Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2016/9290 E.  ,  2020/9889 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/9290
Karar No : 2020/9889

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR): 1- … 2- …
3- … 4- …
5- …
VEKİLİ: Av. …-Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …
2-…Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … köyü, … ada, … sayılı parsele ilişkin … tarih ve … sayılı imar durum belgesi ile dayanağı İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli Esenyurt … Nazım İmar Planının ve İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla değiştirilerek uygun bulunan 1/1000 ölçekli Esenyurt … Etap Uygulama İmar Planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden;
– Bilirkişi raporunda; dava konusu alanın 1/5000 ölçekli nazım imar planında “park alanı” kullanımı ile YUO rumuzlu “yerleşime uygun olmayan alan” lejantında kaldığı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ise “rekreasyon alanı” kullanımı ile “yerleşime uygun olmayan alan” lejant bölgesi içinde yer aldığı, dava konusu parselin üzerinde kısmen yapı bulunmadığı, kısmen istinat duvarı ve düzenlenmiş yeşil alan içinde kaldığı, parselin önceki uygulama imar planında da büyük oranda açık-yeşil alan sosyal donatı alanı içinde kalmakla birlikte az bir kısmının komşuluğundaki birkaç parselle birlikte konut alanı kullanımında olduğu ancak dava konusu yeni uygulama imar planında tamamının (yerleşime uygun olmayan alan (YUO) dışında kalan kısımlar) rekreasyon lejantı içine alındığı, YUO alanlar dışında kalan söz konusu parsel ve komşuluğunda yer alan parsellerin yüz ölçümlerinin küçüklüğü, parsel derinliklerinin dar olması gibi nedenler ile önceki imar planında tek cepheli yapı adasının oluştuğu ve kuzey yönünden YUO alan ile rekreasyon alanına sınırı olduğu dikkate alındığında söz konusu parselin tamamının rekreasyon alanı lejantı içine alınmasının rekreasyon alanını bütünlüğü ve konut alanlarının güvenliği nedeniyle şehircilik ilkeleri yönünden uygun olduğu;
– Planlama alanının büyük kısmınının YUO alanlar ve kamu mülkiyetinde bulunması itibariyle yeşil alan düzenlemesinin uygun olduğu, bu nedenle dava konusu parsele ilişkin olarak kullanım kararı yönünden alt ölçekli planın üst ölçekli plana uygun olduğu, ancak yeşil alanlara ilişkin plan özel hükümleri ile “yapı yasağı ya da sınırlaması getirilen alanlara” ait plan notlarının “yerleşmeye uygun olmayan alanlar” lejantına ilişkin hükümler içermediği, bunun plan yapım teknikleri açısından uygun olmadığı, plan nüfus büyüklüğü düşünüldüğünde Yönetmelikte belirtilen standartlara göre kişi/10.00 m² yeşil alan ayrılması gerekirken aktif yeşil alanların bu değerin altında olduğu, Yönetmelikte gösterilen standartların altında kaldığından parselin park alanı/rekreasyon alanı şeklinde açık yeşil alan kullanımında kalmasının kamu yararına olduğu,
– Dava konusu parselin 1/5000 ölçekli nazım imar planında “park ve dinlenme alanları” lejantında ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında “rekreasyon alanı” lejantında tanımlanmış olduğu, rekreasyon teriminin anlam olarak daha genel ve kapsayıcı olduğu, ayrıca 1/1000 uygulama imar planı plan notlarında rekreasyon ve/veya yeşil alan sosyal donatısına dair herhangi bir açıklama bulunmadığı, uygulama imar planı genel hükümlerinde açıklanmayan hususlarda 1/5000 ölçekli nazım imar planı notlarının geçerli olduğu ifade edilmişse de ilgili notun uygulamayı yönlendirici hükümler taşımadığı, davaya konu 1/1000 ölçekli planın plan lejant ve plan notlarının şehircilik ilkeleri yönünden plan hiyerarşisine ve plan yapım tekniklerine uygun olmadığı” görüş ve kanaatine varıldığının belirtildiği,
Ancak nazım imar planı notlarının park dinlenme alanları maddesinde yeterli açıklamanın bulunduğu, dava konusu parselin hangi kullanım türüne ayrıldığının belirtilmesinin gerekli olmayıp rekreasyon alanı fonksiyonunun belirlenmesinin yeterli olduğu, imar planına dayalı kamulaştırma yapılabileceğinden bilirkişi raporunun bu kısımlarının dikkate alınmadığı, davacı tarafından; 2009 ve 2013 tarihli uygulama imar planlarında fonksiyon değişikliği konusunda değerlendirme yapılmadığı iddia edilmiş ise de, jeolojik açıdan yerleşime uygun olmayan alan olmasından dolayı fonksiyon değişikliği yapıldığı anlaşıldığından davacının iddiasına itibar edilmediği, alt ölçekli planların üst ölçekli planlara uygun olarak yapıldığı, yerleşime uygun olmayan alanın rekreasyon alanı olarak belirlenmesinin mevzuata uygun olduğu, dava konusu imar planlarında hukuka aykırılık bulunmadığı, imar durum belgesi bakımından; taşınmazın imar planındaki durumunu gösterdiğinden mevzuata uygun olarak yapılan uygulama imar planına istinaden düzenlenen imar durum belgesinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idarece dahî koordinat kayması olduğunu bildirerek yanlışlık yapıldığının kabul edildiği ve bilirkişi raporunda da aykırılıklar tespit edildiği halde Mahkemece davanın reddine karar verilmesinin usul ve Yasaya aykırı olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; dava konusu alanın Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğünün görüş yazısının eki olan paftalarda yerleşime uygun olmayan alan (YUO) olarak belirtildiği, ilçe belediyesi tarafından yaptırılan imar planına esas 1/2000 ölçekli Yerleşime Uygunluk Haritasında da yerleşime uygun olmayan alan (YUO) lejantında kaldığı belirtilerek temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Esenyurt Belediye Başkanlığı tarafından; savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : … ili, … ilçesi, … Köyü, … ada, … sayılı parselin 20/11/2009 onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar planında (R) rumuzlu “rekreasyon alanı” ve yerleşime uygun olmayan alan (YUO) sınırları içinde; 05/04/2010 onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planında küçük kısmının E:1.50, bitişik nizam 4 kat yapılaşma koşullarında “konut alanı”, büyük kısmının “rekreasyon alanı” ve YUO alan lejantında kaldığı, parselin konut alanı kullanımında kalan kısmı ile rekreasyon alanında kalan kısmı arasında kot farkı bulunduğu ve bu kısımların birbirinden 12-13 metre yükseklikteki, 250-300 metre uzunluktaki bir istinat duvarı ile ayrıldığı, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli Esenyurt … Nazım İmar Planında söz konusu alanın “park alanı” kullanımında ve YUO alan lejantı içinde gösterildiği, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla değiştirilerek uygun bulunan 1/1000 ölçekli Esenyurt … Etap Uygulama İmar Planında ise “rekreasyon alanı” kullanımında ve YUO alan lejantında kaldığı, davacı tarafından alana ilişkin … tarih ve … sayılı imar durum belgesi ile dayanağı 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta davacılar tarafından … ada, … sayılı parselin rekreasyon/park ve dinlenme alanı fonksiyonundan çıkartılarak konut alanı kullanımına ayrılması talep edilmekte ise de, söz konusu parselin yerleşime uygunluk haritalarına göre önceki imar planlarında da büyük ölçüde yerleşime uygun olmayan alan (YUO) sınırları içerisinde rekreasyon alanı olarak belirlendiği, küçük bir kısmının ise konut alanı kullanımında bırakıldığı, konut ve rekreasyon alanı kullanımlarının istinat duvarı ile fiilen de birbirinden ayrıldığı, taşınmazın önceki imar planlarında kısmen rekreasyon alanı olarak belirlenmesinin nedeninin jeolojik açıdan yerleşime uygun olmayan alanda kalmasından kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından dosyaya sunulan 16/10/2015 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde; dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planının çizimi sırasında koordinat kayması sonucunda sehven YUO alan sınırında kayma meydana geldiği, yapılan yanlışlığın düzeltilmesi amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği yapılarak dava konusu parselin kısmen YUO alan sınırları içinde park dinlenme alanı olarak belirlendiği, kısmen de konut alanı kullanımında bırakıldığı, aynı amaçla 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine ilişkin olarak ilçe belediye meclisi kararı alınarak onay için büyükşehir belediyesine gönderildiği, bilgilerinin verildiği görülmüştür.
Bu itibarla, dava konusu imar planlarının, parselin önceki imar planlarından bu yana YUO alan sınırları içinde rekreasyon/park alanı olarak belirlenen kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Dava konusu imar planlarının, YUO alan sınırları içinde rekreasyon/park alanı olarak belirlenmekle birlikte, önceki imar planlarında konut alanı olarak belirlenen kısmına gelince, davalı idare beyanlarında da belirtildiği üzere yerleşime uygun alanda kaldığından ve fiilen istinat duvarı ile rekreasyon alanından ayrılarak rekreasyon alanı ile bütünlük oluşturma olanağı da bırakılmadığından, bu kısmın konut alanından çıkartılmasını gerektirir gerekçelerin oluşmadığı anlaşılmakta olup, anılan kısım bakımından davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince YUO alan sınırlarına ilişkin davalı idare beyanları da dikkate alınarak uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 21/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.