağına ilişkin Ankara II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun … günlü, … sayılı kararının ve bu karar dayanak alınarak tesis olunan … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi düzenlenmiş ve bu işlemlerin iptalleri istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesi kararının Ankara II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun … günlü, … sayılı kararına ilişkin kısmı yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür. Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
İdare Mahkemesi kararının … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi yönünden ise;
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 9. maddesinde “Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları çerçevesinde koruma bölge kurullarınca alınan kararlara aykırı olarak, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarında inşaî ve fizikî müdahalede bulunulamaz, bunlar yeniden kullanıma açılamaz veya kullanımları değiştirilemez. Esaslı onarım, inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, yakma, kazı veya benzeri işler inşaî ve fizikî müdahale sayılır.” hükmü, 10. maddesinde; “Her kimin mülkiyetinde veya idaresinde olursa olsun, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmak, Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir.” hükmü, aynı Kanunun 57. maddesinde; “Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarına ilişkin uygulamaya yönelik kararlar almak.” koruma kurullarının görevleri arasında sayılmış olup, 61. maddesinde; “Kamu kurum ve kuruluşları ve belediyeler ile gerçek ve tüzel kişiler, koruma yüksek kurulu ve koruma bölge kurullarının kararlarına uymak zorundadır.” hükmü yer almaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde ise; “Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmünün değerlendirilmesinden korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarında inşaî ve fizikî müdahalede bulunulamayacağı, bu yerlere ilişkin ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılar nedeniyle 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 61. maddesi uyarınca kamu kurum ve kuruluşları ve belediyeler ile gerçek ve tüzel kişiler, koruma yüksek kurulu ve koruma bölge kurullarının kararlarına uymak zorunda olduğu anlaşılmaktadır.
Olayda, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapı nedeniyle Ankara II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun … günlü, … sayılı kararı ile söz konusu yapılar hakkında ilgili belediyesince 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca işlem yapılması gerektiğinden bahisle dava konusu … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda dava konusu yapının 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımına yönelik olarak ilgili Belediyesince encümen kararı alınmaksızın tesis edilen … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminde hukuka aykırılık bulunmamakta olup, dava konusu işlemin iptali yönünde tesis edilen mahkeme kararının bu kısmında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz istemlerinin kısmen kabulüne,
2.Davanın kısmen iptaline, kısmen karar verilmesine yer olmadığına ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının Ankara II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun … günlü, … sayılı kararına ilişkin kısmının ONANMASINA, … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 23/09/2020 tarihinde kararın bozulmasına dair kısmının oyçokluğuyla, onanmasına dair kısmı yönünden ise oybirliğiyle karar verildi.
KARŞI OY (X):
Mahkeme kararının … tarih ve … sayılı Altındağ Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmınında onanması gerektiği oyu ile çoğunluk kararının bu kısmına katılmıyorum.