Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/9827 E. , 2020/8847 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/9827
Karar No : 2020/8847
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Giyim Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, …,…,… ve …sayılı parselleri de kapsayan alanda İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla kabul edilerek 13/04/2013 tarihinde onaylanan 1/5000 Ölçekli …Tem Güneyi Nazım İmar Planının, anılan parseller ile “üniversite alanı”nda kalan komşu parsel ve aradaki yola ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dosyanın ve … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, davaya konu parsellerin fonksiyonlarına ilişkin olarak 1/1000 ölçekli uygulama imar planına karşı açılan davanın, … İdare Mahkemesinin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddine karar verildiği, uygulama imar planı ile getirilen fonksiyonların üst ölçekli plana uygun olduğu, davaya konu parsellerin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ve 1/5000 ölçekli nazım imar planında aynı fonksiyona ayrıldığı, alt ölçekli planın üst ölçekli plana aykırı bir hüküm getirmediği dolayısıyla alt-üst ölçekli planlar arasında uyumsuzluk bulunmadığı, plan hiyerarşisine uygun bulunan dava konusu planda davacıya ait taşınmazlar bakımından imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 1/1000 ölçekli uygulama imar planına karşı açılan davada alınan eksik ve hatalı bilirkişi raporunun İdare Mahkemesince hükme dayanak alınmasının ve rapora yapılan itirazlar doğrultusunda yeni bir teknik bilirkişi incelemesi yaptırılmamasının adil yargılanma hakkının ihlali niteliğinde olduğu, 1/1000 ölçekli uygulama imar planına karşı açılan davada alınan bilirkişi raporunun 1/5000 ölçekli nazım imar planı için geçerli olmasının teknik ve hukuki olarak mümkün olmadığı, nazım imar planının ölçeği gereği uygulama imar planından farklı olduğu, 6 sayılı parsel üzerindeki mevcut sanayi yapısının dikkate alınmadığı, mer’i Yönetmeliğin standartlara ilişkin lehe olan düzenlemelerinin dikkate alınmadığı, Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu işlemin yasal ve yerinde olduğu, Mahkeme kararının usule, yasaya uygun ve gerekçeli olduğu, temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar verilmesi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, …,…,… ve … sayılı parselleri de kapsayan alanda İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla kabul edilerek 13/04/2013 tarihinde onaylanan 1/5000 Ölçekli …Tem Güneyi Nazım İmar Planının, anılan parseller ile “üniversite alanı”nda kalan komşu parsel ve aradaki yola ilişkin kısmının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın ve Danıştay Altıncı Dairesinin E:2016/12973 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, İdare Mahkemesince, dava konusu alanı kapsayan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istemiyle davacı tarafından … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan davada yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor hükme esas alınarak karar verildiği anlaşılmaktadır.
İmar mevzuatı uyarınca nazım ve uygulama imar planları, farklı ölçeklerde yapılan ve ölçeğinin gerektirdiği ayrıntıda düzenlenmesi gereken planlardır. Nazım imar planıyla, arazi parçalarının genel kullanış biçimleri belirlenmektedir ve bu plan uygulama imar planının hazırlanmasına altlık teşkil eder. 1/1000 ölçekli uygulama imar planının, 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olması gerekmektedir.
Olayda, 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planları dava konusu edildiği için öncelikle 1/5000 ölçekli nazım imar planının, ölçeğinin gerektirdiği özellikler, üst ölçekli planlar ile imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygunluğunun irdelenmesi, ardından 1/1000 ölçekli planın 1/5000 ölçekli plana uygunluğu yönünden değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Mahkeme kararına esas alınan bilirkişi raporunda, uygulama imar planı bakımından değerlendirme yapıldığı ancak nazım imar planının ayrıca bir değerlendirmeye tâbi tutulmadığı görülmektedir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu nazım imar planının, açıklandığı şekilde ayrıntılı olarak incelenmesi suretiyle uyuşmazlığın bir çözüme kavuşturulması gerekirken, uygulama imar planına karşı açılan davada alınan ve nazım imar planı yönünden değerlendirme içermeyen bilirkişi raporuna göre karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Ayrıca, davacıya ait sanayi yapılarının … sayılı parsel üzerinde bulunduğuna ilişkin ek bilirkişi raporuna davacı tarafından, sanayi yapılarının 6 sayılı parsel üzerinde bulunduğu, hatalı inceleme yapıldığı yönünde yapılan itirazın değerlendirilmemesinde de hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Davacının üniversite alanında kalan taşınmaza ilişkin itirazları da değerlendirilmediğinden, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında gösterilen 10 metrelik yolun 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilmediği, 10 metrelik yolların nazım imar planında gösterilmesi gerektiği de dikkate alınarak, bilirkişilerden alınacak raporda bu hususlar da irdelenmelidir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu nazım imar planının, davacının itirazları da gözetilerek, mahallinde yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenecek raporun değerlendirilmesi suretiyle karara bağlanması gerekmektedir. Öte yandan, 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarına karşı davacı tarafından açılan her iki davada, aynı bilirkişilerden oluşmakla birlikte ilk raporu düzenleyenlerden farklı olan bir heyet marifetiyle keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması çelişkili sonuçların ortaya çıkmaması bakımından önem arz etmektedir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 07/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.