Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/15984 E. , 2023/2265 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/15984
Karar No : 2023/2265
TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN ÖZETİ: Düzce ili, Gölyaka ilçesi, … Mahallesi, … sayılı parsel sayılı taşınmazın 2000 m²’lik kısmını kiralayan davacı tarafından, kiraladığı alana ilişkin plan değişikliği yapılarak söz konusu alanın sosyal kültürel tesis alanı (kır düğün yeri) olarak düzenlenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Gölyaka Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan mahkeme kararının kaldırılması, dava konusu işlemin iptali yolunda … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…., K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ:Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile kararın onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Davacının kiracı olarak bulunduğu taşınmazın kır düğün salonu yapılması amacıyla kiraladığı, kiralanan alanın turizm gelişme alanı olan fonksiyonunun kiralama amacına uygun olarak sosyal kültürel tesis alanı(kır düğün yeri) olarak değiştirilmesi amacıyla taşınmazın maliki Gölyaka Mal Müdürlüğüne başvuruda bulunduğu, söz konusu başvuru üzerine Gölyaka Mal Müdürlüğünce taşınmazın bulunduğu alanda dava konusu plan değişikliği yapılıp yapılamayacağı hususunun Düzce Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne sorulduğu ve verilen cevabi yazıda 2634/4957 sayılı Turizm Teşvik Kanunu uyarınca bir sakınca olmadığının belirtilmesi üzerine, Gölyaka Kaymakamlığı İlçe Mal Müdürlüğü tarafından Gölyaka Belediye Başkanlığına davacının plan değişikliği başvurusunda kurumlarınca bir sakınca görülmediğinin bildirildiği görülmüştür.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 06/03/2023 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.
KARŞI OY (X) :Dava, Düzce ili, Gölyaka ilçesi, … Mahallesi, hazineye ait … parsel sayılı taşınmazın 2000 m²’lik kısmını kiralayan davacı tarafından, kiraladığı alana ilişkin plan değişikliği yapılarak söz konusu alanın turizm gelişme alanı fonksiyonunun sosyal kültürel tesis alanı (kır düğün yeri) olarak düzenlenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Gölyaka Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanununun 2. maddesinin (a) bendinde; iptal davaları idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlandıktan sonra ilk inceleme konularının düzenlendiği 14. maddenin 3/c bendinde de; dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği, 15. maddenin 1/b bendinde ise; bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.
İptal davasının subjektif ehliyet koşulu olan “menfaat ihlali” doktrin ve içtihatlarda; dava konusu işlemle davacı arasında kurulan makul, meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilişkisi olarak tanımlanmaktadır.
Menfaat ilişkisi koşulunun varlığı davanın esasının incelenebilmesi için aranan ön şartlardan biri olup sınırları hukuki duruma göre değişmekte ve davanın durumuna göre taraf ilişkisinin kurulması idari yargı yerince belirlenmektedir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, menfaat ihlalinde ilgilinin idari işlemle meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilişkisinin kurulması gerekmektedir. Uyuşmazlıkta, dava konusu plan kararı niteliği itibarıyla mülkiyet hakkının kullanımına ilişkin olduğundan, anılan taşınmazda mülkiyet ve benzeri bağı olmayan ve kiracı olan davacının plan değişikliği talebinin reddi işleminin iptalini istemesinde hukuken korunması gereken bir menfaatinin bulunmadığı, ayrıca dava konusu parsele ilişkin plan değişikliği talebinin taşınmazın maliki olan Gölyaka Mal Müdürlüğü tarafından yapıldığı ve bu talebin reddi üzerine taşınmaza yönelik plan değişikliği talebinin reddine ilişkin işlemin davacı tarafından iptalinin istenildiği dikkate alındığında, davacının hukuki, kişisel ve güncel bir menfaatinin söz konusu olamayacağı açıktır.
Bu durumda, dava konusu işlemle davacı arasında hukuken korunabilir bir menfaat ilişkinin varlığı tespit edilemediğinden, davanın ehliyet yönünden reddi gerekirken işin esasına ilişkin değerlendirme yapılması suretiyle davanın reddi yolunda verilen Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile işlemin iptaline yönelik temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.