Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/21877 E. , 2020/13853 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/21877
Karar No : 2020/13853
KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI): … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 17/09/2019 tarih ve E:2019/6447, K:2019/7506 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca davalı idare tarafından, Mahkeme Kararının iptale ilişkin bölümünün onanması kısmının düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan binada ruhsat ve eki projesine aykırı imalat yapıldığından bahisle, söz konusu imalatın 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’nun 13. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin … tarih ve … sayılı Beşiktaş Belediye Encümeni kararı ile 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca 2.748,58 TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Beşiktaş Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; dosyada bulunan bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun değerlendirilmesinden, taşınmaz üzerindeki yapıda ruhsat ve eki projesine aykırı imalatlar yapıldığı, yıkıma ve 748,58-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısımda hukuka aykırılık bulunmadığı, ruhsat almak veya aykırı yapı kısımlarını ruhsata uygun hale getirmek yükümlülüğünün yerine getirilmesi için 3194 sayılı Kanunun 32. maddesinde tanınan süre geçmeden ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmediği yolunda bir tespit olmadan, aynı eylem nedeniyle 2.000,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmında ise hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu para cezası işleminin; 2.000,00-TL’lik kısmının iptaline, 748,58-TL’lik kısmı ile yıkıma ilişkin encümen kararı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI: Davalı tarafından, dava konusu yapıda imar mevzuatına aykırılık tespit edildikten sonra yapı tatil tutanağı düzenlenerek, yasal süre içinde para cezasına ilişkin encümen kararının verildiği, İdare Mahkemesi tarafından yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesi düzenlenen raporda da para cezasının usulüne uygun olduğunun belirlendiği, para cezasına ilişkin Encümen kararının, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 2.000,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmının da hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, Danıştay Altıncı Dairesince verilen onama kararının; İdare Mahkemesince, 2.000,00-TL idari para cezasının iptaline ilişkin kısmı yönünden düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ: Karar düzeltme isteminin kabul edilerek, Mahkeme Kararının değişik gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 17/09/2019 tarih ve E:2019/6447, K:2019/7506 sayılı kararının, Mahkeme Kararının iptale ilişkin bölümünün onanmasına ilişkin kısmı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı, Boğaziçi geri görünüm ve etkilenme bölgesinde bulunan taşınmaz üzerindeki yapının teras bölümünde ruhsata aykırı şekilde demir profil ile iskelet yapılarak çatı arasını büyütmeye yönelik teşebbüste bulunulduğunun tespiti üzerine, 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun 12., 13. ve 18. maddeleri uyarınca 02/06/2015 tarihli yapı tatil tutanağı ile yapı mühürlenerek, yapının ruhsata aykırı kısımlarının 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’nun 13. maddesi uyarınca projesine uygun hale getirilmesi ve yıkımına ilişkin … tarih ve … sayılı Beşiktaş Belediye Encümeni kararı ile 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca 2.748,58 TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Encümen kararının verildiği, bu kararların iptali istemiyle de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’nun 11. maddesinde; “Boğaziçi Alanındaki yapılar, kazı izni verildiği günden itibaren Boğaziçi İmar Müdürlüğünce inşaat ruhsatına ve eklerine ve bu Kanunla belirlenen esaslara göre denetlenir. Boğaziçi İmar Müdürlüğü, denetleme sırasında inşaat ruhsatı ve eklerine ve bu Kanunla belirlenen imar mevzuatına aykırılıkları bir tutanakla tespit eder. Tutanak tanziminde mal sahibi veya müteahhit veya fenni mesulün bulunması esastır. Bunların bulunmamaları halinde inşaatta çalışan herhangi bir kişinin bulunması da yeterlidir. Terkedilmiş bir inşaatta tutanak, Boğaziçi İmar Müdürlüğünce görevlendirilecek asgari üç görevli tarafından tanzim edilir. İnşaat ruhsatı ve eklerine ve imar mevzuatına aykırılığı tespit edilen yapılar için, tutanak tanzimi ile birlikte inşaat mühürlenir. Yapının mühürlendiğini belirten belge ve levhalar yapının muhtelif cephelerine asılır. Bu suretle durum mal sahibine veya müteahhide veya fenni mesule tebliğ edilmiş sayılır…” hükmü, 12. maddesinde; “Kullanma izni verilen yapıların, Boğaziçi İmar Müdürlüğünce tespit edilecek önceliklere göre ve bir program dahilinde, projelerine ve imar mevzuatına uygunluğu denetlenir. Denetleme sırasında tespit edilen aykırılıklar bu Kanunun 11. maddesinde belirtilen esaslara göre tespit edilir ve derhal Boğaziçi İmar Müdürlüğüne bildirilir. Tutanak tanziminde mal sahibi veya yönetici veya kiracının bulunması esastır. Terkedilmiş yapılarda tutanak Boğaziçi İmar Müdürlüğünce görevlendirilecek asgari üç görevli tarafından tanzim edilir. Yapıda imar mevzuatına aykırı olarak yapılan değişiklikler ve eklentiler, bu kanunun 13. maddesinde belirtilen esaslara göre Boğaziçi İmar Müdürlüğünce yıkılır ve yıktırılır…” hükmü yer almaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun
4. maddesinde; bu Kanunun ilgili maddelerine uyulmak kaydı ile 2960 sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanunun özel kanunlara aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı, 32. maddesinde; bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulacağı, durdurmanın yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılacağı, bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılacağı, bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibinin yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını isteyeceği, ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühürün belediye veya valilikçe kaldırılacağı ve inşaatın devamına izin verileceği, aksi takdirde ruhsatın iptal edileceği, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan binanın belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılacağı ve masrafın yapı sahibinden tahsil edileceği, 42. maddesinin 3. fıkrasında; “18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verileceği, 46. maddesinde ise; 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’nun 6. maddesiyle oluşturulan kurulların kaldırılarak, görev ve sorumlulukların 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun 2. maddesinde belirlenen ve 22/07/1983 onay tarihli plana göre Boğaziçi alanında gösterilen “Boğaziçi Sahil Şeridi” ve “Öngörünüm” bölgelerindeki uygulamalar İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanlığınca, “Gerigörünüm” ve “Etkilenme” bölgelerindeki uygulamaların da ilgili İlçe Belediye Başkanlıklarınca yerine getirileceği, düzenlemelerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kararın, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davacıya 2.000,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmının incelenmesinden;
Yukarıda da belirtildiği üzere; Boğaziçi sahil şeridi, öngörünüm bölgesi, geri görünüm ve etkilenme bölgelerindeki yapılarla ilgili olarak öncelikli olarak uygulanması gereken Kanun 2960 sayılı Boğaziçi Kanunudur. Söz konusu bölgelerde, genel nitelikte olan ve daha sonra yürürlüğe giren 3194 sayılı Kanunun ise ancak 2960 sayılı Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanma olanağı bulunmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 3. fıkrasında; aynı Kanunun 32. maddesinde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere para cezası verileceği öngörülmüş, 32. maddesinde ise; yapı tatil tutanağının düzenlenerek yapıya asılmasından itibaren, bir ayı geçmemek koşulu ile bir süre verilmesi durumunda bu sürenin, herhangi bir süre verilmemesi halinde ise tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda ruhsat alınması ya da yapının ruhsata uygun hale getirilmesi yolunda bir yükümlülük öngörülmüştür.
2960 sayılı Boğaziçi Kanunun 11. ve 12. maddelerinde ise; ruhsat alınması ya da yapının ruhsata uygun hale getirilmesi için herhangi bir süre ve yükümlülük öngörülmemiş, aynı Kanunun 13. maddesinde; tespit tarihinden itibaren 7 gün içinde yıkım yönünde karar alınacağı, bu kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde yapının mal sahibi veya müteahhit tarafından yıkılmaması durumunda ise yıkım işleminin yetkili idare tarafından yerine getirileceği düzenlenmiştir.
Uyuşmazlıkta; dava konusu Beşiktaş Belediye Encümeni kararı ile davacıya 3194 sayılı Kanunun 32. maddesindeki yükümlülükleri yerine getirmediğinden bahisle, aynı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 2.000,00-TL idari para cezası verilmiş ise de, yapı tatil tutanağının 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun 12., 13. ve 18. maddeleri hükümleri uyarınca düzenlendiği, davacının 3194 sayılı Kanunun 32. maddesinde belirtilen yükümlülüğü yerine getirmediğinden söz edilemeyeceği gibi 2960 sayılı Kanunun anılan maddelerinde ruhsat alınması ya da yapının ruhsata uygun hale getirilmesi için herhangi bir süre ve yükümlülük öngörülmediği anlaşıldığından, dava konusu işlemin 2.000,00-TL para cezası verilmesine ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesi kararının, davacıya 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca verilen para cezasının iptaline ilişkin kısmında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu para cezasına ilişkin encümen kararının 2.000,00-TL’lik kısmının iptaline, 748,58-TL’lik kısmı ile yıkıma ilişkin encümen kararı yönünden ise davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının iptale ilişkin kısmının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 28/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.