Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2018/1135 E. , 2022/11480 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/1135
Karar No : 2022/11480
TEMYİZ EDENLER : I-(DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
II-(DAVALI YANINDA MÜDAHİL) …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Çorum İli, Osmancık İlçesi, … Mahallesi, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazların “akaryakıt ve LPG servis istasyonu alanı” olarak planlanmasına ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin onaylanması yolundaki Osmancık Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile bu karara yapılan itirazın reddi yolundaki Osmancık Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden, uyuşmazlık konusu … parsel sayılı taşınmazın “dikili tarım arazisi” niteliğinde olduğu, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile taşınmazda planlanan “akaryakıt ve LPG servis istasyonu”nun 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 13. maddesi uyarınca Bakanlığın tarım dışı kullanıma izin verebileceği kullanımlardan olmadığı, kaldı ki imar planı değişikliği yapılırken … parsel sayılı taşınmazın tarım dışı amaçla kullanımı için Bakanlık tarafından izin verilmediği, Valiliğin ise hangi kullanım için olursa olsun dikili tarım arazilerinin tarım dışı amaçla kullanılmasına izin verme yetkisinin bulunmadığı, dolayısıyla … parsel sayılı taşınmazın “akaryakıt ve LPG servis istasyonu” olarak planlanmasına ilişkin uygulama imar planı değişikliğinde hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Osmancık Belediye Başkanlığı tarafından; uyuşmazlık konusu taşınmazların bulunduğu alanda önce 1/5000 ölçekli nazım imar planının yapıldığı, sonrasında yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının uyuşmazlık konusu taşınmazlara ilişkin kısmının üst ölçekli nazım imar planına uygun olduğu, Tarım Bakanlığının … tarihli, … sayılı yazısıyla uyuşmazlık konusu taşınmazları da kapsayan tarım arazilerinin ticari amaçlı imar planı sahası olarak kullanılmasına izin verildiği, ayrıca 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 13. maddesinde Bakanlığın bu yetkisini Valiliğe devredebilmesine de imkan tanındığı, dolayısıyla 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin taşınmazlara ilişkin kısmının şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olduğu ileri sürülmektedir.
Müdahil … tarafından; tapu kaydından da anlaşıldığı üzere iki katlı kargir ev ve dükkan, bir katlı ahır ve samanlık bulunan uyuşmazlık konusu taşınmazların dikili tarım arazisi niteliğinde olmadıkları, … parsel sayılı taşınmazın … parsel sayılı taşınmaz ile tevhit edildiği, tevhit sonucunda oluşan … parsel sayılı taşınmazın tapuya tescil edildiği, mahkemece taşınmazda değişikliğe neden olabilecek şekilde karar verilemeyeceği, böyle bir kararın tapu müdürlüğünce uygulanamayacağı, Tarım Bakanlığının … tarihli, … sayılı yazısıyla uyuşmazlık konusu taşınmazları da kapsayan tarım arazilerinin ticari amaçlı imar planı sahası olarak kullanılmasına izin verildiği, ayrıca 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 13. maddesinde Bakanlığın bu yetkisini Valiliğe devredebilmesine de imkan tanındığı, dolayısıyla 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin taşınmazlara ilişkin kısmının şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Davalı idarece uyuşmazlık konusu taşınmazları da kapsadığı ileri sürülen tarım arazilerinin ticari amaçlı imar planı sahası içerisine alınmasına izin verilmesine ilişkin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığın … tarihli, … sayılı yazısına ekli bir krokinin bulunmadığı, dolayısıyla söz konusu yazının anılan taşınmazları da kapsayıp kapsamadığının anlaşılamadığı, ancak dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile taşınmazlara verilen “akaryakıt ve LPG istasyonu” kullanımının 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 13. maddesine göre tarım arazilerinde planlanabilecek kullanımlardan olmadığı, bu nedenle Bakanlık yazısıyla verilen iznin taşınmazları kapsamasının da uygulama imar planı değişikliğinin hukuka aykırılığını ortadan kaldırmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin iptali yolundaki mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu bölge idare mahkemesi idari dava dairesi kararının yukarıda yer verilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Duruşma yapılmasına gerek görülmedi.
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Osmancık Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla Çorum İli, Osmancık İlçesi, … Mahallesi, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazların “akaryakıt ve LPG servis istasyonu alanı” olarak planlanmasına ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği onaylanmıştır. Bu taşınmazlar ile aynı yolun aynı yönünde yer alan ve üzerinde akaryakıt istasyonu bulunan Çorum İli, Osmancık İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın maliki olan davacı tarafından bu karara yapılan itiraz ise Osmancık Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak sadece 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği onaylandığı halde, davalı idarece söz konusu taşınmazlara ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planının da bulunduğunun belirtildiği ve dosyada nazım imar planına ait bir paftanın bulunduğu görülmüş, bu paftalar üzerinde yapılan incelemede yapılan plan değişikliğinin mevzi imar planı olabileceği değerlendirilmiş, ayrıca gerek hali hazırda gerekse de dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin onaylandığı tarihte taşınmazların bulunduğu bölgede yürürlükte bulunan bir nazım imar planının bulunup bulunmadığı anlaşılamamıştır.
Mahkemece, dikili tarım arazisi olduğu kabul edilen … parsel sayılı taşınmazın tarımsal üretim amacı dışında kullanımına Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca izin verilmediği gerekçesiyle dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin hukuka aykırı olduğu sonucuna varıldığı, ancak davalı idare ve davalı idare yanında müdahilin temyiz dilekçelerinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının … tarihli, … sayılı yazısıyla … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan tarım arazilerinin ticari amaçlı imar planı sahası içerisine alınmasına izin verildiğinin ileri sürüldüğü, anılan yazının dosya içerisinde de bulunduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu belediye meclisi kararıyla taşınmazlara ilişkin olarak sadece 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği onaylandığı halde, söz konusu taşınmazlara ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planının da bulunduğu yönündeki iddianın ve neden dosyada nazım imar planı değişikliğine ait bir paftanın da bulunduğunun araştırılması; halihazırda ve dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin onaylandığı tarihte taşınmazların bulunduğu bölgede yürürlükte bulunan bir nazım imar planının bulunup bulunmadığının netleştirilmesi, nazım imar planı yoksa söz konusu bölgede doğrudan uygulama imar planı değişikliği yapılıp yapılamayacağının incelenmesi; onaylanan plan değişikliğinin mevzi imar planı olup olmadığının ortaya konulması, mevzi imar planı olduğunun anlaşılması halinde dava konusu plan değişikliğinin yapıldığı tarihteki mevzuat hükümleri göz önünde bulundurularak taşınmazların bulunduğu bölgede mevzi imar planı yapılıp yapılamayacağının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan tarım arazilerinin tarımsal üretim amacı dışında kullanımına izin verilmesine ilişkin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının … tarihli, … sayılı yazısının dayanağı olan bilgi ve belgelerin ve bu yazının eki krokinin istenmesi, söz konusu tarım arazilerinin tarımsal üretim amacı dışında kullanımına izin verilip verilmediği, izin verilmişse … parsel sayılı taşınmazın da bu izin kapsamında yer alıp almadığı ve verilen iznin ilgili Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan bir inceleme ve değerlendirmenin sonucunda verilip verilmediğinin araştırılması gerekmektedir.
Bu itibarla, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince yukarıda açıklandığı şekilde yapılacak inceleme sonucunda uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin iptali yolundaki mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu bölge idare mahkemesi idari dava dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalın ve davalı yanında müdahilin temyiz istemlerinin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 15/12/2022 tarihinde, oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.