Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2018/7653 E. , 2022/1714 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7653
Karar No : 2022/1714
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Malatya ili, Battalgazi ilçesi, …, …mevkii, …parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda …tarihli, …sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ile …tarihli, …sayılı büyükşehir belediye encümeni kararıyla kabul edilen parselasyon işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu imar planları ile …parsel sayılı taşınmazdan geçecek şekilde kuzey-güney istikametinde öngörülen 7 ve 10 metre genişliğindeki yollar ile doğu-batı istikametinde öngörülen 10 metre genişliğindeki yolun, alanda birbirine çok yakın mesafede kavşak noktası oluşmasına neden olduğu, bu durumun trafik güvenliğini tehlikeye düşürdüğü, anılan yolların herhangi bir parsele cephe sağlamak amacını taşımadığı, alandaki mevcut mülkiyet ve yapılaşma durumu, yol güzergahları ve bağlantıları ile kavşak tasarım ilkeleri dikkate alındığında bu yolların, ulaşım planlaması ilkelerine, kentsel ihtiyaçlara ve şehircilik esaslarına uygun olmadığı, dava konusu parselasyon işleminde, dava konusu parselin 118,81 m2’lik kısmının kadastral parselin dışında oluşturulan bir parselden hisseli olarak tahsis edilmesini gerekli kılan herhangi bir teknik, hukuki ve fiili zorunluluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti : İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının 1/5000 ölçekli nazım imar planına yönelik bölümünün hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın anılan bölümünün kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle anılan kısım yönünden istinaf başvurusunun reddine, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından planlanarak projelendirilmiş olan ve 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına da işlenmiş olan Kuzey Çevre Yolu Projesinin yapımından Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumlu ve yetkili olduğu, ancak kuzey çevre yolu projesine yönelik belediye sınırları içerisinde yolun isabet ettiği kısımlara ilişkin olarak 1/5000 ölçekli nazım imar planının büyükşehir belediyesi, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyonun ise ilgili ilçe belediyesi tarafından yapılması gerektiği, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyonun yetkili ilçe belediyesi olan Battalgazi Belediyesi tarafından doğrudan yapılarak bu hususta alınacak kararın Malatya Büyükşehir Belediye Meclisinin onayına sunulması ya da nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar planlarını ve parselasyonu yapmadığı için uygulama imar planlarını ve parselasyonu büyükşehir belediyesinin yapması veya yaptırması gerektiği halde davalı büyükşehir belediyesinin kendisine verilen yetkiyi aşarak doğrudan uygulama imar planını ve parselasyonu yaptığı, parselasyon işleminin ise kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili de olmadığı, ayrıca nazım imar planı kesinleşmeden uygulama imar planının onaylanamayacağı, dolayısıyla nazım ve uygulama imar planının aynı anda onaylanmasının usul kurallarına aykırı olduğu, bu durumda 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyon işleminin iptaline ilişkin mahkeme kararında sonucu itibariyle isabetsizlik olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu imar planlarının Kuzey Çevre Yolu Projesi doğrultusunda hazırlandığı, planların …tarihli, …sayılı büyükşehir belediye meclisi kararı ile değişikliğe uğradığı, planların ardından yeni bir parselasyon yapıldığı ve davanın konusuz kaldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …DÜŞÜNCESİ : Uyuşmazlığın 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyona ilişkin kısmı yönünden;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyona ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Uyuşmazlığın 1/5000 ölçekli nazım imar planına ilişkin kısmı yönünden;
Dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile uyuşmazlık konusu parselin ortasından geçirilen 7 metre ve 10 metre genişliğindeki yolun konut adalarını birbirinden ayırdığı, bu 10 metre genişliğindeki yolun kuzey-güney yönünde devamlılığının olduğu, güneyinden geçirilen 7 metre genişliğindeki yolun konut adası ile güneydeki park alanını birbirinden ayırdığı, anılan yolların alanda bulunan parsellere cephe sağladığı, trafik güvenliği açısından tehlikeye neden olacak nitelikte olmadığı ve ulaşım sistemi açısından gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince, 1/5000 ölçekli nazım imar planıyla uyuşmazlık konusu parselden geçirilen 7 ve 10 metre genişliğindeki yolların, ulaşım planlaması ilkelerine, kentsel ihtiyaçlara ve şehircilik esaslarına uygun olmadığı gerekçesiyle dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptaline karar verilmesinde isabet bulunmadığından, İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun 1/5000 ölçekli nazım imar planına yönelik bölümünün reddine ilişkin olarak verilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu kararın 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyona ilişkin kısmının onanmasına, 1/5000 ölçekli nazım imar planına ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Uyuşmazlık konusu parsel, dava konusu imar planlarında kısmen konut alanında, kısmen park alanında, kısmen de bu konut adası ile parkı ve konut adalarını birbirinden ayıran 7 ve 10 metre genişliğindeki yollarda kalmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanununun işlem tarihinde yürürlükte olan şekliyle “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinde; “Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır. Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Uyuşmazlığın 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyona ilişkin kısmı yönünden;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyona ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Uyuşmazlığın 1/5000 ölçekli nazım imar planına ilişkin kısmı yönünden;
Dosyada yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen ve İdare Mahkemesince hükme esas alınan raporda, dava konusu imar planlarıyla uyuşmazlık konusu taşınmazdan geçirilen 7 metre genişliğindeki yolun herhangi bir teknik, hukuki ve fiili zorunluluk bulunmadan belirlendiği, bu şekilde planlanmasının alanda kuzey-güney yönünde öngörülen taşıt yolları üzerinde gereksiz kavşak noktalarının oluşmasına neden olduğu, taşınmazın ortasından kuzey-güney yönünde geçirilen 10 metre genişliğindeki yolun da planlanmasını gerektirecek herhangi bir fiili ve teknik zorunluluk bulunmadığı gibi alanda birbirine çok yakın mesafede kavşak noktalarının oluşmasına neden olduğu, bahse konu yolun açılması halinde alanda trafik güvenliğini tehlikeye düşürecek sorunların meydana geleceği, ayrıca bu yolun yaklaşık 50 metre doğu ve batısında kuzey-güney istikametinde sürekliliği olan taşıt yollarının planlandığı, bu iki yolun ortasında olacak biçimde dava konusu taşınmazın içinden geçen bir taşıt yolu daha öngörülmesinin uygun olmadığı, taşınmazın güneyinden kısmen de üzerinden doğu-batı istikametinde geçirilen 10 metre genişliğindeki yolun öngörülmesini gerektirecek herhangi bir mevcut yol güzergahının da bulunmadığı, ayrıca bu yolun halihazırda mevcut olan parsellerden ve yapılan parselasyon işlemi sonucunda oluşan parsellerden herhangi birine cephe ve/veya servis sağlamak amacı ile öngörülen bir imar yolu da olmadığı, üstelik herhangi bir fonksiyonu olmayan bu 10 metre genişliğindeki yolun öngörülmesinin alanda birbirine çok yakın mesafede kavşak noktalarının oluşmasına neden olduğu görüşüne yer verilmiş ise de; dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile uyuşmazlık konusu parselin ortasından geçirilen 7 ve 10 metre genişliğindeki yolun konut adalarını birbirinden ayırdığı, bu 10 metre genişliğindeki yolun kuzey-güney yönünde devamlılığının olduğu, güneyinden geçirilen 7 metre genişliğindeki yolun konut adası ile güneydeki park alanını birbirinden ayırdığı, anılan yolların alanda bulunan parsellere cephe sağladığı, trafik güvenliği açısından tehlikeye neden olacak nitelikte olmadığı, ulaşım sistemi açısından gerekli olduğu ve dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince, 1/5000 ölçekli nazım imar planıyla uyuşmazlık konusu parselden geçirilen 7 ve 10 metre genişliğindeki yolların, ulaşım planlaması ilkelerine, kentsel ihtiyaçlara ve şehircilik esaslarına uygun olmadığı gerekçesiyle dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptaline karar verilmesinde isabet bulunmadığından, İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun 1/5000 ölçekli nazım imar planına yönelik bölümünün reddine ilişkin olarak verilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
1. Davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun 1/5000 ölçekli nazım imar planına yönelik bölümünün reddi, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyona yönelik bölümünün değişik gerekçeyle reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyona yönelik bölümünün ONANMASINA, 1/5000 ölçekli nazım imar planına yönelik bölümünün BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 16/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.