Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/10857 E. , 2020/10962 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10857
Karar No : 2020/10962
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Manisa İli, Kula İlçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazlarda ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca toplam 160.052,26 TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih, … sayılı Kula Belediye Encümeni Kararı ile ruhsatsız yapının 30 gün içerisinde ruhsatlandırılması veya eski hale getirilmesi, aksi halde yapının davalı idarece yıktırılacağına ilişkin olarak … tarih ve … sayılı … Belediye Başkanlığı Fen işleri Müdürlüğünün işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyadaki diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu işlemin dayanağı olan yapı tatil tutanağı ile tespit edilen yapının 3194 sayılı İmar Kanununun 21. maddesine göre yapı ruhsatı gerektirdiği ancak yapı ruhsatı bulunmadığı, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca temel para cezası hesaplanırken yapı sınıfı ve grubunun II. sınıf B grubu olarak ve etkilenen alanın 2981,5 m2 olarak esas alınmasında ve bu para cezasına aynı fıkranın (c) bendinin 8., 12. ve 13. alt bentleri uyarınca arttırım uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, ruhsat alma veya ruhsatsız imalatları yıkma mükellefiyetinin yerine getirilmesi için yapı tatil tutanağı düzenlenmesiyle başlayan bir aylık süre dava konusu işlemin tesisi edildiği tarih itibarıyla henüz dolmamış olmakla birlikte belirtilen sürenin geçmesinden çok sonra dahi söz konusu mükellefiyetin yerine getirilmediğinin keşif sırasında yapılan incelemelerden anlaşıldığı gerekçesiyle aynı Kanunun 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca para cezası verilmesinde de hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yapının niteliği itibarıyla ceza tahsis edilmesinin mümkün olmadığı, çevre ve görüntü kirliliğine yol açılmasının söz konusu olmadığı, yapının I. sınıf B grubu olarak değerlendirilmesi gerektiği, etkilenen alanın nasıl hesaplandığının belli olmadığı, işlemin tesis edildiği tarihte bir aylık sürenin henüz dolmamış olması nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca para cezası verilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Manisa İli, Kula İlçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazlarda ruhsatsız olarak 2980,83 m2 yapı yapıldığı 15/12/2015 tarihli yapı tatil zaptı ile tespit edilmiştir.
Söz konusu tespit esas alınarak; 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca toplam 160.052,26-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih … sayılı Kula Belediye Encümeni Kararı ile ruhsatsız yapının 30 gün içerisinde ruhsatlandırılması veya eski hale getirilmesi, aksi halde davalı idarece yıktırılacağına ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Başkanlığı Fen işleri Müdürlüğü işleminin tesis edilmesi üzerine bu işlemlerin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (…) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 3. fıkrasında, “18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının; ruhsatsız yapının 30 gün içerisinde ruhsatlandırılması veya eski hale getirilmesi, aksi halde davalı idarece yıktırılacağına ilişkin işlem ile ile 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezası ve bu ceza miktarına, (c) bendinin 8., 12. ve 13. alt bentleri uyarınca arttırım uygulanması yönünden davanın reddine ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Kararın, 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca maktu para cezası verilmesine ilişkin kısmına gelince;
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca maktu para cezası verilebilmesi için; yapı sahibinin 32. maddedeki mükellefiyetlerini yerine getirmemiş olması gerektiği sonucuna ulaşılmış olup, bu nedenle ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine yükümlülüklerini yerine getirmek üzere bir ayı geçmemek koşulu ile bir süre verilmesi durumunda, bu sürenin, herhangi bir süre verilmemesi halinde ise tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda anılan madde uyarınca maktu para cezası verilebileceği açıktır.
Uyuşmazlıkta; ruhsatsız imalat yapıldığının 15/12/2015 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesinin ardından bir aylık süre dolmadan 29/12/2015 tarihli işlemle, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesinde öngörülen mükellefiyeti yerine getirmediğinden bahisle davacıya 2.994,34-TL para cezası verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacıya 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca para cezası verilmesinde hukuka uyarlık bulunmamış olup, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmının BOZULMASINA, ruhsatsız yapının 30 gün içerisinde ruhsatlandırılması veya eski hale getirilmesi, aksi halde davalı idarece yıktırılacağına ilişkin kısmı ile 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 17/11/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.