Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2019/10386 E. , 2020/13111 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10386
Karar No : 2020/13111
TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Muğla İli, Milas İlçesi, … Köyü, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda bulunan binada, yapı ruhsatı ve eki mimari projesine aykırı ilaveler yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkılması için bir ay süre verilmesine ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının, Danıştay Ondördüncü Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dosyadaki belgeler ile Mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde alınan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, yapı tatil zaptına konu imalatların 3194 sayılı Kanun kapsamında yapı tanımına girdiği, ruhsat gerektirmesine rağmen ruhsat alınmaksızın yapıldığı, söz konusu imalatlar nedeniyle davacı hakkında uygulanan idari para cezasının da doğru hesaplandığı, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca uygulanan idari para cezası ile aynı Kanunun 32. maddesi uyarınca imar mevzuatına aykırı yapıların bir ay içinde yıkılması, aksi halde yıkımın belediyece yapılması ve yıkım masraflarının yapı sahiplerinden tahsil edilmesine ilişkin dava konusu encümen kararında yasal isabetsizlik bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İdare Mahkemesince eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm verildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile Mahkeme Kararının c/8 artırımına ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Muğla İli, Milas İlçesi, … Köyü, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda bulunan binada, yapı ruhsatı ve eki mimari projesine aykırı ilaveler yapıldığının … tarihli yapı tatil tutanağı ile tespitinin ardından, … sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkılması için bir ay süre verilmesine ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin Milas Belediye Encümeninin … tarihli, …. sayılı kararı alınmıştır.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonucunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir. Ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” kuralı yer almıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde para cezasıyla ilgili düzenlemelere yer verilmiş, söz konusu maddenin 2. fıkrasının (a) bendinde yapı sınıfı ve grubu dikkate alınmak suretiyle maddede belirtilen miktar ile yapının alanının çarpılması sonucu temel ceza miktarının hesaplanacağı ve bu miktar üzerinden (c) bendinin alt bentlerinde belirtilen artırım sebepleri için gösterilen oranlar uyarınca bulunan miktarların eklenmesi sonrasında toplam ceza miktarının bulunacağı belirtilmiş olup,
(c) bendinin 8. alt bendinde ruhsatsız olarak yapılmış ise cezanın % 180’i oranında artırılarak hesaplanacağı, söz konusu artırım sebepleri uyarınca tespit edilen miktarların (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezalarının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunacağı ve para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alanın dikkate alınacağı hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesi Kararının, yıkıma ve 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezası ile (c) bendinin 5, 7 ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmı hakkında;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür. Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
İdare Mahkemesi Kararının, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 8. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmına gelince;
Yukarıda yer verilen hükümlerin değerlendirilmesinden; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapılar nedeniyle verilecek para cezası miktarının belirlenmesinde dikkate alınacak temel ölçütün; yapı sınıfı ve grubu ile ruhsatsız veya ruhsata aykırı imalat alanının, varsa aykırılıktan etkilenen alanın katılması suretiyle bulunacak alan olduğu, temel ceza miktarı belirlendikten sonra maddede öngörülen arttırım sebeplerinin varlığı halinde artırım sebeplerinin ayrı ayrı hesaplanacağı, bu miktar üzerinden; (c) bendinin alt bentlerinde belirtilen nedenlerin bulunması halinde ayrı ayrı artırım oranlarının hesaplanması ve bunların toplamlarının alınması suretiyle toplam ceza miktarının bulunacağı ve bulunan bu miktarın belediye encümeni tarafından imar para cezası olarak verileceği anlaşılmaktadır.
3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde, temel para cezasının hesaplanmasında, yapı inşaat alanı ve yapı sınıfı ve grubu temel kriterler olarak öngörüldüğünden, temel para cezasının bu kriterlere aykırı olarak hesaplandığının tespit edilmesi halinde, aykırılığı tespit edilen para cezası miktarına (c) bendinde öngörülen artırım oranları uygulanarak belirlenen toplam para cezasının da tamamının iptal edilmesi gerektiği, bununla beraber, temel para cezasının, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde öngörülen kriterlere uygun olarak hesaplandığı, ancak, (c) bendinde öngörülen artırım sebebi veya sebeplerinin uygulanması koşullarının oluşmadığının anlaşılması halinde ise para cezasının sadece hukuka aykırılığı tespit edilen artırım sebebine isabet eden kısım yönünden kısmen iptaline karar verilmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; Muğla İli, Milas İlçesi, … Köyü, …. pafta, … parsel sayılı taşınmazda bulunan binada toplam 214,56 m² yapı ruhsatı ve eki mimari projesine aykırı ilaveler yapıldığının 21/08/2013 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edildiği, dava konusu işlemle 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendine göre hesaplanan temel para cezasına aynı maddenin (c) bendinin 8. alt bendindeki artırım nedeni de uygulanmak suretiyle belirlenen 18.695,69 TL para cezasının davacılara verildiği anlaşılmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 8. alt bendi ile getirilen ceza artırımı tamamen ruhsatsız olarak yapılmış yapılar için öngörüldüğünden, uyuşmazlıkta ise dava konusu 01/05/2008 tarihli yapı ruhsatı bulunan binada yapılan ilave imalatlara ilişkin olarak para cezası verilmesi söz konusu olduğundan, binanın tamamının ruhsatsız olarak değerlendirilerek 3194 sayılı Kanunun 42/2. maddesinin (c) bendinin 8. alt bendine isabet eden artırımın uygulanmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararının yıkıma, temel para cezasına ve İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 5, 7 ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmının ONANMASINA, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 8. alt bendi uyarınca artırım uygulanmasına ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 17/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.