Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2019/11087 E.  ,  2020/10500 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/11087
Karar No : 2020/10500

TEMYİZ EDEN TARAFLAR :1.(DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …

2.(DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1…. Belediye Başkanlığı
2….

İSTEMİN ÖZETİ : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Batman İli, Cumhuriyet Mahallesi, … ada, … parsel (… parsel) sayılı taşınmazda ruhsatsız imalat yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ve aynı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkıma ilişkin … günlü, … sayılı Batman Belediye Encümeni kararının iptali talep edilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; ruhsata tabi olduğu halde ruhsatsız olarak yapıldığı sabit olan ve söz konusu yapıya ilişkin yapı tatil zaptının düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içinde ruhsata bağlanmadığı anlaşılan yapının yıkımına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, yıkıma ilişkin davanın reddine; para cezası yönünden ise dava konusu taşınmazla ilgili olarak yapının bodrum katı tabliye betonunun dökülerek zemin kat tabliye kalıbının bağlandığı ve demirlerin örülüyor vaziyette olduğunun 03/10/2016 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilerek 243,6 m² aykırı alan üzerinden … tarih ve … sayılı encümen kararı ile davacıya para cezası verildiği, daha sonra 11/11/2016 tarihinde mahallinde yapılan kontrolde ise zemin kat + 4 normal katın tabliye betonunun dökülerek bölme duvarlarının örüldüğünün tespit edilerek 1218 m² aykırı alan üzerinden tekerrür hükümleri de uygulanmak suretiyle dava konusu … günlü, … sayılı Batman Belediye Encümeni kararı ile para cezası verildiği, ancak yapı tatil zaptı ile tespit edilen aykırılıklar nedeniyle para cezası verilmesinden sonra, aynı yapıda ruhsat ve eklerine aykırı ya da ruhsatsız olarak yapı yapıldığının yeniden tespiti halinde, tespite konu aykırılıklar üzerinden yeni fiile verilecek ceza miktarı belirlendikten sonra bu miktar üzerinden tekerrür hükmü uygulamak suretiyle, başka bir ifadeyle belirlenen bu yeni ceza miktarının iki katı cezanın verilmesi gerekirken, davalı idarece, yapılan ilk tespit üzerine para cezası uygulanan 243,6 m²’lik imalatı da kapsayacak şekilde belirlenen temel ceza ve artırım sebeplerinin toplamı ile bulunan cezaya tekerrür hükmü uygulanması suretiyle verilen para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kısmen davanın reddine, kısmen dava konusu işlemin iptaline ilişkin kararına karşı taraflarca yapılan istinaf başvurusu üzerine … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu karar usul ve hukuka uygun olup kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından; taşınmazın yapı ruhsatı için gerekli evraklarla başvuru yapıldığı halde başvurularının işleme alınmadığı, yapı tatil tutanağında zorunlu unsurların bulunmadığı, yapının mühürlenmesinin söz konusu olmadığı ve yapı tatil zaptından haberdar olunmadığı, yıkımla ilgili herhangi bir tebligat yapılarak yapıyı ruhsatlı hale getirilmesi için imkan tanınmadığı belirtilerek, hukuka ve yasaya uygun olmayan Mahkeme kararının redde ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
Davalı tarafından; Mahkeme kararında ilk yapı tatil tutanağı ile belirlenen aykırılıkların dava konusu para cezasına dahil edildiği belirtilmiş ise de, ilk yapı tatil tutanağı ile tespit edilen aykırılıkların hesaplamaya dahil edilmediği belirtilerek, hukuka ve yasaya uygun olmayan Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

DAVACININ SAVUNMASININ ÖZETİ : Temyiz isteminin reddi ile kararın para cezasına ilişkin kısmının onanması gerektiği savunulmuştur.

DAVALININ SAVUNMASININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyize konu kararının redde ilişkin kısmının onanması, para cezasına ilişkin kısmının ise Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Batman İli, Cumhuriyet Mahallesi, … ada, … parsel (… parsel) sayılı taşınmazda
ruhsatsız olarak bodrum katı tabliye betonunun dökülerek zemin kat tabliye kalıbının bağlandığı ve demirlerin örülüyor vaziyette olduğunun 03/10/2016 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesi üzerine 243,6 m² aykırı alan üzerinden Batman Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile davacıya para cezası verildiği, daha sonra mahallinde yapılan kontrolde ise, inşaata devam edilip zemin kat + 4 normal katın tabliye betonunun dökülerek bölme duvarlarının örüldüğünün 11/11/2016 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesi üzerine 1218 m² aykırı alan üzerinden tekerrür hükümleri de uygulanmak suretiyle para cezası verilmesine ve yıkıma ilişkin … günlü, … sayılı Batman Belediye Encümeni kararı üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Mahkeme kararının, yıkıma ilişkin kısmı yönünden;
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Daireleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının; yıkıma ilişkin kısmında bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Kararın, para cezasına ilişkin kısmına gelince;
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinde para cezasıyla ilgili düzenlemelere yer verilmiş, söz konusu maddenin 2. fıkrasının (a) bendinde yapı sınıfı ve grubu dikkate alınmak suretiyle maddede belirtilen miktar ile yapının alanının çarpılması sonucu temel ceza miktarının hesaplanacağı ve bu miktar üzerinden (c) bendinin alt bentlerinde belirtilen artırım sebepleri için gösterilen oranlar uyarınca bulunan miktarların eklenmesi sonrasında toplam ceza miktarının bulunacağı belirtilmiş olup, söz konusu Kanunun 6. fıkrasında ise; yukarıdaki fıkralarda belirtilen fiil ve hallerin, yapının inşa edilmesi süreci içinde tekrarı halinde, idari para cezalarının bir kat artırılarak uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Doktrinde kabul edilen tanıma göre tekerrür; bir ceza yaptırımına uğradıktan sonra yeniden suç işleyen kimsenin durumudur. Bu durumdaki kimselere “mükerrir” denilmektedir. Kanunlar, mükerrirlere, ilk suçludan daha fazla ceza verilmesini emrettiklerinden, onların işledikleri suçun cezası artırılarak verilmektedir. Bu artırmanın nedeni, o kimselerin evvelce de suç işlemiş olmalarıdır. Dolayısıyla tekerrür hükmünün uygulanabilmesi için failin daha önce cezalandırılmış olması gerekli ve yeterlidir.
İmar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin, mevzuata aykırı yapının inşa süreci içerisinde tekrarı halinde idari para cezasının her bir tekrarda bir kat artırılarak uygulanacağı sabit olup, tekerrür hükmünün uygulanabilmesi için; yapılan ilk tespitten sonra idari para cezası verilmesi ve bu idari para cezasına konu aykırılığın tespitinden sonra mevzuata aykırı yapının inşasına devam edildiğinin tekrar tespiti üzerine yukarıdaki hükümlere göre hesaplanan para cezasının iki katı şeklinde, yani; yapılan tespit üzerine inşaatın devam edilen kısmı üzerinden uygulanması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu Batman İli, … Mahallesi, … ada, … parsel (… parsel) sayılı taşınmazda ruhsatsız olarak bodrum katı tabliye betonunun dökülerek zemin kat tabliye kalıbının bağlandığı ve demirlerin örülüyor vaziyette olduğunun 03/10/2016 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesi üzerine, bodrum kat hakkında 243,6 m² aykırı alan üzerinden para cezası verildiği, daha sonra mahallinde yapılan kontrolde ise bodrum kat üzerine zemin kat + 4 normal katın tabliye betonunun dökülerek bölme duvarlarının örüldüğünün 11/11/2016 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesi üzerine, zemin kat + 4 normal kattan oluşan 5 kat hakkında 243,6 x 5 = 1218 m² aykırı alan üzerinden tekerrür hükümleri de uygulanmak suretiyle para cezası verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; 03/10/2016 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilen bodrum kata ilişkin aykırılığa para cezası verildikten sonra, 11/11/2016 tarihinde yapılan ikinci tespitte ise bodrum kat üzerine yapılan zemin kat + 4 normal kat hakkında tekerrür hükmü uygulanmak suretiyle para cezası verildiği, böylelikle her iki tespit arasında inşaatın devam edilen kısmı üzerinden aykırılık tespit edilerek, yeni para cezasının tekerrür nedeniyle iki katı uygulanmak suretiyle hesaplandığı, davalı idarece verilen ilk para cezasına konu bodrum kata ilişkin aykırılık hesaba katılmaksızın, ikinci tespitle belirlenen aykırılıklar üzerinden para cezasının iki katının alınması suretiyle tesis edilen işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki kararın bu kısmında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne, davacının temyiz isteminin ise reddine,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen davanın reddine, kısmen dava konusu işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurularının reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yıkıma ilişkin kısmının ONANMASINA, para cezasına ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 05/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.