Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2018/8425 E. , 2020/8066 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/8425
Karar No : 2020/8066
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
DİĞER DAVALI İDARELER : 1- …Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. … 2- …Müdürlüğü/…
VEKİLİ : Av. … 3- …Dağıtım A.Ş
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Bursa ili, Osmangazi ilçesi, Çekirge Caddesi, …Apartmanı’nda … ve …numaralı bağımsız bölümlerin …ve …binalarının yıkılmasına neden olan 15/02/2006 ve 23/02/2006 tarihinde meydana gelen heyelanların ardından tahliye edilmesi sonucu maddi ve manevi zarara uğranıldığından bahisle taşınmazlarda meydana gelen değer kaybı için 44.000,00-TL, 17 aylık dönem için kira bedeli kaybına karşılık 10.000,00-TL, kuvvetlendirme ve proje bedeli için 5.500,00-TL olmak üzere toplam 59.500,00-TL maddi zararın ve 15.000,00-TL manevi zararın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dosyanın ve mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, Danıştay Altıncı Dairesinin 08/06/2015 tarihli, E:2011/6600, K:2015/3849 sayılı bozma kararına uyularak, manevi tazminat isteminin 4.000-TL’lik kısmının kabulüne, 11.000-TL’lik kısmının reddine ilişkin kısım kesinleştiğinden, bu kısım yönünden yeniden karar verilmeyerek; muhtemel kira gelirlerinin veya kullanamama kaybının idarece tazmininin mümkün bulunmadığına; 63.170,83-TL olarak belirlenen maddi tazminatın %33,33 oranındaki 21.054,835-TL’lik kısmının davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığından; %33,33 oranındaki 21.054,835-TL’lik kısmının davalı Osmangazi Belediye Başkanlığından olmak üzere toplam 42.109,67-TL maddi tazminat isteminin kabulü ile davalı idarelere başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, 17.390,33-TL’lik kısım yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu taşınmaz idarelerince kamulaştırıldığından karar tesisinde kamulaştırmanın dikkate alınmasının gerektiği, mevcut durumda taşınmazın değer kaybından söz edilmesinin mümkün olmadığı, yerel Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Mahkeme kararının taşınmazların arsa bedellerinde meydana gelen %50 değer kaybının tazmini isteminin kabulüne dair kısmı ile kira alacağı bakımından onanmasına; bağımsız bölümler ile arsa payları yönünden hesaplanan tazminat tutarının kabülüne dair kısım bakımından bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Bursa ili, Osmangazi ilçesi, …Caddesi, …Apartmanı’nda …-…numaralı bağımsız bölümlerin …ve …binalarının yıkılmasına neden olan 15/02/2006 ve 23/02/2006 tarihinde meydana gelen heyelanların ardından tahliye edilmesi sonucu maddi ve manevi zarara uğradığından bahisle taşınmazda meydana gelen değer kaybı için 44.000,00-TL, 17 aylık dönem için kira bedeli kaybına karşılık 10.000,00-TL, kuvvetlendirme ve proje bedeli için 5.500,00-TL olmak üzere toplam 59.500,00-TL maddi zararın ve 15.000,00-TL manevi zararın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: T.C. Anayasası’nın 125.maddesinin son fıkrasında idarelerin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlü oldukları hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, idarenin yürütmekle yükümlü olduğu bir hizmetin kuruluşunda, düzenlenişinde veya işleyişindeki nesnel bozukluk, aksaklık veya boşluk olarak tanımlanabilen hizmet kusuru; hizmetin kötü işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleşmekte ve idarenin tazmin yükümlülüğünün doğmasına yol açmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz edilen İdare Mahkemesi kararının, uyuşmazlığa konu taşınmazda meydana gelen değer kaybının, arsa bedeline %50 değer kaybı eklenmesine ilişkin kısmı ile kira alacağı bakımından 2577 sayılı İdari Yargılama Usülü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Maddi tazminat isteminin bağımsız bölümler ile arsa bedellerine yönelik kısmı yönünden;
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazların, …Asliye Hukuk Mahkemesinin …tarihli, E:…, K:…sayılı kararıyla Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı lehine kamulaştırılmasına karar verildiği, anılan kararın tescil hükmü yönünden kesin nitelikte olduğu, karara esas alınan bilirkişi raporunda; dava konusu bağımsız bölümlerin; yıpranma oranı düşülmek suretiyle, arsa bedelinin ise; zemin durumu nedeniyle taşınmazın değerinin azaldığı belirtilerek emlak vergisi değerlerine göre hesaplandığı anlaşılmaktadır.
Dairemizin yerleşik içtihadına göre tazminat tutarı belirlenirken; yapım maliyetinden yıpranma payları düşülerek arsa bedellerindeki %50 kaybın eklenmesi suretiyle hesaplama yapılması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, davaya konu bağımsız bölümler ile arsa paylarının davalı büyükşehir belediye başkanlığı tarafından kamulaştırma bedellerinin ödendiği ancak arsa bedelinde meydana gelen %50 değer kaybına ilişkin zararın karşılanmadığı anlaşılmaktadır.
Bu bakımdan, bağımsız bölümler ile arsa paylarına ilişkin kısımlar kamulaştırıldığından, mükerrer ödemeye sebebiyet verilmemesi gerekmektedir. Taşınmazların arsa bedellerinde meydana gelen %50 değer kaybına ilişkin zarar ise devam ettiğinden, bu kısmın tazmini gerekmektedir.
Bu durumda, İdare Mahkemesi kararının bağımsız bölümler ile arsa paylarına ilişkin kısımlar yönünden hesaplanan tazminat tutarının kabulüne ilişkin kısmında isabet bulunmamaktadır. Taşınmazların arsa bedellerinde meydana gelen %50 değer kaybının ise tazmini gerektiğinden, İdare Mahkemesince gerekli görülmesi halinde ek rapor alınarak, bu kısım yönünden de yeniden karar verilmek suretiyle uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin bağımsız bölümler ile arsa paylarına ilişkin kısımlar yönünden hesaplanan tazminat tutarı bakımından kabulüne, diğer kısımlar yönünden reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen kabulüne kısmen reddine ilişkin temyize konu …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, taşınmazların arsa bedellerinde meydana gelen %50 değer kaybının tazmini isteminin kabulüne dair kısmı ile kira alacağı bakımından ONANMASINA, bağımsız bölümler ile arsa paylarına ilişkin kısımlar yönünden hesaplanan tazminat tutarının kabülüne dair kısım bakımından BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 23/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.