Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2019/1995 E.  ,  2023/1635 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/1995
Karar No : 2023/1635

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DİĞER DAVALI : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Samsun ili, Fatsa ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … sayılı parseli kapsayan alanda … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen ve … tarih ve … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonunun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu planın taşınmazın konut alanı olarak belirlenen kuzeybatı kısmı yönünden, dayanağı nazım imar planına uygun olmadığı, planın planların kademelenmesi ilkesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu planın üst ölçekli plana uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Uyuşmazlıkta, dava konusu taşınmazın yol ve park olarak planlanan kısmı açısından uygulama imar planının iptalinin istenildiği, mahkemece taşınmazın kuzeybatısına getirilen konut kullanımı yönünden taleple bağlılık ilkesine aykırı şekilde değerlendirme yapılarak karar verildiği anlaşılmıştır. Davaya konu edilen yol ve park fonksiyonu açısından yapılan incelemede, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında dava konusu taşınmazda planlanan yolların ve park alanının dayanağı olan 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, uygulama imar planı revizyonunun dava edilen kısmının dayanağı nazım imar planına uygun olduğu sonucuna ulaşıldığından, dava konusu uygulama imar planında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmadığından, anılan kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Samsun ili, Fatsa ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … sayılı parsel, … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen ve … tarih ve … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonunda konut, park ve yol alanı olarak belirlenmiştir.
Davacı tarafından, taşınmazın yol ve park alanı olarak belirlenen kısmına yapılan itirazın reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan halinde; “nazım imar planı” varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak, hali hazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme, yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasında esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Taleple Bağlılık İlkesi” başlıklı 26. maddesinin 1. fıkrasında: “Hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Taleple bağlılık ilkesi, yargılama hukukunun genel prensiplerinden biri olduğundan idari yargılama hukukunda da uygulanması gerekir. Bu ilke kapsamında mahkemeler, davacının istemi ile bağlı olup; istemi genişletecek biçimde karar veremezler.
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından dava konusu taşınmaza getirilen yol ve park fonksiyonlarının kaldırılması gerektiği ileri sürülerek uygulama imar planının iptali istemiyle davanın açıldığı ve konut kullanımına yönelik bir itirazda bulunulmadığı anlaşıldığından, mahkemece taşınmazın kuzeybatısına getirilen konut kullanımı yönünden taleple bağlılık ilkesine aykırı şekilde değerlendirme yapılarak dava konusu planın iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Bu bakımdan, uyuşmazlıkta dava konusu edilen planın yol ve park fonksiyonuna ilişkin kısmının hukuka uygun olup olmadığının incelenmesi sonucuna bağlı olarak taleple uyumlu hüküm kurulması gerekmektedir.
Dava konusu edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı bu kapsamda incelendiğinde, davacının taşınmazı için öngörülen yol ve park alanının dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planında da gösterildiği, dolayısıyla yapılan revizyonun üst ölçekli nazım imar planına uygun olduğu ve söz konusu nazım imar planına karşı dava açılmadığı anlaşıldığından, dava konusu uygulama imar planının hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine karar veren Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince uyuşmazlık hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 20/02/2023 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.