Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/1743 E. , 2023/163 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/1743
Karar No : 2023/163
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …Teknik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülkiyeti davacıya ait Ankara İli, Akyurt İlçesi, …Mahallesi, …parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararıyla onaylanan 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ve dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/25.000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinde, Büğdüz yerleşimi ve yakın çevresinde 25 metre ve altındaki yollara ilişkin herhangi bir önerinin geliştirilmediği, davacının taşınmazından geçirilmesi planlanan 20 ve 10 metrelik yolların dava konusu 1/25.000 ölçekli nazım imar planında gösterilmediği, dolayısıyla anılan imar planında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın bu kısmının reddine, 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinde dava konusu taşınmazın kısmen 20 ve 10 metre en kesitli taşıt yollarının kesişiminde kaldığı görülmekle birlikte, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğiyle, dava konusu taşınmazdan geçirilmesi planlanan 20 metre genişliğindeki yolun planlama alanının batısına kaydırılması nedeniyle, davanın 20 metrelik yola ilişkin kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinde, mevcut yapılı çevrenin ve olanaklarının hiçbir şekilde gözönüne alınmadığı, plan üzerinde mevcut yerleşik alanların gösterilmesine rağmen bu alanların mevcut ulaşım şemasının ve organik dokusunun şehircilik ilkelerine aykırı olarak dikkate alınmadığı anlaşıldığından, dava konusu taşınmazdan geçirilmesi planlanan 10 metrelik yolun şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin bu kısmının iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Davalı idarece kararın iptale ilişkin kısmına karşı istinaf yoluna başvurulması üzerine; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Mülkiyeti davacıya ait Ankara İli, Akyurt İlçesi, …Mahallesi, …sayılı parseli kapsayan alanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararıyla onaylanan 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin; dava konusu taşınmazdan geçirilmesi öngörülen 10 metrelik imar yolunun dava konusu taşınmazı kullanılmaz hale getireceği ve büyük zarara neden olacağı, itirazlarının dikkate alınmadığı, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
14/06/2014 tarihli, 29030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 26. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinde, “İmar planlarındaki gelişme alanlarında geçiş amaçlı 3,00 metreden dar yaya yolu, 10,00 metreden dar trafik yolu açılamaz; yerleşik alanlarda mülkiyet ve yapılaşma durumlarının elverdiği ölçüde yukarıdaki standartlara uyulur. Ancak parseller 7,00 metreden dar yollardan mahreç alamaz.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen Yönetmelik maddesine göre imar parsellerinin en az 7 metrelik bir imar yolundan cephe alması gerekmekte olup planlama yapılırken ulaşım sisteminin bu husus göz önünde bulundurularak kurgulanması gerektiği açıktır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından, taşınmazının dava konusu nazım imar planı değişikliği ile ortasından geçirilmesi öngörülen 10 metrelik imar yolu nedeniyle kullanılmaz hale geleceği ve büyük zarara neden olacağı iddiasıyla anılan imar yolunun kendi parseline tekabül eden kısmının kaldırılmasının talep ettiği anlaşılmıştır.
İdare Mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapordaki değerlendirmeler sonucunda, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinde, mevcut yapılı çevrenin ve olanaklarının hiçbir şekilde gözönüne alınmadığı, plan üzerinde mevcut yerleşik alanların gösterilmesine rağmen bu alanların mevcut ulaşım şemasının ve organik dokusunun şehircilik ilkelerine aykırı olarak dikkate alınmadığı anlaşıldığından, dava konusu taşınmazdan geçirilmesi planlanan 10 metrelik yolun şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu gerekçeleri ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Dosyada bulunan bilirkişi raporunda, nazım imar planı ile uyuşmazlık konusu taşınmazın da bulunduğu yapı adasının içerisinden geçecek şekilde planlanan “10 metrelik taşıt yolu”nun kaldırılmasının bu adada yola cephesi bulunmayan parsellerin ortaya çıkmasına neden olup olmayacağı, söz konusu imar yolunun, devamlılığı olan bir yol güzergahının parçası olup olmadığı, bölgedeki trafik yoğunluğu ve hizmet vereceği bölgenin nüfusu ile orantılı olarak bu yola ihtiyacın ne düzeyde olduğu, alanın topografik yapısının bu yolun planlanmasına uygun olup olmadığı, plan bütünlüğü içerisinde davacıya ait taşınmazdan geçirilmesinin zorunlu olup olmadığı hususları ile ilgili olarak herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmadığı görülmüştür.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesince dosya kapsamında yer alan bilgi, belge, davacının talebinin birlikte değerlendirilmesi suretiyle, aralarında ulaşım planlaması konusunda bir uzmanın da bulunduğu yeni bir bilirkişi kuruluyla mahalinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak, yukarıda belirtilen hususlar açıklığa kavuşturulduktan sonra davanın esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin davacının taşınmazından geçirilmesi planlanan 10 metrelik yola ilişkin kısmının iptaline, davanın 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin davacının taşınmazından geçirilmesi planlanan 20 metrelik yola ilişkin kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına, dava konusu 1/25000 ölçekli nazım imar planı değişikliği yönünden ise davanın reddine ilişkin Mahkeme kararının iptaline ilişkin kısmına yönelik olarak davalı idarece yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyiz edilen kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 17/01/2023 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.