Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2018/517 E. , 2020/11308 K.
T.C.
D A N I Ş T A
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/517
Karar No : 2020/11308
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Genel Müdürlüğü – …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI YANINDA MÜDAHİL : … Unlu Gıda Mamulleri San. İnş. Nak. ve Tic. Ltd. Şti.
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: …. ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda yer alan zemin katı fırın olarak işletilen yapı için düzenlenen yapı ruhsatı ile işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali istemiyle yapılan … tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davalı idarece fırın olarak işletilen yerin karayoluna sınırı olmadığı, yan yola sınırının olduğu, bu nedenle … Bölge Müdürlüğü’nden uygun görüş alınmasına gerek olmadığı ileri sürülmekte ise de, dava dosyasında bulunan …İli, … İlçesi, … Mahallesine ait 1/1000 ölçekli uygulama imar planı, …ada, … parsele ait kadastro belgesi, vaziyet planı ve kamulaştırma sınırını gösteren belge incelendiğinde uyuşmazlık konusu fırının karayolu çizgisinin yanında kamulaştırma sınırına bitişik olduğu görüldüğünden, bu işyerine ruhsat alınmadan önce … Genel Müdürlüğü … Bölge Müdürlüğü’nden uygun görüş alınması gerektiği göz önüne alındığında, bahsedilen uygun görüş alınmadan verilen ruhsatların (inşaat ve işyeri açma-çalıştırma ruhsatlarının) iptalinin gerektiği, davacının bu yöndeki talebinin zımnen reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; Uyuşmazlık konusu binada faaliyet gösteren fırın işletmesinin, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 17. maddesinde sayılan, geçiş yolu iznine tabi yapı ve tesisler arasında sayılmadığı gibi, nitelik itibariyle maddede sayılan yapı ve tesisler ile ortak bir benzerliği de bulunmadığından, geçiş yolu iznine tabi olmadığı, ayrıca uyuşmazlık konusu binanın, Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmeliğin 41. maddesinde düzenlenen yapı yaklaşma mesafelerine uyulmadan ruhsata bağlandığı yönünde, … Genel Müdürlüğü tarafından yapılmış bir tespit bulunmadığı gibi, dosyaya da bu yönde bir bilgi ve belgenin sunulmadığının anlaşıldığı, dava konusu binaya ilişkin düzenlenen dava konusu yapı ruhsatları ile fırın işletmesi için düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatının, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve bahsi geçen yönetmelik hükümleri uyarınca iptalini gerektiren bir durum bulunmadığından, bu yönde yapılan başvurunun zımnen reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İlgili mevzuat uyarınca kamulaştırma sınırına bitişik olarak inşa edilen fırın için ruhsat düzenlenmeden önce idarelerinden görüş alınması gerektiği, bu nedenle dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı ve Onuncu Daireleri müşterek heyetince 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun Ek 1. maddesi uyarınca birlikte yapılan toplantıda, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… – … Devlet Karayolunun bitişiğinde yer alan uyuşmazlık konusu taşınmaz, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında konut alanı olarak belirlenmiş, taşınmaz üzerinde inşa edilen yapının zemin katı için, gıda fırını yapımı amaçlı 20.04.2007 tarihli yapı ruhsatı, ardından, … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmiş, daha sonra aynı taşınmaza yönelik olarak 2. ve 3. katlarda mesken amaçlı yapı yapılabilmesi için 11.12.2014 ve 20.01.2015 tarihli ilave yapı ruhsatları düzenlenmiştir. Davacı tarafından söz konusu bina için düzenlenen yapı ruhsatı ile fırın için düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal istemiyle yapılan 09.11.2015 tarihli başvurunun zımnen reddi üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ‘belediye sınırları dışında karayolu kenarındaki yapı ve tesisler’ başlıklı 17. maddesinde, “Karayollarında her iki taraftan sınır çizgisine elli metre mesafe içinde bağlantıyı sağlayacak geçiş yolları yönünden; akaryakıt, servis, dolum ve muayene istasyonları, umuma açık park yeri ve garaj, terminal, fabrika, işhanı, çarşı, pazar yeri, eğlence yerleri, turistik yapı ve tesisler, inşaat malzemesi ocak ve harmanları,maden ve petrol tesisleri, araç bakım, onarım ve satım işyerleri ve benzeri trafik güvenliğini etkileyecek yapı ve tesisler için,o karayolunun yapım ve bakımı ile sorumlu kuruluştan izin alınması zorunludur.
” hükmü, ‘Belediye sınırları içinde bulunan karayolu kenarındaki yapı ve tesisler’ başlıklı 18. maddesinde, “Belediye sınırları içindeki karayolları kenarında yapılacak veya açılacak 17 nci maddede sayılan yapı ve tesisler için;
a) Belediyelerden izin alınması,
b) Belediyelerce bu iznin verilmesinde, trafik güvenliği bakımından bu tesisler hakkındaki Yönetmelikte belirlenen şartların yerine getirilmesini sağlamaları ve ayrıca Karayolları Genel Müdürlüğünün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayolu kenarında yapılacak ve açılacak olanların bu yollara bağlantıları için bu Genel Müdürlüğün ilgili bölge müdürlüğünden uygun görüş almaları zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik’in 3. maddesinin 36. bendinde, “Toplayıcı Yol (Yan Yol) : Karayolunda, daha düzenli ve güvenli bir trafik akışının sağlanması amacıyla, yol kenarındaki mülklerden karayoluna her noktada yapılabilecek geçişleri önleyerek, belirli uzunluklarda ve topluca katılma veya ayrılma imkanı tanımak üzere, karayolunun bir veya her iki yönünde, tek veya iki yönlü olarak ve genellikle karayoluna paralel olacak şekilde geliştirilen tali yollardır.”, 42. bendinde, Karayolu sınır çizgisi : Kamulaştırma yoluyla veya kanunlarla kamuya terk veya tahsis edilmiş karayolunda, mülke olan sınır çizgisi, diğer karayollarında, yarmada, şevden sonra hendek varsa hendek dış kenarı, hendek yoksa şev üstü kenarı, dolguda şev etek çizgisi, yaya yolu ayrılmış karayolunda ise, yaya yolunun mülkle birleştiği çizgidir.” hükmü yer almaktadır.” hükmü bulunmaktadır.
Aynı Yönetmeliğin ‘Belediye Sınırları İçinde Bulunan Karayolu Kenarındaki Yapı ve Tesisler’ başlıklı 36. maddesinde, “Bu Yönetmelikte adı geçen tesislerin belediye ve mücavir alan sınırları içindeki karayolları kenarında yapılması ve açılması için,
a) İlgili Belediye Başkanlığından Geçiş Yolu İzin Belgesi alınması,
b) İlgili Belediye Başkanlığının da trafik güvenliği bakımından, bu Yönetmelikte belirtilen şartların yerine getirilmesini sağlamaları zorunludur.”, ‘Karayolları Genel Müdürlüğünün Uygun Görüşü’ başlıklı 39. maddesinde, “İlgili Belediye Başkanlıklarının, Karayolları Genel Müdürlüğünün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayolları kenarında yapılacak ve açılacak tesislere Geçiş Yolu İzin Belgesi verilmesinden önce Karayolları Genel Müdürlüğünün ilgili Bölge Müdürlüğünden uygun görüş almaları zorunludur. Bu Yönetmelik gereğine göre verilen Geçiş Yolu İzin Belgesinin bir örneği Karayolları Genel Müdürlüğü’nün ilgili Bölge Müdürlüğüne gönderilir ve bu tesislerin yapımı veya işletilmesinin; verilen izin ve bu Yönetmelik şartlarına uygunluğu, ilgili Belediye ve Karayolları Genel Müdürlüğü yetkililerince denetlenir. ” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık konusu fırının karayolu çizgisinin yanında kamulaştırma sınırına bitişik olduğu görülmüştür. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca bu iş yeri için ruhsat düzenlenmeden önce ilgili karayolları bölge müdürlüğünden uygun görüş alınması gerektiği göz önüne alındığında, davacı idareden uygun görüş alınmadan düzenlenen dava konusu yapı ruhsatı ile işyeri açma ve çalışma ruhsatında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığından dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi gerekirken, istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılması ve davanın reddi yolundaki temyize konu İdari Dava Dairesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 16/11/2020 tarihinde, kesin olarak, oy birliğiyle karar verildi.