Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/10967 E. , 2020/10506 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10967
Karar No : 2020/10506
TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): … A.Ş.
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, … Köyü, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki okul binasında bir kısım ruhsatsız imalatlar ile bir kısım da ruhsat, proje ve eklerine aykırılıklar bulunduğundan bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 189.678,44 TL imar para cezası verilmesi ilişkin … tarih ve … sayılı Bartın Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararda; uyuşmazlığın çözümü amacıyla yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde hesaplanan idari para cezası miktarı esas alınmak suretiyle, dava konusu idari para cezasına ilişkin işlemin 105.928,31.-TL’lik kısmının iptaline, 83.750,13.-TL’lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmı yönünden istinaf başvurusunun reddine dair kararın usul ve hukuka aykırı olduğu, bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının iptale ilişkin kısmının Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… ili, … Köyü, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki okul binasında bir kısım ruhsatsız imalatlar ile bir kısım da ruhsat, proje ve eklerine aykırılıklar bulunduğu 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca 31/08/2016 tarihli tespit zaptı ile tespit edilmiştir.
Söz konusu tespit esas alınarak 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 189.678,44 TL imar para cezası verilmesi ilişkin … tarih ve … sayılı Bartın Belediye Encümeni kararı düzenlenmiş olup, bunun iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; “Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok 1 ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde; “Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır. Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine ve aykırılığı altı işgünü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere aşağıdaki şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanır. (…)” şeklinde düzenlenmiştir.
Uyuşmazlıkta; … ili, … Köyü, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki okul binasında bir kısım ruhsatsız imalatlar ile bir kısım da ruhsat, proje ve eklerine aykırılıklar bulunduğu 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca 31/08/2016 tarihli tespit zaptı ile tespit edildiği, söz konusu tespit esas alınarak “I A yapı sınıf ve grubundaki 3050 m2 aykırılıktan etkilenen alan üzerinden” 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca temel para cezası ve (c) bendinin 4., 5., 6., 7., 8., 10. ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanmak suretiyle 94.012,83-TL idari para cezası ve “IV A yapı sınıf ve grubundaki 647,7 m2 aykırılıktan etkilenen alan üzerinden temel para cezası ve (c) bendinin 4., 5., 7., 10. ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanmak suretiyle 95.665,61-TL idari para cezası olmakla toplamda 189.678,44 TL imar para cezası verilmesi ilişkin … tarih ve …sayılı Bartın Belediye Encümeni kararının tesis edildiği, bunun iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı, İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde; yapılan imalatlardan I A yapı sınıf ve grubuna giren yapılar için aykırılıktan etkilenen alanın 2778 m2 olduğu ve para cezasının 55.329,33-TL olarak, IV A grubuna giren yapılar için ise 325,72 m2 aykırılıktan etkilenen alan üzerinden 24.420,80-TL para cezası verilmesi gerektiğinden bahisle, dava konusu para cezasına ilişkin işlemin 105.928,31-TL’lik kısmının iptaline, 83.750,13-TL’lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiş olup, istinaf talebi üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarihli, E: …, … sayılı kararı ile istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş olup, davalı idare vekili tarafından dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmı yönünden temyiz talebinde bulunulmuştur.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapılar nedeniyle verilecek para cezası miktarının belirlenmesinde dikkate alınacak temel ölçütün; yapı sınıfı ve grubu ile ruhsatsız veya ruhsata aykırı imalat alanının ve varsa aykırılıktan etkilenen alanın katılması suretiyle bulunacak alan olduğu, temel ceza miktarı belirlendikten sonra maddede öngörülen artırım sebeplerinin varlığı halinde artırım sebeplerinin ayrı ayrı hesaplanacağı ve bunların toplamlarının alınması suretiyle toplam ceza miktarının bulunacağı ve bulunan bu miktarın belediye encümeni tarafından imar para cezası olarak verileceği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işleme dayanak alınan aykırılıktan etkilenen alanın hatalı tespit edildiği, hatalı alan üzerinden hesaplanan para cezasının tamamının iptaline karar verilmesi gerektiğinden, İdare Mahkemesi kararının dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmına dair istinaf isteminin reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın kısmen reddine, kısmen iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyiz edilen kısmının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ne gönderilmesine, 05/11/2020 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY (X) :
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde, temel para cezasının hesaplanmasında temel kriterler olarak öngörülen yapı inşaat alanı ve yapı sınıfı ve grubunun, bilirkişi incelemesi yoluyla görülen dosyalarda, bilirkişi tarafından, idarece hesaplanan temel para cezası tutarını aşmamak koşuluyla, teknik ve bilimsel inceleme ve değerlendirmeler sonucu bulunacak temel para cezasına ve tespit edilen para cezası miktarına (c) bendinde öngörülen artırım oranlarının söz konusu kriterlere aykırı hesaplama yapıldığının tespit edilmesi halinde, tespit edilen para cezası miktarına (c) bendinde öngörülen artırım oranları uygulanarak belirlenen toplam para cezasının tamamının iptalinin gerekmediği, temel para cezasının hesaplanmasına ilişkin aykırılıklar tespit edildikten sonra, bilirkişi tarafından, aykırılıktan etkilenen alan ve/veya yapı sınıfı grubuna ilişkin yapılan tespitler uyarınca hesaplanan para cezası miktarı esas alınarak dava konusu işlemin kısmen iptaline karar verilmesinin idari yargı denetimi yetkisinin aşılarak, idari eylem ve işlem niteliğinde yargı kararı verilmesi sonucunu doğurmayacağı, olayımızda bilirkişi tarafından tespiti yapılan ruhsatsız yapı alanı, sınıf ve grubu üzerinden birim ceza miktarı esas alınarak, para cezasının hesaplanabileceği, bu nedenle dava konusu imar para cezasına ilişkin işlemin kısmen iptali yönündeki Mahkeme kararının bu kısmı yönünden istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi Kararının onanması gerektiği görüşü ile aksi yöndeki Dairemiz kararına katılmıyorum.