Danıştay Kararı 6. Daire 2019/10860 E. 2020/10665 K. 10.11.2020 T.

Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2019/10860 E.  ,  2020/10665 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10860
Karar No : 2020/10665

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
3- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muğla İli, Marmaris İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazda yapı ruhsatı ve eki mimari projesine aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2.fıkrası uyarınca taşınmazın tapu maliklerine müteselsilen 157.774,99-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Marmaris Belediye Encümeni kararı ile bu karara dayanak teşkil eden 24/10/2014 tarihli yapı tatil tutanağının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan 24/01/2017 tarihli bilirkişi raporunda; uyuşmazlığa konu imalatlardan 1 numaralı blokta yer alanların bir kısmının yapının ilk inşası aşamasında yapıldığının belirtilmesi, bir başka ifadeyle bilirkişi raporunun aykırılıkların davacılar tarafından yapıldığını doğrulamaması ve idarece mimari projeye aykırı yapıların davacılar tarafından yapıldığının tereddüte meydan vermeyecek şekilde somut bilgi ve belgelerle ortaya konulamaması karşısında suç ve cezaların şahsiliği ilkesi gereğince, para cezasına konu yapıların kim ya da kimler tarafından yapıldığı tespit edilerek, gerçek yapı sahibi ya da sahipleri adına para cezası verilmesinin gerektiği, söz konusu yapıda bağımsız bölüm maliki olan davacıların binanın ilk yapımı aşamasında yapıldığı tespit edilen bu aykırılıklardan sorumluluğunun bulunmadığı, bu durumun cezaların şahsiliği ilkesinin de bir gereği olduğu, sonradan yapıldığı tespit edilen imalatlar açısından ise dava konusu işlem ile bilirkişi raporu arasındaki aykırılıktan etkilenen alan farklılığının temel cezayı etkileyen nitelikte olduğu dikkate alındığında ( uyuşmazlığa konu 1 ve 2 numaralı bloklarda aykırılıktan etkilenen alan bilirkişi heyeti tarafından daha az tespit edilmiştir) gerek davacılar tarafından yapılmadığı sabit olan imalatlar gerek de hatalı alan üzerinden verilen para cezasında ve dayanak yapı tatil tutanağında hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle, dava konusu encümen kararı ile dayanağı yapı tatil tutanağının iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Ruhsat ve eki mimari projesine aykırı imalatların gerçekleştirildiği yapının konut olmadığı, apart otel niteliğinde turistik tesis kullanım kararı olan bir yapı olduğu, söz konusu yapının onaylı projesinde de apart otel niteliğinde olduğu, kat mülkiyetinin bulunmadığı, para cezasının bu sebeple malik gözüken tüm hissedarlara uygulandığı, her bir malikin yapının tamamında hisseleri oranında hak sahibi olduğu, turistik tesis kullanım kararı olan bölgede bulunan ve onaylı projesine göre apart otel olan yapıda yapı tatil tutanağında belirtilen aykırılıkların hangi paydaş tarafından yapıldığının tespitinin mümkün olmadığı, ayrıca yapı tatil tutanağı ile tespit edilen aykırılıkların söz konusu yapının ortak kullanım alanlarında gerçekleştirilmiş olduğu, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre ortak kullanım alanlarının tüm kat maliklerinin ortak sorumluluk alanında olduğu, dava konusu işlemlerin usul ve hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının kısmen onanması kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Muğla İli, Marmaris İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazda yapı ruhsatı ve eki mimari projesine aykırı imalatlar yapıldığı 24/10/2014 tarihli yapı tatil tutanağıyla tespit edilmiştir.
Söz konusu tespit esas alınarak; 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca, 3/B yapı sınıf ve grubunda yer alan, toplam 2.000,19 m2’lik imalat hakkında hesaplanan temel para cezasına aynı maddenin (c) bendinin 5., 7., 10. ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanarak taşınmazın tapu maliklerine müteselsilen toplam 157.774,99-TL para cezası verilmesine ilişkin Marmaris Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile bu kararın dayanağı olan 24/10/2014 tarihli yapı tatil tutanağının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunun 32. maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonucunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir. Ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” kuralı yer almıştır.
Aynı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu İdari Dava Dairesi kararının, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca verilen para cezasına ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 2. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Kararın yapı tatil tutanağına ilişkin kısmına gelince;
Yukarıda yer verilen düzenlemelere göre, ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapılara ilişkin olarak idareler tarafından ilgililere 3194 sayılı İmar Kanununun 32. ve 42. maddelerinde düzenlenen yaptırımların uygulanabilmesi için, idarece yapının hangi aşamada olduğunu gösteren, aykırılıkların somut ve ayrıntılı olarak belirtildiği, Kanunda öngürülen usule uygun olarak düzenlenmiş bir yapı tatil tutanağının bulunması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; Muğla İli, Marmaris İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazda yapı ruhsatı ve eki mimari projesine aykırı imalatlar yapıldığının davalı idare elemanlarınca 24.10.2014 günlü dava konusu yapı tatil tutanağı ile tespit edilerek yapının mühürlendiği, tutanak içeriğinde yapının krokisinin çizildiği ve ayrıntılı alan ölçümlerine yer verildiği, aykırılığa konu alanın m2 sinin hesaplandığı, yapı ruhsatında otel ve bunlara benzer misafir evi niteliğinde olduğu, yapının kullanımda olduğu, bir nüshasının mahalline asıldığı bir nüshasının da mahalle muhtarına bırakıldığı tespit ve bilgilerine yer verildiği görülmektedir.
Bu durumda; 3194 sayılı Kanunun 32. maddesinde belirtilen usule uygun, somut ve ayrıntılı tespitler içerdiği anlaşılan yapı tatil tutanağının, ayrıca, yapıya ilişkin ve yapıyı esas alan bir işlem olduğu hususu da dikkate alındığında, aksi yönde verilen kararın bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yapı tatil tutanağına ilişkin kısmının BOZULMASINA, para cezasına ilişkin kısmının ise ONANMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/11/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.