Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/11767 E. , 2022/907 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/11767
Karar No : 2022/907
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR): 1- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Maltepe İlçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde kapalı eğlence mekanı işletmecisi olan davacı tarafından, 04/06/2020 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği uyarınca İstanbul İli, Maltepe İlçesi sınırları içerisinde bulunan ve müzik yayını yapan işletmelerin gece geç saatlere kadar müzik faaliyetlerini sürdürmesi ve çevreyi rahatsız ettiğine yönelik Maltepe Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile İstanbul Valiliğine yapılan talebe istinaden, İstanbul Valiliği İl Mahalli Çevre Kurulu’nca tesis olunan … tarih, …sayılı kararının İstanbul İli, Maltepe İlçesi sınırlarında gece kapalı eğlence mekanları dahil 00.00 – 07.00 saatleri arasında müzik yayını yapılmasının yasaklanmasına yönelik kısmı ile 04/06/2020 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin 24. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca tesis edildiği belirtilen Mahalli Çevre Kurulu kararı ile getirilen yasaklama uyarınca 00.00 – 07.00 saatleri arasında müzik yayını yapılmaması gerektiği, aksi halde ilgili Kanun ve Yönetmelikler uyarınca yasal işlemlerin uygulanacağının davacıya bildirilmesine ilişkin Maltepe Belediye Başkanlığı’nın … tarih, … sayılı işlemlerinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; İstanbul Valiliği İl Mahalli Çevre Kurulunun dava konusu işleminde; “Maltepe İlçesi sınırları içerisinde bulunan ve müzik yayını yapan işletmelerin gece geç saatlere kadar müzik faaliyetini sürdürmesi ve çevreyi rahatsız etmesi neticesinde Maltepe Belediyesi’nin … tarihli ve …sayılı talebine istinaden, Maltepe ilçesi sınırlarında gece kapalı eğlence mekanları dahil 00:00-07:00 saatleri arasında eğlence mekanlarında müzik yayını kurul kararıyla yasaklanmasına” karar verildiği; kamu düzeninin sağlanmasının idarenin en temel görevi olduğu, vatandaşların bu düzeni sarsıcı bir davranışa yöneldiğinin tespiti halinde işlem tesis etmek suretiyle düzenin sağlanabileceği, ilgili mevzuat hükümleri gereği yetkili idareler tarafından, 2872 Sayılı Çevre Kanunu’na ve bu Kanun uyarınca çıkarılan yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edildiğinin tespiti halinde, ilgililere süre verileceği ve bu süre içerisinde aykırılık düzeltilmez ise, faaliyetlerinin durdurulacağı; ortada kamu düzenini sarsıcı herhangi bir tespit bulunmaksızın sadece gelen şikayetler üzerine uyuşmazlık konusu işlemin tesis edildiği, işlemin Maltepe İlçesinin tamamını kapsadığı, “çok hassas alan”, “hassas alan” ve “hassas olmayan alanlar” ile “açık, yarı açık ve kapalı iş yerleri” açısından herhangi bir ayrım yapılmadığı, dava konusu işlemin Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uygun işletme kuran ilgililer hakkında eşitsizlik yaratacağı, dolayısıyla dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurularına konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 1- Davalı idarelerden … Valiliği tarafından, tüm Maltepe İlçesine yönelik tesis edilen dava konusu Mahalli Çevre Kurulu kararının hukuka uygun olduğu, 04/06/2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin 24. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde “Bu maddede belirtilen eğlence yerlerinin oluşturduğu çevresel gürültüye maruz kalan kişilerin ve yaşanan şikayetlerin yoğunluğu göz önünde bulundurularak İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile çalışma saati sınırlaması getirilebilir veya canlı müzik yayını kaldırılabilir” ibaresinin yer aldığı, ilgili Belediye tarafından müteaddit defalar uyarıda bulunulmasına karşın, gürültü kirliliğinin önlenememiş olması nedeniyle tesis edilen dava konusu Mahalli Çevre Kurulu kararının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olduğu ileri sürülmektedir.
2- Davalı idarelerden … Belediye Başkanlığı tarafından, davanın süresinde açılmadığı, davanın ehliyet nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği; ilçe genelinde müzik yayınından kaynaklı gürültü nedeniyle konutlarda ikamet eden vatandaşlar tarafından yapılan şikayetlerin bulunduğu; dava konusu işlemlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak tesis edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Maltepe Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü tarafından, İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne hitaben yazılan … tarih ve … sayılı yazıda, İstanbul İli, Maltepe İlçesinde kapalı müzikli eğlence mekanlarının 2017 yılı için kabul edilen canlı müzik bitiş saatlerinin tablo olarak belirtilmiş; vatandaşların Maltepe İlçesinde bulunan müzikli eğlence mekanlarının geç saatlere kadar yüksek sesle müzik yapıldığına dair şikayetlerin yoğunlaştığı, bu doğrultuda idarelerince yapılan gürültü ölçümlerinde sınır değerleri aşan ve canlı müzik izni olmadan faaliyet gösteren işletmelere ilgili mevzuat uyarınca idari para cezası uygulandığı; ancak geç saatlere kadar müzik yayını yapılmasında ısrar eden işletmelerin ilçe halkında rahatsızlık oluşturduğu, bu nedenle Maltepe İlçesi genelinde fiziki olarak tamamen kapalı eğlence mekanları dahil tüm eğlence mekanlarının 00.00 – 07.00 saatleri arasında müzik yayını yapmasının yasaklanması hususunda İl Mahalli Çevre Kurulunca karar alınması gerektiğinin arz ve talep edildiği görülmektedir.
Maltepe Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısına istinaden tesis olunan İstanbul Valiliği İl Mahalli Çevre Kurulu’nun … tarih, … sayılı kararı ile İstanbul İli, Maltepe İlçesi sınırları içerisinde bulunan ve müzik yayını yapan işletmelerin gece geç saatlere kadar müzik faaliyetlerini sürdürmesi ve çevreyi rahatsız ettiğinden bahisle, anılan İlçe sınırlarında gece kapalı eğlence mekanları dahil 00.00 – 07.00 saatleri arasında müzik yayını yapılmasının yasaklanmasına karar verilmiştir.
Maltepe Belediye Başkanlığı’nın … tarih, … sayılı işleminde ise, 04/06/2020 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin 24. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca tesis edilen anılan Mahalli Çevre Kurulu kararı ile getirilen yasaklama uyarınca, 00.00 – 07.00 saatleri arasında müzik yayını yapılmaması gerektiği, aksi halde ilgili Kanun ve Yönetmelikler uyarınca yasal işlemlerin uygulanacağı davacıya bildirilmiştir.
Bunun üzerine, İstanbul Valiliği İl Mahalli Çevre Kurulunun … tarih, … sayılı kararı ile Maltepe Belediye Başkanlığının … tarih, … işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 12. maddesinde, “Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa aittir. Gerektiğinde bu yetki, Bakanlıkça; il özel idarelerine, çevre denetim birimlerini kuran belediye başkanlıklarına, Denizcilik Müsteşarlığına, Sahil Güvenlik Komutanlığına, 13/10/1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre belirlenen denetleme görevlilerine veya Bakanlıkça uygun görülen diğer kurum ve kuruluşlara devredilir. Denetimler, Bakanlığın belirlediği denetim usûl ve esasları çerçevesinde yapılır.”; 14. maddesinde ise; “Kişilerin huzur ve sükununu, beden ve ruh sağlığını bozacak şekilde ilgili yönetmeliklerle belirlenen standartlar üzerinde gürültü ve titreşim oluşturulması yasaktır. Ulaşım araçları, şantiye, fabrika, atölye, işyeri, eğlence yeri, hizmet binaları ve konutlardan kaynaklanan gürültü ve titreşimin yönetmeliklerle belirlenen standartlara indirilmesi için faaliyet sahipleri tarafından gerekli tedbirler alınır.” hükümleri yer almaktadır.
Uyuşmazlıkta; davalı idarelerden …Valiliği tarafından verilen ve 21/02/2018 tarihinde İdare Mahkemesi kaydına giren savunma dilekçesi ile 07/01/2019 tarihinde İstanbul Bölge İdare Mahkemesi kaydına giren temyiz dilekçesinde; dava konusu işlemin, 04/06/2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin 24. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan “Bu maddede belirtilen eğlence yerlerinin oluşturduğu çevresel gürültüye maruz kalan kişilerin ve yaşanan şikayetlerin yoğunluğu göz önünde bulundurularak İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile çalışma saati sınırlaması getirilebilir veya canlı müzik yayını kaldırılabilir” kuralına istinaden tesis edildiği iddia olunmakta ise de, anılan Yönetmelik’in 24. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinin 27/04/2011 tarih ve 27917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 3. maddesi ile değiştirildiği ve anılan bendin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte (ve halen) yürürlükte bulunan halinin ise “Bu maddede belirtilen esasların sağlanıp sağlanmadığı, yetkili idarenin belirleyeceği sürelerde sunulacak Çevresel Gürültü Seviyesi Değerlendirme Raporu ve/veya yetkili idare koordinasyonunda diğer mevzuat kapsamında yetkili kılınan kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde yapılacak denetimler çerçevesinde kontrol edilir. Bu maddede belirtilen sınırların sağlanmadığı durumlarda iç mekanda ses seviyesini kontrol altında tutan sistemler kurdurulabilir.” şeklinde olduğu görülmektedir.
04/06/2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan ve 18/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 3. maddesi ile değişik 24. maddesinin 1. maddesinin (d) bendinde “Çok hassas ve hassas kullanımların bulunduğu alanlarda faaliyet gösteren açık ve yarı açık eğlence yerlerinde, 24:00-07:00 saatleri arasında canlı müzik yayını yapılması yasaktır. Yörenin özelliğine bağlı olarak gerekli görülmesi halinde, canlı müzik yayınının yapılacağı zaman dilimleri İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile yeniden düzenlenebilir. Diğer saatlerde ise (b) ve/veya (c) ve/veya (ç) bentlerinde belirtilen sınır değerleri sağlayacak şekilde faaliyetlerini sürdürür.” hükmüne yer verilmiş; anılan Yönetmelik hükmünün de aralarında bulunduğu Yönetmelik maddelerinin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda verilen Danıştay Ondördüncü Dairesinin 08/02/2018 tarih ve E:2016/499, K:2018/502 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 06/05/2019 tarih ve E:2018/2169, K:2019/2128 sayılı kararı ile yukarıda belirtilen fıkraya ilişkin kısmının bozulması üzerine, Danıştay Altıncı Dairesinin 20/10/2020 tarih ve E:2019/21179, K:2020/9734 sayılı kararı ile 18/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’de Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 3. maddesi ile değişik 24. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin iptaline karar verildiği görülmektedir.
Bu durumda; dava konusu işlemlerin, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin 24. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca tesis edildiği ve anılan düzenleyici işlemin yargı kararı ile iptal edildiği hususları birlikte değerlendirildiğinde; iptal edilen düzenleyici işleme dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık; dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurularının reddine dair Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında ise sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalıların temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ne gönderilmesine, 01/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.