Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2017/4287 E.  ,  2020/13498 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/4287
Karar No : 2020/13498

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası (… Şubesi)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen İstanbul İli … (…) ve … (…) İlçelerinde III. Köprü İstanbul Boğazı Geçişi 1/5000 Ölçekli Nazım ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planının iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Dosyanın incelenmesinden; İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda, iki şehir plancısı bilirkişi tarafından; dava konusu imar planlarının, plan bütünlüğü, alanın özellikleri, planlama yaklaşımı vb. bakımlardan imar mevzuatına, planlama ilkeleri ile şehircilik esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı yönünde görüş verildiği, harita mühendisi bilirkişi tarafından ise; dava konusu imar planlarının, planlama ilkeleri ile şehircilik esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu yönünde aykırı görüş sunulduğu, İdare Mahkemesince harita mühendisi görüşü dayanak alınarak davanın reddi yolunda karar verildiği görülmektedir.
Harita mühendisi bilirkişi tarafından, imar planlarının planlama ilkeleri ile şehircilik esaslarına uygunluğu bakımından değerlendirme yapılmasının meslek tanımında belirlenen ve yetkilendirildiği alanın aşılması sonucunu doğurduğu, 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle açılan davanın, bu konuda yeterli donanıma sahip, şehir planlama alanında uzman kişilerce teknik açıdan değerlendirilmesi gerektiğinden harita mühendisi görüşünün tek başına Mahkeme kararına dayanak alınmasının hukuka uygun olmadığı, çelişkili görüşler içeren raporun hüküm kurulacak yeterlikte bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu bakımdan, dava konusu planlama alanının özel niteliklerinin de değerlendirilmesine münasip, aralarında çevre, orman, doğal ve kültürel sit alanları konularında uzman bilirkişilerin de yer alacağı yeni bir heyetten bilirkişi raporu alınmak suretiyle uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması hukuka uygun ve yerinde olacağından, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli kararıyla; 15/06/2009 onay tarihli 1/100.000 ölçekli İstanbul İl Çevre Düzeni Planının 8.4.9.1 sayılı plan notundan “ölçek sebebiyle” ibaresi çıkarılarak, “planda gösterilmeyen ulaşım sistemi projeleri, planın bütünlüğüne ve ilkelerine uygun olarak alt ölçekli plan çalışmalarında değerlendirilebilecektir” şeklinde yapılan değişikliğin ve anılan plana 8.2.17 sayılı plan notu ile “İlave Boğaz geçiş ve güzergahları alt ölçekli planlarda değerlendirilecektir” şeklinde yapılan eklemenin iptali istemiyle TMMOB Mimarlar Odası İstanbul … Şubesi tarafından açılan davanın reddi yolunda … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı karar Danıştay Altıncı Dairesinin 25/02/2013 tarihli, E:2012/3565, K:2013/1114 sayılı kararıyla onanmış, bu kararın düzeltilmesi istemi de aynı Dairenin 04/03/2014 tarihli, E:2013/6946, K:2014/1600 sayılı kararıyla reddedilmiştir. Böylece Boğaz geçiş ve güzergahlarının 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planında yer almadan alt ölçekli planlarla gösterilmesinin mümkün olduğu düzenlenmiştir.
1/25.000 ölçekli İstanbul İli, Kuzey Marmara Otoyolu Nazım İmar Planının tamamının iptali istemiyle TMMOB Mimarlar Odası İstanbul … Şubesi tarafından açılan davanın reddi yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının, Danıştay Altıncı Dairesinin 07/05/2015 tarihli, E:2014/1285, K:2015/2944 sayılı kararıyla onandığı, 22/06/2017 tarihli, E:2015/11489, K:2017/5171 sayılı kararın düzeltilmesi isteminin reddine dair karar verilerek de kesinleştiği, söz konusu planda dava konusu 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının kapsadığı bölgede köprü geçişinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporundaki çoğunluk görüşünün; İstanbul’un kuzeyinin ileride yapılaşmaya açılacağı ve burada yer alan doğal ve tarihi değerlerin yok olacağı öngörüsüne dayandığı, davanın açıldığı döneme ilişkin mevcut durumun irdelenmesinden çok gelecekte meydana gelecek olası risklerin değerlendirildiği, yargısal denetimden geçerek yürürlüğünü devam ettiren üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planı atlanarak, en üst ölçek olan 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı referans alınarak sonuca ulaşıldığı, oysa 1/100.000 ölçekli imar plan ölçeğinde ayrıntılı bir gösterimin ve arazi kullanımlarının somutlaştırılmasının mümkün olmadığı, dava konusu imar planları için ilgili tüm kamu kurum ve kuruluş görüşlerinin alındığı, dava konusu olmayan ve daha önce yargı denetiminden geçerek kesinleşen 1/25.000 ölçekli nazım imar planı ile İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı notlarında yapılan değişikliğin yeniden tartışma konusu yapıldığı anlaşıldığından, çoğunluk görüşünün hükme esas alınmamasında isabetsizlik görülmemiştir.
Bu bakımdan, 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planında, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının kapsadığı bölgede bir köprü geçişinin öngörülmediği; ancak … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla getirilen plan notu ile Boğaz geçiş ve güzergahlarının 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında gösterilmesine gerek olmadığı, diğer yandan anılan plana … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla eklenen plan notunun iptali istemi ile açılan davanın reddine karar verilerek kararın kesinleştiği, dolayısıyla plan notunun yürürlükte ve mevzuata uygun olduğunun kabulünün gerektiği, bu nedenle dava konusu işlemin 13/02/2009 onaylı 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı öngörülerine uygun olduğu, 1/25.000 ölçekli İstanbul İli Kuzey Marmara Otoyolu Nazım İmar Planına karşı açılan davanın reddi yolunda verilen kararın kesinleştiği, anılan planın üst ölçekli plan olarak değerlendirilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Daireleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 23/12/2020 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.