Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/2472 E. , 2020/9427 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/2472
Karar No : 2020/9427
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapıda (… Blok) emsal fazlalığı bulunduğundan bahisle mimari proje müellifi olan davacıya 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca …-TL idari para cezası verilmesine ilişkin 16/02/2016 tarih ve 174 sayılı …Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda, uyuşmazlığın çözümü amacıyla yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde 16/02/2016 tarih, 174 karar nolu encümen kararının, Bodrum katta (-7,60 kotunda) 1-GI ve 5-GI aksı mimari projesinde cam gözükürken yerinde perde beton yapılmasının ve Asma kat planında I-DG aksları arasında perde beton gözükürken yerinde bims duvar örülmesinin basit tamir ve tadiller kapsamında ruhsata tabi olmayan inşaat işlerinden sayılması gerektiği, Zemin katta yaklaşık 89,79 m² ölçülerinde galeri boşluğu olarak gözüken alanın betonarme yapılmak suretiyle kullanıma katılması hususunda zemin katta galeri boşluğu bulunmadığı, dolayısıyla beton ile kapatılmasının mümkün olmadığı ve idarece hatalı tespit yapıldığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; bilirkişi raporu ve ek rapor hükme esas alınabilecek nitelikte bulunduğu, … Blokta emsal fazlalığı bulunduğu hususunun sabit olduğu, bu nedenle 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca emsal fazlalığı bulunması nedeniyle verilen imar para cezasına ilişkin işlemin anılan Kanunun 13. alt bendindeki artırım miktarı hariç tutularak hesaplanan toplam … TL’ye ilişkin eden kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, davalı idarece işleme konu yapının çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet verdiğini açık ve kesin olarak ortaya koyan herhangi bir tespitte bulunulmaksızın, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 13 numaralı alt bendi uyarınca artırım uygulanması mümkün olmadığından, para cezasına ilişkin işlemin anılan alt bent hariç tutularak hesaplanan toplam … TL’yi aşan kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne, … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına 2577 sayılı Yasanın 45/4. maddesi uyarınca yapılan inceleme sonucunda … TL’lik kısım için davanın reddine, bu tutarı aşan kısım yönünden ise işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Kararın usul ve hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… ili, … ilçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapıda (… Blok) emsal fazlalığı bulunduğundan bahisle mimari proje müellifi olan davacıya 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca …-TL idari para cezası verilmesine ilişkin 16/02/2016 tarih ve 174 sayılı … Belediye Encümeni kararı düzenlenmiş bunun iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinin ilk cümlesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanunun 42. maddesinde ise; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere idari para cezaları uygulanacağı, Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
18/05/2018 günlü, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanunun 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 16. maddenin 1. fıkrasında; “Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir.” hükmüne, 4. fıkrasında ise; “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde uyarınca 06/06/2018 günlü, 30443 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esasların 6. maddesinin 1. fıkrasında “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır.” hükmü, 3. fıkrasında da “Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. ” hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı vekili tarafından verilen 20/03/2019 tarihli dilekçe ekinde, davacının imar barışı kapsamında uyuşmazlık konusu yapıya ilişkin olarak 02/01/2019 günlü, VY9ZFLJK belge numaralı “Yapı Kayıt Belgesi” alınması nedeniyle, davalı idare tarafından dava konusu işlem olan 16/02/2016 tarih ve 174 sayılı Belediye Encümeni kararı ile alınan idari para cezası kararının kaldırılmasına ilişkin 12/03/2019 tarih ve 222 sayılı … Belediye Encümeni kararının sunulduğu görülmüştür.
Bu durumda yapı kayıt belgesinin davalı idareye sunulması üzerine dava konusu 16/02/2016 tarih ve 174 sayılı … Belediye Encümeni kararı ile alınan idari para cezası kararının kaldırılmasına karar verildiği dikkate alınarak, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın kısmen iptali, kısmen reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 14/10/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.