Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2019/11066 E.  ,  2020/9893 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/11066
Karar No : 2020/9893

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Tarım İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca 139.503,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; hafriyat dökümünün, … Şubesi sorumluluk sahasında kalan Mevcut Atık Su ve İçme Suyu Hatlarının Komple ve Kısmi Yenilenmesi Büyük Onarım ve Rehabilitasyon İşinin yerine getirilmesi kapsamında olduğunun anlaşıldığı, bu durumda 2872 sayılı Çevre Kanunu ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri ihlalinden bahsedilmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuk aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri uyarınca, faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine/taşınmasına neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşlarının bu atıkların üretilmesinden/taşınmasından önce ilgili belediyeye/mahallin en büyük mülki amirine başvurarak gerekli izinleri almakla yükümlü oldukları, izin alma konusunda herhangi bir faaliyet, kişi veya kuruma muafiyet tanınmadığı, hafriyat dökümü/taşınması işinin yapılabilmesi için bir kamu hizmetinin yerine getirilmesi amacıyla olsa dahi hafriyat dökümü/taşınması işleminden önce ilgili belediyeden veya mahallin en büyük mülki amirinden gerekli izinlerin alınması zorunlu olduğu, uyuşmazlıkta, izinsiz hafriyat dökümünün davalı idarece somut olarak tespit edildiği, gerek dava konusu işleme sebep olan fiilin tespit edilmesi esnasında, gerekse açılmış olan dava esnasında, izni vermeye yetkili makam olan İstanbul Büyükşehir Belediyesinden hafriyat taşıma ve dökümüne ilişkin izin alındığına dair bir bilgi ve belgenin sunulmadığı, kamu hizmetinin yerine getirilmesi için dahi olsa hafriyat dökümü için izin alınması gerektiği, nitekim davacı tarafından da hafriyat izin talebinde bulunulduğu ancak talebin reddedildiğinin anlaşıldığı belirtilerek dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddi yolundaki İdari Dava Dairesi kararının usul ve hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyizi istenilen kararın usul ve hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının değişik gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davalı idare elemanları tarafından 02/11/2015 tarihinde yapılan denetimlerde, davacı tarafından, “… Şube Müdürlüğü Mesuliyet Sahası İçerisinde Mevcut Atıksu ve İçme Suyu Hatlarında Komple ve Kısmi Yenileme, Büyük Onarım ve Rehabilitasyon İşi” kapsamında çıkarılan hafriyat toprağı ve inşaat yıkıntı atıklarının, “… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi No:…(… Ada, … sayılı parsel, Maliye Hazinesi)” adresinde izinsiz olarak depolandığının fotoğraf çekimi yapılarak tespit edilmesiyle düzenlenen tutanak dayanak yapılmak suretiyle davacı şirkete para cezası verilmesinin üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanununun ”Tanımlar” başlıklı 2. maddesinde; ”Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddeyi” ifade edeceği, ”Kirletme yasağı” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; ”Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.”; ”İdari nitelikli para cezaları” başlıklı 20. maddesinin ”r” bendinde de; ”Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idari para cezası verilir.”; aynı maddenin 2. fıkrasında ise; “Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir.”, hükümlerine yer verilmiş bulunmaktadır.
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 8. maddesinde; İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyelerinin, büyük şehirlerde büyükşehir belediyelerinin, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyelerinin, hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla; hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı faaliyetlerini denetlemekle; belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle yükümlü oldukları, 13. maddesinde; hafriyat toprağı ile inşaat yıkıntı atıklarının üretici ve taşıyanları tarafından belediyelerin veya mahallin en büyük mülki amirinin gösterdiği ve izin verdiği geri kazanım ve depolama tesisleri dışında, denizlere, göllere, akarsulara veya herhangi bir yere dökülmesi ve dolgu yapılmasının yasak olduğu, faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşların bu atıkların üretilmesinden önce ilgili belediyeye/ mahallin en büyük mülki amirlerine başvurarak gerekli izinleri almak, atıklarını bu yönetmeliklerde belirtilen usul ve esaslara göre bu mercilerin göstereceği geri kazanım/depolama sahasına taşınmasını sağlamakla yükümlü oldukları hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirket ile İSKİ Genel Müdürlüğü arasında 2013/… ihale kayıt numaralı ” “… Şube Müdürlüğü Mesuliyet Sahası İçerisinde Mevcut Atıksu ve İçme Suyu Hatlarında Komple ve Kısmi Yenileme, Büyük Onarım ve Rehabilitasyon İşi” sözleşmesinin imzalandığı ve 02/11/2015 tarihli tutanakla, davacı şirket tarafından bu iş kapsamında çıkarılan hafriyat toprağı ve inşaat yıkıntı atıklarının dava konusu yerde izinsiz depolandığının tespit edildiği görülmekte, davacı şirketin dava konusu para cezasına itiraz konulu 01/02/2016 tarihinde 18251 sayıyla davalı idare kayıtlarına giren “Tüm hafriyatın bahsi geçen yerden kaldırılarak, kesin depoya nakledildiği” içerikli dilekçesinden de, davaya konu para cezasının verilmesine neden olan hafriyatın, tekrar anılan iş kapsamında kullanılmadığı (Örneğin, rehabilitasyon kapsamında yenilenen boruların üzerinin kapatılması gibi) anlaşılmaktadır. Bu durumda davacıya 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle para cezası verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, istinaf talebinin kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 21/10/2020 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):
Hafriyat dökümünün, idari para cezasına konu fiilin tespit edildiği tarihten önce olmak şartıyla; bir kamu hizmetinin yerine getirilmesi amacıyla imzalanan ve çevreyi kirletme sonucunu doğurmayan bir sözleşme kapsamında olması durumunda, hafriyat dökümü işleminden önce ilgili belediyeden veya mahallin en büyük mülki amirinden izinlerin alınmasının zorunlu olmadığı düşüncesiyle temyizi istenilen kararın bozulması gerektiği oyuyla Dairemiz kararına katılmıyorum.