Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2016/9257 E.  ,  2020/9941 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/9257
Karar No : 2020/9941

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul ili, Çatalca ilçesi, … Mahallesi, … Civarı, … pafta, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda yapılan 21.07.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli Çakıl Mahallesi Uygulama İmar Planı ile bu plana yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu uygulama imar planının, dayanağı ve üst ölçekli plan olan 5.06.2012 onay tarihli 1/5000 ölçekli Çatalca Çakıl Mahallesi Revizyon Nazım İmar Planının … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla dava konusu taşınmaz yönünden iptaline karar verildiği, dava konusu planın hukuki dayanaktan yoksun hale geldiği, plan hiyerarşisi ilkesi uyarınca dava konusu planın hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu uygulama imar planının bölgedeki donatı ihtiyacının karşılanması için yapıldığı, üst ölçekli nazım imar planına karşı açılan davada verilen iptal kararının henüz kesinleşmediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının maliki olduğu İstanbul ili, Çatalca ilçesi, Çakıl Mahallesi, … Civarı, … pafta, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda yapılan 21.07.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli Çakıl Mahallesi Uygulama İmar Planının 11.12.2014-09.01.2015 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, davacı tarafından taşınmazın tamamının tarım alanı olarak belirlenmesi gerektiği belirtilerek askı süresi içerisinde, 07.01.2015 tarihinde yapılan itirazın … tarih ve … belediye meclisi kararıyla reddedildiği, 21.07.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile itirazın reddine dair 10.04.2015 tarihli işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Dava Açma Süresi” başlıklı 7. maddesinde dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve İdare Mahkemelerinde altmış gün olduğu, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı; yine aynı Kanunun “Üst Makamlara Başvurma” başlıklı 11. maddesinde, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı kurala bağlanmıştır.
Özel Kanun olan 3194 sayılı İmar Kanununun, “planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinin (b) bendinde ise, “İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir.Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.”hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anılan maddelerin birlikte değerlendirilmesinden; imar planlarına karşı 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında başvuru için, özel bir Kanun olan 3194 sayılı Kanun’un 8/b maddesi ile özel bir itiraz süresi getirildiği anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında başvuruda bulunulması, bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihini izleyen günden itibaren altmış gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden altmış günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen günden itibaren altmış gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihini izleyen günden itibaren altmış günlük dava açma süresi içinde veya itiraz süresi içerisinde başvuruda bulunulmaması durumunda imar planı kesinleşeceğinden, kesinleşme tarihinden itibaren altmış gün içerisinde yahut düzenleyici işlem niteliğindeki imar planının, parselasyon, imar durumu, yapı ruhsatı gibi birel işlemler ile tatbik edilmesi halinde imar planına karşı, uygulama işleminin tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde uygulama işlemi ile birlikte ya da tek başına dava açılması gerektiği açıktır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu uygulama imar planına askı süresi içinde itiraz edildiğine göre, dava açma süresinin İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. maddesi kapsamında belirlenmesi gerekmektedir. Bu bakımdan, yapılan itiraza altmış gün içinde bir cevap verilmemiş ise, itirazın zımnen reddedilmiş olması nedeniyle ilan tarihinin son gününü izleyen ikinci altmış gün içinde davanın açılması gerekir.
Bu itibarla, davacının imar planına askı süresi içerisinde yaptığı itirazın ilan süresini izleyen 60 günlük süre içerisinde cevap verilmemek suretiyle reddi söz konusu olduğundan, bu tarihi izleyen 60 günlük süre içerisinde dava açılması gerekirken, yasal dava açma süresi geçirilerek 20.08.2015 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenme olanağı bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının plana yaptığı itirazın, Çatalca Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla reddedilerek 07.05.2015 tarihli yazı ile 25.05.2015 tarihinde davacıya tebliğ edilmesinin, 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi uyarınca işlemeye başlayan dava açma süresini ihya etmeyeceği açıktır. Zira İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 10. maddesinin ikinci fıkrasında, yetkili idari makamlarca dava açma süresi geçtikten sonra verilen cevap üzerine tebliğ tarihini izleyen günden itibaren altmış gün içinde dava açılabileceği belirtildiği halde 11. maddede, davanın açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, sonradan yetkili makamlarca cevap verilmesi durumunda, işlemin tebliğinden itibaren altmış gün içinde davanın açılabileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Ayrıca, dava konusu olayda düzenleyici işlem niteliğindeki imar planının, parselasyon, imar durumu, yapı ruhsatı gibi işlem ile tatbik edilmesi, yani uygulama işlemi de söz konusu değildir.
Bu durumda, davanın süre aşımı yönünden reddi gerekirken, İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararda isabet görülmemiştir.
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 27/02/2017 tarihli, E:2015/4618, K:2017/842 sayılı kararı da bu yöndedir.
Öte yandan, davacı tarafından aynı taşınmaz için üst ölçekli plan olan 15.06.2012 onay tarihli 1/5000 ölçekli Çatalca Çakıl Mahallesi Revizyon Nazım İmar Planının iptali istemiyle … İdare Mahkemesinde açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … tarih ve E…., K: … sayılı kararın, Dairemizin 13.05.2020 tarih ve E:2015/8686, K:2020/4244 sayılı kararı ile süre aşımı yönünden bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 22/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.