Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2017/3724 E. , 2020/11068 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/3724
Karar No : 2020/11068
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Kaymakamlığı – …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bursa İli, Gemlik İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Gemlik Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen ve Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… kararda; dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde yapı adası özelinde arazi kullanım kararları ile ilgili daha önceki planlardaki temel yaklaşımın korunduğu, plan değişikliği öncesinde yürürlükte olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında resmi kurum alanı (emniyet lojmanı) olan fonksiyonunun dava konusu imar planı değişikliği sonucunda resmi kurum alanı (sosyal güvenlik merkezi) olarak değiştirilmesinin 1/100.000 ölçekli Bursa İl Çevre Düzeni Planına, 1/25000 ölçekli Gemlik Planlama Bölgesi Nazım İmar Planına ve 1/5000 ölçekli Gemlik Nazım İmar Planına uyumlu olduğu, planların kademeli birlikteliği ilkesine aykırılık bulunmadığı, söz konusu alanın temel kullanımının korunup fonksiyonunun içeriğinin değiştirilmesinin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırı bir durum oluşturmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile resmi kurum alanı (emniyet lojmanı) fonksiyonu kaldırılırken yatırımcı kuruluş olan İçişleri Bakanlığının ve Gemlik İlçe Emniyet Müdürlüğünün görüşünün alınmadığı, bu sebeple dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Mülkiyeti Hazineye ait ve İçişleri Bakanlığına tahsisli Bursa İli, Gemlik İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazın sosyal güvenlik merkezi için uygun taşınmaza ihtiyaçları olduğu gerekçesiyle Bursa Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı üzerine resmi kurum alanı (emniyet lojmanı) olan fonksiyonunun resmi kurum alanı (sosyal güvenlik merkezi) olarak değiştirilmesine ilişkin Gemlik Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen ve Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı tadilatı 02.06.2015 – 02.07.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılmış, askı süresinde 30.06.2015 tarihinde itiraz edilmiş, 21.07.2015 tarihinde de anılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan şekliyle, 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde, Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 26. maddesinde, “İmar planı değişikliği; plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, sosyal ve teknik altyapı dengesini bozmayacak nitelikte, kamu yararı amaçlı, teknik ve nesnel gerekçelere dayanılarak yapılır.
İmar planlarında sosyal ve teknik altyapı hizmetlerinin iyileştirilmesi esastır. Yürürlükteki imar planlarında öngörülen sosyal ve teknik altyapı standartlarını düşüren plan değişikliği yapılamaz.
İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için:
a) İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık veya kuruluşların görüşü alınır.
b) İmar planında yer alan yol hariç sosyal ve teknik altyapı alanlarının ve kamuya ait sosyal ve kültürel tesis alanlarının kaldırılabilmesi veya küçültülmesi ancak bu tesislerin hitap ettiği hizmet etki alanı içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. Eşdeğer alanın ayrılmasında yüzölçümü ve konum özellikleri korunur. Bu alanların yerinin değiştirilmesinde, mevcut plandaki hizmet etki alanına göre aynı uygulama etabı veya bölge içinde kalması, yaya erişim mesafelerinin dikkate alınması ve yeni tespit edilen alanın tesisin yapılmasına müsait olması zorunludur.(…)” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, mülkiyeti Hazineye ait olan taşınmazın 1/1000 ölçekli uygulama imar planında resmi kurum alanı (emniyet lojmanı) olan fonksiyonunun dava konusu imar planı tadilatı sonucunda resmi kurum alanı (sosyal güvenlik merkezi) olarak değiştirildiği, ancak bu değişiklik yapılırken yatırımcı kurum olan İçişleri Bakanlığından ve Gemlik İlçe Emniyet Müdürlüğünden görüş alınmadığı görülmektedir.
Ayrıca, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine konu taşınmazın İçişleri Bakanlığına tahsisli olduğu, bu tahsis kararının kaldırılmasına yahut yargı kararı ile iptaline ilişkin herhangi bir kararın dava dosyasında bulunmadığı görüldüğünden bu tahsis kararının halen yürürlükte olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, uygulama imar planı değişikliği yapılırken ilgili yönetmeliğin aradığı gerekli kurum görüşlerinin alınmadığı anlaşıldığından imar mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılan dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, Gemlik Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanması nedeniyle Bölge İdare Mahkemesince, yeniden karar verilirken Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığının da hasım mevkiine alınması gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 18/11/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.