Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2017/7547 E.  ,  2020/12883 K.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/7547
Karar No : 2020/12883

MÜDAHALE İSTEMİNİN KABULÜ KARARI

İstanbul İli, Şişli İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaza yönelik tapu tahsis belgesi sahibi olan davacı … vekili Av. … tarafından, 13/08/2012 onay tarihli 1/5.000 ölçekli Okmeydanı Tarihi Sit Alanları Koruma Amaçlı ve Etkileşim Geçiş Sahası Nazım İmar Planının iptali istemiyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığına karşı açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … kararının bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 25/04/2017 tarih ve E:2016/1199, K:2017/2855 sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istemi üzerine karar düzeltme incelemesi aşamasında Beyoğlu Belediye Başkanlığı vekili Av. … tarafından verilen ve davalı idareler yanında davaya müdahale istemini içeren başvuru incelendi:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31.maddesinin yollamada bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 66. maddesinde; üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer’î müdahil olarak davada yer alabileceği hükmüne yer verilmiştir.
Davaya katılma isteminde bulunan Beyoğlu Belediyesi’nin, sınırları içinde bulunan taşınmaz hakkında verilecek kararın sonucuyla yakından ilgili olması nedeniyle 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinin yollamada bulunduğu Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili maddeleri uyarınca davalı idareler yanında davaya katılma isteminin kabulüne, 16/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/7547
Karar No : 2020/12883

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)
DİĞER DAVALI : … Bakanlığı – …

DAVALI İDARELER YANINDA MÜDAHİL : … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 25/04/2017 tarih ve E:2016/1199, K:2017/2855 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Şişli İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaza yönelik tapu tahsis belgesi sahibi olan davacı tarafından, 13/08/2012 onay tarihli 1/5.000 ölçekli Okmeydanı Tarihi Sit Alanları Koruma Amaçlı ve Etkileşim Geçiş Sahası Nazım İmar Planının iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, sit bölgeleri arasında kalmış, sitleri doğrudan etkileyen bir konumda bulunan uyuşmazlık konusu taşınmazın da içinde kaldığı etkileşim geçiş alanında, yapılan düzenlemelerin gerekçesi olarak, etkileşim geçiş alanı tarihi sit alanları arasında koruma kullanma esasları yerine ağırlıklı olarak mülkiyet sorunlarının çözümü şeklinde bir yaklaşım benimsendiği, ancak plana esas teşkil eden 15.09.2010 tarih ve 3770 sayılı koruma bölge kurul kararı ile daha önceki kurul kararları dikkate alındığında plandaki meselenin tarihi sit alanları ile tescilli yapılar ve menzil taşlarının bulunduğu koruma alanlarındaki düzenlemeler olduğu, buna karşın planda belirlenen 14 adet tarihi sit alanı ile etkileşim geçiş alanı arasındaki ilişkileri açıklayan, koruma-kullanma geliştirme ilkelerini belirleyen yaklaşımların ayrı ayrı değerlendirmelerinin bulunmadığı, planlama alanının geneline ilişkin özellikle mülkiyet sorunu üzerinden değerlendirmelerin yer aldığı, dava konusu taşınmazın da içinde kaldığı 13/08/2012 tarihli 1/5000 ölçekli Okmeydanı Tarihi Sit Alanları Koruma Amaçlı ve Etkileşim Geçiş Sahası Nazım İmar Planı’nın 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kanunu ile belirlenen koruma esaslarına, şehircilik ilkelerine, plan yapım ve yöntem tekniklerine uygun bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, tespitlerin bilimsel ve somut verilerle ortaya konulduğu yeni bir bilirkişi raporunun hazırlanması amacıyla aralarında şehir plancısı, mimar ve sanat tarihçisinin bulunduğu, aynı zamanda üniversite öğretim üyesi olan, alanında uzmanlığı bilimsel çevrelerce kabul görmüş kişilerden oluşan yeni bir heyetle mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği, ileri sürülerek Danıştay Altıncı Daire since verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 25/04/2017 tarih ve E:2016/1199, K:2017/2855 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Şişli İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaza yönelik tapu tahsis belgesi sahibi olan davacı tarafından, 13/08/2012 onay tarihli 1/5.000 ölçekli Okmeydanı Tarihi Sit Alanları Koruma Amaçlı ve Etkileşim Geçiş Sahası Nazım İmar Planının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde: “Bu Kanunun amacı; korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile ilgili tanımları belirlemek, yapılacak işlem ve faaliyetleri düzenlemek, bu konuda gerekli ilke ve uygulama kararlarını alacak teşkilatın kuruluş ve görevlerini tespit etmektir.” hükmü yer almış; “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3. Maddesinde “Sit”; tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli medeniyetlerin ürünü olup, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan kent ve kent kalıntıları, kültür varlıklarının yoğun olarak bulunduğu sosyal yaşama konu olmuş veya önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği yerler ve tespiti yapılmış tabiat özellikleri ile korunması gerekli alanlar olarak tanımlanırken, “Koruma amaçlı imar plânı”: “bu Kanun uyarınca belirlenen sit alanlarında, alanın etkileşim-geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal, mimarî, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırmasına dayalı olarak; halihazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, alt yapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile plânlama kararları, tutumları, plân notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar plânlarının gerektirdiği ölçekteki plânlardır.” şeklinde tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
13/08/2012 tasdik tarihli, 1/5000 ölçekli Okmeydanı Tarihi Sit Alanları Koruma Amaçlı ve Etkileşim Geçiş Sahası Nazım İmar Planının iptali istemiyle açılan başka bir davada dava konusu işlemin; planlama çevresi içindeki konut alanı ve kentsel çalışma alanı ilişkisinin değiştirildiği, iş ve istihdam imkânı ile mevcut konut dokusu içinde geliştirilmiş bulunan yaşam düzeyinin ortadan kaldırıldığı, planlama alanı içinde sadece mülk sahiplerine ilişkin yapılaşma kararlarının belirlendiği, kiracılara ilişkin plan hükümlerinin düzenlenmediği, araştırma raporu kapsamında bile kiracıların sayısı ve plan alanı içindeki durumları hakkında bir değerlendirme yapılmadığı, uygulama ile mevcut konut alanlarında yaşayanlarının transfer edileceği alanların belirsiz olduğu, imar yasası uyarınca öngörülmesi gereken donatı alanlarının bölge için yeterli olmadığı, mevcut kentsel altyapının yok farz edilerek yeni ulaşım aksları ve yolların düzenlendiği, bu nedenle toplumun vergileri ile geliştirilmiş yatırımların yok sayıldığı, usul ekonomisi yönü ile plan tekniklerine uyarlık bulunmadığı, nazım imar planı ile getirilen düzenlemenin planlama ilke ve tekniklerine uygun olmadığı gerekçeleriyle, iptali yolunda … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararın temyiz aşamasında Danıştay Altıncı Dairesinin 24/10/2016 tarih ve E:2015/1893, K:2016/6029 sayılı kararı ile tespitlerin bilimsel ve somut verilerle ortaya konulduğu yeni bir bilirkişi raporunun hazırlanması amacıyla aralarında şehir plancısı, mimar ve sanat tarihçisinin bulunduğu, aynı zamanda üniversite öğretim üyesi olan, alanında uzmanlığı bilimsel çevrelerce kabul görmüş kişilerden oluşan yeni bir heyetle mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği görülmüştür.
Danıştay Altıncı Dairesinin yukarıda belirtilen 24/10/2016 tarih ve E:2015/1893, K:2016/6029 sayılı bozma kararı üzerine … İdare Mahkemesi’nin E: … sayılı dosyasında yeni bir bilirkişi heyetiyle yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldığı ve hazırlanan bilirkişi raporu doğrultusunda dava konusu işlemin iptali yolunda … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararın, Danıştay Altıncı Dairesinin 16/12/2020 tarih ve E:2020/7001, K:2020/12879 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda aynı istemle açılan iş bu davada, İdare Mahkemesince anılan yargı kararları dikkate alınarak, dava konusu imar planının şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına uygun olup olmadığı hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 16/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.