Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/941 E. , 2020/8921 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/941
Karar No : 2020/8921
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Eskişehir ili, Tepebaşı ilçesi, … mahallesi, … pafta, … ada,… parsel sayılı taşınmazına ilişkin olarak davacı tarafından; imar durum belgesindeki “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz” ibaresinin kaldırılması, imar durum belgesine “bina arka çizgisi ve bina derinliği tespitinde imar yönetmeliğinin 0,40 TAKS sınırlanmasına uyulmayabilir” ibaresinin eklenmesi, imar durumu belgesindeki arka bahçe mesafesinin ve yola uzaklıkların komşu … ada, … nolu parsele göre belirlenerek düzeltilmesi, imar durum belgesinde bulunan “blok uzunluğu” ibaresinin kaldırılması ve imar durum belgesinin tekrar düzenlenmesi talepleriyle yapılan başvuruların zımnen reddine ilişikin işlemlerin ve imar durum belgesindeki arka bahçe mesafesinin 3,5 metre olarak düzeltilmesi talebinin reddine dair .. tarihli, … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenmesinden;
İmar durumu belgesindeki “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresinin kaldırılması talebinin reddine ilişkin kısım yönünden:
Dava konusu taşınmaz üzerinde yer alan trafo yapısının, 1984 yılında yapı ruhsatı verilmiş olan komşu parsel üzerinde inşa edilen yapıların elektriğini sağlamak adına 1987 yılında inşa edildiği, trafo binasının bulunduğu alanın davacının mülkiyetinde olduğu, yürürlükte bulunan imar planında trafo yapılarına ilişkin bir lejant bulunmakla beraber dava konusu taşınmazda trafonun bulunduğu alana ilişkin olarak trafo alanı kullanım kararı bulunmadığı, trafo yapısının bulunduğu taşınmazın imar planında konut alanında kaldığı, bu işlemle kamulaştırmasız el atmanın vukua geldiği, nitekim … Asliye Hukuk Mahkemesince verilen E:…, K:… sayılı kararda, davacının mülkü üzerindeki hakların kısmen ihlal edildiğinin ifade edildiği, … Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından davalı belediyeye yazılan 12/06/2012 tarihli yazıda kamulaştırmanın nihai hedef olduğu, kamulaştırma işlemlerinin tamamlanması için mahkeme kararının beklendiğinin belirtildiği, anılan mahkeme kararı da göz önünde bulundurulduğunda, “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresinin kaldırılması mümkün olmadığı anlaşıldığından anılan talebin reddinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle;
İmar durumu belgesine “bina arka çizgisi ve bina derinliği tespitinde imar yönetmeliğinin 0,40 TAKS sınırlanmasına uyulmayabilir” ibaresinin eklenmesi ve imar durumu belgesindeki arka bahçe mesafesinin ve yola uzaklıkların komşu … ada, … sayılı parsele göre belirlenerek düzeltilmesi talebinin reddine ilişkin kısım yönünden:
Davacı taşınmazına komşu olan … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan yapılaşmaların arka cephelerinin davacıya ait … ada … sayılı parsel ile etkileşim halinde olduğu, davacı mülkiyetindeki parselin doğrudan … Sokak’tan cephe aldığı, bir yapının teşekkül yapı olarak gösterilebilmesi için ilk olarak aynı yoldan cephe alması zorunluluğunun bulunduğu, anılan komşu parselde yer alan yapıların teşekkül yapı kapsamında değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla imar planı notlarının 12. maddesinde yer alan “bina arka çizgisi ve bina derinliği tespitinde 0,40 TAKS sınırlamasına uyulmayabilir” hükmüne istisna gerektirecek bir durum olmadığı ve davacı tarafından, anılan hükümden faydalanılmasının imar planı notları ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde mümkün olmadığı, bu nedenle, davacının anılan başvurusunun reddinde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle;
İmar durumu belgesinde yer alan ve dayanağı olmayan “blok uzunluğu” ibaresinin kaldırılması yolunda işlem tesis edilmesi ve imar durumu belgesinin tekrar düzenlenmesi talebinin reddine ilişkin kısım yönünden:
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ve Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği hükümlerine göre, bina cephe uzunluğunun sırasıyla 40 metre ve 50 metre olarak sınırılandırıldığı, ilgili hükümlerin, cephe uzunluğunun mevcut doku ile uyumlu olması ve cephe kütle etkisi de dikkate alınarak mimari estetik komisyonlarının uygun görmesi ve birden çok parseli kapsaması şartıyla esnetilmesine izin verildiği, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede ise cephe uzunluğunun arttırılmasını gerektirecek emsal yapı bulunmadığı, ayrıca imar durum belgesinde blok uzunluğu ibaresi bulunmadığı da göz önüne alındığında blok uzunluğu uygulamasına ilişkin istisna getirilmesi için gerekli şartlar oluşmadığı anlaşıldığından bu konuda yapılan başvurunun reddinde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle;
İmar durumu belgesindeki arka bahçe mesafesinin 3,5 metre olarak düzeltilmesi talebinin reddine ilişkin kısım yönünden: … ada, … parsel sayılı komşu taşınmazda bulunan binaların, davacı mülkiyetindeki … ada, … parsel taşınmazın arka cephesini oluşturduğu, mevcut binanın arka cephesi ve parsel sınırları göz önüne alındığında mevcut çekme mesafelerinin, imar mevzuatı gereği olması gereken mesafeyi (H/2) karşılamadığı, bu durumun sınır düzeltme işlemiyle çözülmesi gereken bir mevzu olduğu, … ada, … parsel sayılı taşınmazın derinliğinin sınır düzeltmeye yönelik yapılacak uygulama düzeltilmesi ve … ada, … sayılı parseldeki yapıların mevcut durumu göz önünde bulundurulduğunda, davacı parselinde gerçekleştirilecek olan 5 katlı yapılaşma için 3.5 metrelik arka bahçe mesafesinin nitelikli yapılaşmaya izin vermediği, bu nedenle arka bahçe mesafesinin 3.5 metre olarak düzeltilmesinin teknik olarak mümkün olmayacağı anlaşıldığından başvurunun reddinde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Trafo tesisinin imar mevzutına aykırılık teşkil ettiği, çekme mesafesinin dikkate alınmadığı, yapılaşma koşullarının belirlenmesinde planlama, şehircilik ilkeleri ile imar mevzuatına uyulmadığı, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde blok uzunluğu şeklinde bir tanımlama yer almadığı, bu nedenle hukuka aykırı dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Dava konusu taşınmaz üzerinde yer alan trafo yapısının, 1984 yılında yapı ruhsatı verilmiş olan komşu parsel üzerinde inşa edilen yapıların elektriğini sağlamak adına 1987 yılında inşa edildiği, trafo yapısının bulunduğu alanın kamulaştırılması için 13/10/2009 tarihinde … Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından kamu yararı kararı alınmış ise de aradan uzun yıllar geçtiği halde kamulaştırma işlemlerine başlanılmadığı, trafo binasının bulunduğu alanın davacının mülkiyetinde olduğu, yürürlükte bulunan imar planında trafo yapılarına ilişkin bir lejant bulunmakla beraber dava konusu taşınmazda trafonun bulunduğu alana ilişkin olarak trafo alanı kullanım kararı bulunmadığı, trafo yapısının bulunduğu taşınmazın imar planında konut alanında kaldığı, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği’nin “müştemilatlar-trafolar” başlıklı 63. maddesi uyarınca trafo yapılarının, ancak imar planına işlendikten sonra yapılmasının mümkün olduğu, planda trafo alanı olarak gösterilmiş olan alanların ilgili idaresince kamulaştırılacağı düzenlemelerine yer verildiği, bu durumda, imar planları ve imar mevzuatı uyarınca korunması mümkün olmayan trafo yapısının, imar durum belgesi ile getirilen “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresi ile korunmasına da olanak bulunmadığı, imar planında konut alanı kullanımında kalan taşınmaz için imar durum belgesi ile getirilen dava konusu kısıtlamanın hukuki dayanaktan yoksun olduğu sonucuna ulaşıldığından temyize konu kararın davacının, imar durumu belgesindeki “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresinin kaldırılması talebinin reddine ilişkin kısımının bozulmasına, temyize konu kararın davacının diğer taleplerinin reddine ilişkin kısmının onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Eskişehir ili, Tepebaşı ilçesi,… mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazına ilişkin olarak davacı tarafından; imar durum belgesindeki “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz” ibaresinin kaldırılması, imar durum belgesine “bina arka çizgisi ve bina derinliği tespitinde imar yönetmeliğinin 0,40 TAKS sınırlanmasına uyulmayabilir” ibaresinin eklenmesi, imar durumu belgesindeki arka bahçe mesafesinin ve yola uzaklıkların komşu … ada, … nolu parsele göre belirlenerek düzeltilmesi, imar durum belgesinde bulunan “blok uzunluğu” ibaresinin kaldırılması ve imar durum belgesinin tekrar düzenlenmesi talepleriyle yapılan başvurular zımnen; imar durum belgesindeki arka bahçe mesafesinin 3,5 metre olarak düzeltilmesi talebi, … tarihli, … sayılı işlem ile reddedilmiştir.
Bunun üzerine, davacı tarafından, anılan işlemlerin iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği’nin; “müştemilatlar-trafolar” başlıklı 63.maddesinde, “1) Uygulama imar planlaması hazırlanması aşamasında trafo alanına ilişkin, Büyükşehir Belediyesi Kent Estetik Kurulundan imar planına esas teşkil edecek görüşün (yeraltı/yerüstü durumu, görsel bütünlük, estetik kaygı, konum vb.) alınması zorunludur. 2) Konuya ilişkin Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Meclisinin … tarih ve … ve … sayılı kararları ekindeki raporda belirtilen hususlar dikkate alınmak kaydıyla Kent Estetik Kurulunun görüşü doğrultusunda, yeraltı veya yerüstü olarak uygulama imar planına işlendikten sonra yapılacaktır. 3) Uygulama İmar Planında trafo yeri olarak ayrılan alanın elektrik dağıtım şirketince kamulaştırılması zorunludur. 4) Kent Estetik Kurulunca yerüstüne yapılması uygun görülen ve imar planlarında yerüstü trafosu olarak işlenen trafolar(dağıtım merkezleri hariç) beton malzeme ile monoblok sistemde yapılacaktır. 5) Trafolar için bina ön ve yan bahçe ölçüleri dışında kalmak koşuluyla yer ayrılabilir. Bu trafo alanları (50.00) m2yi geçemez ve başka amaçla kullanılamaz. 6) Bina dahilinde trafo konulması gerekiyor ise sadece kuru tip trafo konulabilir” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının, imar durumu belgesindeki “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresinin kaldırılması talebinin reddine ilişkin kısım yönünden:
Dava konusu taşınmaz üzerinde yer alan trafo yapısının, 1984 yılında yapı ruhsatı verilmiş olan komşu parsel üzerinde inşa edilen yapıların elektriğini sağlamak adına 1987 yılında inşa edildiği, trafo yapısının bulunduğu alanın kamulaştırılması için 13/10/2009 tarihinde … Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından kamu yararı kararı alınmış ise de aradan uzun yıllar geçtiği halde kamulaştırma işlemlerine başlanılmadığı, trafo binasının bulunduğu alanın davacının mülkiyetinde olduğu, yürürlükte bulunan imar planında trafo yapılarına ilişkin bir lejant bulunmakla beraber dava konusu taşınmazda trafonun bulunduğu alana ilişkin olarak trafo alanı kullanım kararının bulunmadığı, trafo yapısının bulunduğu taşınmazın imar planında konut alanında kaldığı, yukarıda anılan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği’nin “müştemilatlar-trafolar” başlıklı 63. maddesi uyarınca trafo yapılarının, ancak imar planına işlendikten sonra yapılmasının mümkün olduğu, planda trafo alanı olarak gösterilmiş olan alanların ilgili idaresince kamulaştırılacağı düzenlemelerine yer verildiği, bu durumda, imar planları ve imar mevzuatı uyarınca korunması mümkün olmayan trafo yapısının, imar durum belgesi ile getirilen “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresi ile korunmasına da olanak bulunmadığı, imar planında konut alanı kullanımında kalan taşınmaz için imar durum belgesi ile getirilen dava konusu kısıtlamanın hukuki dayanaktan yoksun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, davacı tarafından, davacı parseli ile … ada, … parsel sayılı taşınmaz arasındaki sınırın 3,5 metre arka bahçe mesafesi sağlayacak şekilde düzeltilmesi, imar mevzuatına aykırı şekilde yapılan trafo tesisinin uygun bir yere deplase edilmesi ve 3194 sayılı Yasanın 42. maddesi gereği imar mevzuatına aykırılık teşkil eden haller için müeyyidenin uygulanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada; davacı parseli ile … ada,… parsel sayılı taşınmaz arasındaki sınırın 3,5 metre arka bahçe mesafesi sağlayacak şekilde düzeltilmesi talebinin reddine yönelik işlem bakımından davanın reddi, imar mevzuatına aykırı şekilde yapılan trafo tesisinin uygun bir yere deplase edilmesi ve 3194 sayılı Yasanın 42. maddesi gereği imar mevzuatına aykırılık teşkil eden haller için müeyyidenin uygulanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali yolunda … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Altıncı Dairesinin 07/10/2020 tarihli, E:2019/4216, K:2020/8920 sayılı kararı ile onandığı görülmektedir.
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, trafo yapılarının, ancak imar planına işlendikten sonra yapılması mümkün olacağından imar planları ve imar mevzuatı uyarınca korunması mümkün olmayan trafo yapısına yönelik olarak imar durumu ile yapılaşma koşulu getirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarılık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Davacının diğer taleplerinin reddine ilişkin işlemler yönünden:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Yukarıda tarih ve sayısı belirtilen İdare Mahkemesi kararı ve dayandığı gerekçe, hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyize konu kararın davacının, imar durumu belgesindeki “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresinin kaldırılması talebinin reddine ilişkin kısımı yönünden 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne, davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının anılan kısmının BOZULMASINA,
2. Davacının diğer taleplerinin reddine ilişkin işlemler yönünden temyiz isteminin reddine, temyize konu kararın anılan kısmının ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 07/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.