Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2019/10748 E.  ,  2020/11372 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10748
Karar No : 2020/11372

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Turz. İnş. ve Tic. A.Ş.

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, …Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsat ve eki mimari projeye aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca toplam 419.130,08-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Marmaris Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen bilirkişi raporunda; idarece aykırılıktan etkilenen alan hesabının doğru yapıldığı, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin (c) bendinde yer alan artırım sebeplerinin doğru belirlenmiş olduğu ancak aykırılıklardan çatı arası kat ile kapalı yüzme havuzu için 5. sınıf B grubu olarak belirlenen yapı sınıfı ve grubunun çatı arası kat için 4. sınıf C grubu, kapalı yüzme havuzu için 4. sınıf B grubu olarak belirlenmesi gerektiği, bu durumda toplam para cezasının 271.859,63-TL olması gerektiği yönünde bildirilen görüş doğrultusunda dava konusu işlemin 413.079,09-TL’lik kısmının iptaline, 6.050,99-TL’lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Bilirkişi raporunda çatı arası kat ve yüzme havuzu için yapı sınıfı ve grubunun yanlış belirlendiği, aykırı imalatların bulunduğu tesisin dört yıldızlı otel olduğu, bu hususun reklam, internet bilgileri vb. ilanlarda açıkça ifade edildiği, projede 3 yıldızlı otel yazmasının fiili durumu değiştirmeyeceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsat ve eki mimari projeye aykırı imalatlar yapıldığı 06.10.2015 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir.
Söz konusu tespit esas alınarak; 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca,1. sınıf A grubu ve 5. sınıf B grubu yapılar kapsamında değerlendirilen toplam 2532,97 m2’lik imalat hakkında hesaplanan temel para cezasına aynı maddenin (c) bendinin 5., 7., 10. ve 12. alt bentleri uyarınca artırım yapılarak toplam 419.130,08-TL para cezası verilmesine ilişkin Marmaris Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının tesis edilmesi üzerine bu kararın iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiş; (a) bendinde; Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için idari para cezası verileceği, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılaracağı kurala bağlanmış; (b) bendinde ise; mevzuata aykırılığı yapı inşaat alanı üzerinden hesaplanması mümkün olmayan, yapının cephelerini ve diğer yapı elemanlarını değiştiren veya yapı malzemesi için öngörülen gereklere aykırı bulunan uygulamalar için, Bakanlıkça yayımlanan ve aykırılığa konu imalatın tespiti tarihinde yürürlükte bulunan birim fiyat listesine göre ilgili idarece belirlenen bedelin % 20’si kadar idari para cezası verileceği hükme bağlanmış, (c) bendinde ise artırım sebepleri sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen hükümlerin değerlendirilmesinden; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapılar nedeniyle verilecek para cezası miktarının belirlenmesinde dikkate alınacak temel ölçütün; yapı sınıfı ve grubu ile ruhsatsız veya ruhsata aykırı imalat alanının varsa aykırılıktan etkilenen alanın katılması suretiyle bulunacak alan olduğu, temel ceza miktarı belirlendikten sonra maddede öngörülen arttırım sebeplerinin varlığı halinde arttırım sebeplerinin ayrı ayrı hesaplanacağı, bu sebeple;
para cezası miktarının maddede öngörüldüğü şekilde belirlenebilmesi için öncelikle; ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapı yapıldığının bir tutanakla tespitinin gerektiği, bu tutanakta;
ruhsata aykırı ya da aykırılıktan etkilenen alanın yüzölçümü, inşaatın tamamlanıp tamamlanmadığı, kullanılıp kullanılmadığı gibi niteliği gereği yerinde tespiti gerektiren hususların açık bir şekilde belirtilmesinin gerektiği, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı imalatın hangi yapı grubu ve sınıfına girdiğinin tespit edilmek suretiyle maddede belirtilen miktar ile yapının alanının çarpılması sonucu temel ceza miktarının hesaplanacağı, bu miktar üzerinden; (c) bendinin alt bentlerinde belirtilen nedenlerin bulunması halinde, ayrı ayrı arttırım oranlarının hesaplanması ve bunların toplamlarının alınması suretiyle toplam ceza miktarının bulunacağı ve bulunan bu miktarın belediye encümeni tarafından imar para cezası olarak verileceği anlaşılmaktadır. Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı imalat, ana yapının fonksiyon ve niteliklerine uygun olarak ana yapıyla bağlantılı ise, bu yapılar için ayrı bir yapı sınıfı ve grubu belirlenmeksizin, ana yapının sınıfı ve grubu esas alınarak temel ceza miktarının hesaplanması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parselde bulunan otel niteliğindeki taşınmazda ruhsat ve eki mimari projeye aykırı olarak oyun alanı, çocuk kulubü, sundurma, tek katlı yapı, çatı arası kat ve kapalı yüzme havuzu yapıldığının 06.10.2015 tarihli yapı tatil zaptı ile tespit edilmesi üzerine, dava konusu işlemle toplam 464,71 m2 oyun alanı, çocuk kulubü, sundurma, tek katlı yapı 1. sınıf A grubu olarak, 1586,10 m2 çatı arası kat ile 482,16 m2 kapalı yüzme havuzu ise 5. sınıf B grubu olarak esas alınmak suretiyle hesaplanan temel para cezasına aynı fıkranın (c) bendinin 5., 7., 10. ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanarak toplam 419.130,08-TL para cezası verilmesine ilişkin işlemin tesis edilmiş olduğu, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen bilirkişi raporunda; 1586,10 m2 çatı arası katın taşınmazın onaylı projesinde üç yıldızlı otel olduğunun belirtilmiş olması nedeniyle 4. sınıf C grubu kapsamında, kapalı yüzme havuzunun ise 4. sınıf B grubu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bu durumda toplam para cezasının 271.859,63-TL olması gerektiği yönünde görüş belirtildiği, İdare Mahkemesince, söz konusu bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle 419.130,08-TL toplam para cezasının 413.079,09-TL’lik kısmının iptaline, 6.050,99-TL’lik kısmı hakkında ise davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; bilirkişi tarafından her ne kadar çatı arası katın taşınmazın onaylı projesinde üç yıldızlı otel olduğunun belirtilmiş olması nedeniyle 4. sınıf C grubu kapsamında değerlendirilmesi yönünde görüş bildirilmiş ise de ruhsat ve eki mimari projede yer almayan sonradan yapılan imalatlar nedeniyle otelin niteliğinin değişmiş olabileceği, niteliği değişen otel için idarece ileri sürüldüğü üzere 4 yıldızlı otel turizm işletmesi belgesi düzenlenmiş olabileceği, dolayısıyla taşınmazın yapı sınıfı ve grubunun değişmiş olabileceği hususları göz önünde bulundurularak ve varsa otel için düzenlenmiş turizm işletmesi belgesi de getirtilerek belirtilen hususlar açıklığa kavuşturulmak suretiyle bir karar verilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, taşınmazın niteliği itibarıyla kapalı yüzme havuzu ana yapıyla bağlantılı olduğundan, temel cezanın kapalı yüzme havuzunun bulunduğu ana yapının sınıf ve grubu üzerinden belirlenmesi gerekmektedir.
Bu durumda; dava konusu para cezasının kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolunda verilen Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin kısmen iptaline, kısmen davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 24/11/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.