Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2019/10686 E.  ,  2020/11168 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10686
Karar No : 2020/11168

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- (DAVACI) … İnsan Kaynakları ve Organizasyon Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1- … Belediye Başkanlığı
2- … İnsan Kaynakları ve Organizasyon Ltd. Şti.

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada (eski … ada), … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan … numaralı bağımsız bölümün arka bahçesinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, tespite konu yapının, 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’nun 13. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin Beşiktaş Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ile aynı Kanun’un 42. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca davacıya toplam 7.658,37-TL para cezası verilmesine ilişkin Beşiktaş Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu yıkıma yönelik encümen kararı ile para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının 5.160,68-TL’lik kısmında hukuka aykırılık, 2.497,69-TL’lik kısmında ise hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle; dava konusu para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının 2.497,69-TL’lik kısmının iptali, para cezasının 5.160,68-TL’lik kısmı ile yıkıma ilişkin encümen kararı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; İdare Mahkemesi kararının yıkıma yönelik encümen kararına ilişkin olarak davanın reddi yolundaki kısmının, hukuka ve usule uygun olduğu ve davacının istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın bu kısmının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davacının istinaf başvurusunun anılan kısmının reddine karar verilmiştir.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; yaptırılan keşif sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda, para cezasının belirlenmesinde kullanılan aykırılıktan etkilenen alanın, idarenin belirlediği alandan (26,65 m²) daha az (29,22 m²) tespit edildiği, söz konusu farklılığın temel cezayı etkileyen nitelikte olduğu ve bu durumun 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca verilen para cezasının tamamının iptalini gerektirdiği gerekçesiyle, İdare Mahkemesi kararının, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca verilen 5.658,37-TL para cezası yönünden davanın reddine ilişkin kısmı kaldırılarak, anılan Kanun hükmü uyarınca verilen para cezasının iptaline karar verilmiştir.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, aynı Kanun’un 32. maddesinde öngörülen mükellefiyetlerin yerine getirilmediğinden bahisle para cezası uygulanabilmesi için, anılan Kanun’un 32. maddesi uyarınca düzenlenen yapı tatil tutanağı ile verilen süre sonunda yükümlülüklerin yerine getirilmediğinin, davalı idarece tespit edilmesi gerektiği; uyuşmazlıkta, davalı idare tarafından yapı tatil tutanağı ile verilen süre sonunda davacının ruhsatsız yapıyı kaldırmadığına ilişkin bir tespitin yapılmadığı, dolayısıyla dava konusu işlemin 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca 2.000,00-TL para cezası verilmesine ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle; İdare Mahkemesi kararının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca 2.000,00-TL para cezası verilmesine ilişkin kısmı kaldırılarak, anılan Kanun hükmü uyarınca verilen para cezasının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : 1- Davacı tarafından, tespite konu yapının imar mevzuatı uyarınca ruhsat gerektiren yapı olarak nitelendirilemeyeceği, dolayısıyla yıkıma yönelik encümen kararında hukuka uyarlık bulunmadığı; Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının davanın reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
2- Davalı tarafından, hükme esas alınan bilirkişi raporuna taraflarınca yapılan itirazlar dikkate alınmadan karar verildiği, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca para cezası verilmesine yönelik tesis edilen dava konusu encümen kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : 1- Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
2- Davacı tarafından, para cezasına ilişkin encümen kararının iptali yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının, isabetli olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının yıkıma ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısımlarının onanması, aynı Kanun’un 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmının ise Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada (eski … ada), … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 5 numaralı bağımsız bölümün arka bahçesinde ruhsatsız olarak 4,87 m. x 6,00 m.=29,22 m2’lik tek katlı eklenti yapıldığı, … tarih ve … cilt, … numaralı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir.
Anılan tutanak esas alınarak, tespite konu yapının, 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’nun 13. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin Beşiktaş Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ile aynı Kanun’un 42. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca davacıya toplam 7.658,37-TL para cezası verilmesine ilişkin Beşiktaş Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı tesis edilmiştir.
Bunun üzerine, anılan encümen kararlarının iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrasında; “18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verilir.” hükmüne yer verilmiştir

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının yıkıma ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca 5.658,37-TL para cezası verilmesine ilişkin kısmı hakkında;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın yıkım ile para cezasının 5.658,37-TL’lik kısmı, usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca 2.000,00-TL para cezası verilmesine ilişkin kısmına gelince;
“18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin üçüncü. fıkrasında, aynı Kanun’un 32. maddesinde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddeye aykırı davranan yapı veya parsel sahibine para cezası verileceği öngörülmüş olup; dava konusu olayda ise yapı tatil tutanağının 2960 sayılı Boğaziçi Kanununda belirtilen usule göre düzenlendiği, 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin üçüncü fıkrasında, aynı Kanun’un 32. maddesine atıf yapılmasına karşın, 2960 sayılı Kanun’a herhangi bir atıf yapılmadığından; davacının 3194 sayılı Kanun’un 32. maddesinde belirtilen yükümlülüğü yerine getirmediğinden söz edilmesinin mümkün olmadığı; bu nedenle, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin üçüncü fıkrasına göre verilen 2.000,00-TL para cezasında hukuka uyarlık; dava konusu işlemin bu kısmının iptali yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararında ise, sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurularının kısmen kabulü, kısmen reddi ile; dava konusu yıkıma yönelik encümen kararı yönünden davanın reddi, 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının ise iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, yıkıma ilişkin kısmının oybirliği ile, 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmının oyçokluğuyla ONANMASINA, 3194 sayılı Kanun’un 42. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmının ise oybirliğiyle YUKARIDA BELİRTİLEN GEREKÇE İLE ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 18/11/2020 tarihinde, kesin olarak karar verildi.

KARŞI OY (X) :
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde, temel para cezasının hesaplanmasında temel kriterler olarak öngörülen yapı inşaat alanı ve yapı sınıfı ve grubunun, bilirkişi incelemesi yoluyla görülen dosyalarda, bilirkişi tarafından, idarece hesaplanan temel para cezası tutarını aşmamak koşuluyla, teknik ve bilimsel inceleme ve değerlendirmeler sonucu bulunacak temel para cezasına ve tespit edilen para cezası miktarına (c) bendinde öngörülen arttırım oranlarının söz konusu kriterlere aykırı hesaplama yapıldığının tespit edilmesi halinde, tespit edilen para cezası miktarına (c) bendinde öngörülen artırım oranları uygulanarak belirlenen toplam para cezasının tamamının iptalinin gerekmediği, temel para cezasının hesaplanmasına ilişkin aykırılıklar tespit edildikten sonra, bilirkişi tarafından, aykırılıktan etkilenen alan ve/veya yapı sınıfı grubuna ilişkin yapılan tespitler uyarınca hesaplanan para cezası miktarı esas alınarak dava konusu işlemin kısmen iptaline karar verilmesinin idari yargı denetimi yetkisinin aşılarak, idari eylem ve işlem niteliğinde yargı kararı verilmesi sonucunu doğurmayacağı; olayımızda bilirkişi tarafından tespiti yapılan ruhsatsız yapı alanı üzerinden birim ceza miktarı esas alınarak, para cezasının hesaplanabileceği, bu nedenle Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca para cezası verilmesine ilişkin kısmının bozulması gerektiği görüşü ile, aksi yöndeki Dairemiz kararının belirtilen kısmına katılmıyorum.