Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2018/4931 E. , 2020/8696 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/4931
Karar No : 2020/8696
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)
KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1) …
2) …
3) …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : İstanbul ili, Esenler (Yeni Sultangazi) ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen Sultangazi, Habibler-Sultançiftliği Yolu Yan Yol Ön Projesine ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile önceki 30.12.2011 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planında, davaya konu … ada, … ve … sayılı parsellerin isabet ettiği konut alanının değişmediği, sadece parsellerin batısındaki fonksiyonların değiştiği, dava konusu planlarda, parsellerin batısında yer alan ve fiili durumda kullanılmakta olan Arnavutköy-Habibler Yolu Kavşağının, bu bölgedeki dönel kavşak kurbunun doğusunda bulunan yan bağlantı yolunun iptal edildiği ve 30.12.2011 onay tarihli planda da bulunan bağlantı yolunun batı yönüne kaydırıldığı, ayrıca yol ve parseldeki konut alanı arasında yeşil bant oluşturulduğu, dava konusu plan ile bir dönel kavşağa bağlı yan bağlantının yapılmasının ve hemen komşuluğundaki konut alanı ile arasında bir yeşil bant ayrılmasının ilkesel olarak uygun olduğu, ancak söz konusu yeşil bantın dava konusu … sayılı parselin kuzey yönünden kısmen de doğu yönüne doğru devam etmesinin gerekçesinin anlaşılamadığı, alanda getirilen plan kararlarının (Arnavutköy-Habipler Yolunu Eski Edirne Asfaltı’na bağlayan yan bağlantı yolu ile yeşil bant kararının) kamu yararı içerdiği, yaya erişim kontrollü yol niteliğinde olan Arnavutköy-Habipler Yolundan bir yan bağlantı sağlanmasının gerekli bir plan kararı olduğu, ancak bu yan bağlantı yolunun Eski Edirne Asfaltı üzerinde 10 metrelik kentiçi ve yaya erişimli bir yolla kesişerek Edirne Asfaltına bağlanmasının ulaşımda yol hiyerarşisi ilkeleri bakımından uygun olmadığı, yan bağlantı yolunun çevresi ile ilişkisinin kurulmadığı, yol genişliğinin belirtilmediği, plan raporunun bulunmadığı, plan değişikliklerinin yol hiyerarşisi ilkelerine, planlama ve şehircilik ilkelerine uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti : İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İmar planlarına esas teşkil eden proje kapsamında Sultançiftliği-Boğazköy Yolunun, Eski Habipler Mahallesine giriş-çıkışını sağlayan bir yan yol ile Habipler Katlı Kavşağında, Sultançiftliği-Boğazköy Yolundan Eski Habiplere bağlanan bir kavşak kolu planlandığı, … ada, … ve … sayılı parsellerin, imar planında yer alan kavşak kolu ve bağlantı yolundan etkilendiği, proje ile bu yolların batı yönüne kaydırıldığı ve bu doğrultuda hazırlanan plan değişikliği tekliflerinin kabul edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
2002 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 2004 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planında konut alanında kalan … ada, … ve … sayılı parsellerin, 24.01.2011 onay tarihli 1/5000 nazım imar planıyla konut ve park alanına, bu plana yapılan itirazlar üzerine 16.12.2011 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 2011 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla konut, yol ve refüj alanına alındığı, Sultangazi, Habibler-Sultançiftliği Yolu Yan Yol Ön Projesine ilişkin hazırlanan dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğiyle parsellerin batısından geçen ve bir kısmının isabet ettiği yolun batıya kaydırılarak yeniden düzenlenmesi sonucu parsellerin bir kısmının batıya kaydırılan yolda, bir kısmının da bu yol ile parsellerin isabet ettiği konut adası arasında oluşturulan yeşil alanda kaldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanununun “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; “Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır. Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın ve Danıştay Altıncı Dairesinin E:2016/11223 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, Sultangazi, Habibler-Sultançiftliği Yolu Yan Yol Ön Projesine ilişkin hazırlanan dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğiyle … adanın batısından geçen yolun batıya kaydırılarak yeniden düzenlenmesi sonucu uyuşmazlık konusu … ada, … ve … sayılı parsellerin bir kısmının batıya kaydırılan yolda, bir kısmının da bu yol ile parsellerin isabet ettiği konut adası arasında oluşturulan yeşil alanda, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazların bitişiğinde bulunan … ada, … parsel sayılı taşınmazın ise bir kısmının, bu yol ile parsellerin isabet ettiği konut adası arasında oluşturulan yeşil alanda kaldığı, aynı imar planı değişikliklerinin … ada, … sayılı parsel yönünden iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararıyla, farklı bilirkişi heyetiyle yerinde yaptırılan keşif sonucu düzenlenen raporun hükme esas alınarak davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Sultangazi, Habibler-Sultançiftliği Yolu Yan Yol Ön Projesi ve dava konusu imar planı değişiklikleri kapsamında kalan, birbirine bitişik parseller yönünden açılan ve farklı mahkemeler tarafından bakılan davalarda, farklı bilirkişi kurullarıyla yerinde yaptırılan incelemeler sonucunda, plan bütününü de etkileyen hususlarda birbirlerinden farklı kararların verildiği anlaşılmaktadır.
Aynı veya çok benzer uyuşmazlıklarda çelişkili sonuçların oluşmaması için bu tür davaların bir bütün olarak incelenmesi yaklaşımının benimsenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede de olayda; aynı planlama bölgesinde bulunan taşınmazlar yönünden yapılacak incelemenin alanın önem ve özelliği, incelemenin bütünlük içerisinde yapılması gerekliliği ve birbirine çok benzeyen davalarda farklı kararların verilmemesi zorunluluğu karşısında Mahkemelerce, belirtilen dosyaların bağlantılı olduğu hususu göz önünde bulundurularak, plan notlarının bulunup bulunmadığı hususunun araştırılmasının ardından, plan notu bulunuyorsa, aralarında ulaşım konusunda uzman bir bilirkişinin de yer aldığı yeni ve tek bir bilirkişi kurulu eliyle keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle uyuşmazlık hakkında karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen bölge idare mahkemesi idare dava dairesi kararında isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 05/10/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.