Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/925 E. , 2020/8922 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/925
Karar No : 2020/8922
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı tarafından, … ili, … ilçesi, … mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan trafo tesisine yönelik olarak çekme mesafesi aranmaması yönünde işlem tesis edilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 24/04/2014 tarihli, 8104 sayılı …Belediye Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; 1987 yılında inşa edildiği ifade edilen trafo yapısının davacının mülkiyetinde olduğu, ilgili planda trafo alanı kararı bulunmamakla beraber bu yapının konut alanında bulunduğu, bu işlemle kamulaştırmasız el atmanın söz konusu olduğu, … Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından 13/10/2009 tarihinde kamu yararı kararı alındığı, kamulaştırmanın tamamlanması için mahkeme sonucunun beklenildiği, … Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği hükümlerinde trafo yapısının ilgili kuruluş mülkiyetine geçirilmesinin gerekliliğinin ve maksimum boyutunun ifade edildiği, dolayısıyla kamu mülkiyetine ayrılan alanda kalan parsel içerisinde imar mevzuatına ilişkin çekme mesafelerinin uygulanacağı, ancak mevcut haliyle imar planına göre inşa edilmiş bir trafodan bahsedilemeyeceğinden trafoya ilişkin olarak belirlenmiş bir çekme mesafesinin de belirlenemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Trafo yapısının bina tanımına dahil olmadığı ve kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapı olması nedeniyle yapı ruhsatına tabi olmadığı, … İmar Yönetmeliğinde trafolar için çekme mesafesi koşullarının düzenlenmediği, İmar durum belgesinde trafo tesisine yönelik çekme mesafesinin belirtilmediği, trafo için çekme mesafesi aranmaması yolunda işlem tesis edilmesi gerektiği, zira söz konusu trafonun ruhsatsız nitelikte olduğu, imar planında yer almadığı, anılan trafonu deplase edilerek imar planına ve mevzuatına uygun hale getirilmesi gerektiği
ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Temyiz edilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Dava konusu taşınmaz üzerinde yer alan trafo yapısının, 1984 yılında yapı ruhsatı verilmiş olan komşu parsel üzerinde inşa edilen yapıların elektriğini sağlamak adına 1987 yılında inşa edildiği, trafo yapısının bulunduğu alanın kamulaştırılması için 13/10/2009 tarihinde …Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından kamu yararı kararı alınmış ise de aradan uzun yıllar geçtiği halde kamulaştırma işlemlerine başlanılmadığı, trafo binasının bulunduğu alanın davacının mülkiyetinde olduğu, yürürlükte bulunan imar planında trafo yapılarına ilişkin bir lejant bulunmakla beraber dava konusu taşınmazda trafonun bulunduğu alana ilişkin olarak trafo alanı kullanım kararı bulunmadığı, trafo yapısının bulunduğu taşınmazın imar planında konut alanında kaldığı, … Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği’nin “müştemilatlar-trafolar” başlıklı 63. maddesi uyarınca trafo yapılarının, ancak imar planına işlendikten sonra yapılmasının mümkün olduğu, planda trafo alanı olarak gösterilmiş olan alanların ilgili idaresince kamulaştırılacağı düzenlemelerine yer verildiği, bu durumda, imar planları ve imar mevzuatı uyarınca korunması mümkün olmayan trafo yapısına yönelik olarak yapılaşma koşulu getirilmesi olanağı bulunmadığı, dava konusu işleme esas olan davacı başvurusu, trafo tesisi hakkında kamu yararı kararı alındığı, kamulaştırma işlemlerine başlanıldığı, davacı talebinin kamulaştırma işlemleri sonrasında parselasyon yapılmasını mütakiben değerlendirileceğinden bahisle reddedilmiş ise de imar planında yer almayan bir kullanım kararı için kamulaştırma yapılmasının mümkün olmadığı sonucuna ulaşıldığından davacının temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, … ili, …ilçesi, … mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan trafo tesisine yönelik olarak çekme mesafesi aranmaması yönünde işlem tesis edilmesi talebiyle başvuru yapılmıştır.
Davacı başvurusu, 24/04/2014 tarihli, 8104 sayılı Eskişehir Belediye Başkanlığı işlemiyle, trafo tesisi hakkında 13/10/2009 tarihinde … Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından kamu yararı kararı alındığı, kamulaştırma işlemlerine başlanıldığı, kamulaştırma işlemleri sonrasında parselasyon yapılmasını mütakiben davacı taleplerinin değerlendirileceğinden bahisle reddedilmiştir.
Bunun üzerine anılan ret işleminin iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği’nin; “müştemilatlar-trafolar” başlıklı 63.maddesinde, “1) Uygulama imar planlaması hazırlanması aşamasında trafo alanına ilişkin, Büyükşehir Belediyesi Kent Estetik Kurulundan imar planına esas teşkil edecek görüşün (yeraltı/yerüstü durumu, görsel bütünlük, estetik kaygı, konum vb.) alınması zorunludur. 2) Konuya ilişkin … Büyükşehir Beleediyesi Meclisinin 12.02.2010 tarih ve 4/71 ve 4/72 sayılı kararları ekindeki raporda belirtilen hususlar dikkate alınmak kaydıyla Kent Estetik Kurulunun görüşü doğrultusunda, yeraltı veya yerüstü olarak uygulama imar planına işlendikten sonra yapılacaktır. 3) Uygulama İmar Planında trafo yeri olarak ayrılan alanın elektrik dağıtım şirketince kamulaştırılması zorunludur. 4) Kent Estetik Kurulunca yerüstüne yapılması uygun görülen ve imar planlarında yerüstü trafosu olarak işlenen trafolar(dağıtım merkezleri hariç) beton malzeme ile monoblok sistemde yapılacaktır. 5) Trafolar için bina ön ve yan bahçe ölçüleri dışında kalmak koşuluyla yer ayrılabilir. Bu trafo alanları (50.00) m2yi geçemez ve başka amaçla kullanılamaz. 6) Bina dahilinde trafo konulması gerekiyor ise sadece kuru tip trafo konulabilir” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu taşınmaz üzerinde yer alan trafo yapısının, 1984 yılında yapı ruhsatı verilmiş olan komşu parsel üzerinde inşa edilen yapıların elektriğini sağlamak adına 1987 yılında inşa edildiği, trafo yapısının bulunduğu alanın kamulaştırılması için 13/10/2009 tarihinde …Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından kamu yararı kararı alınmış ise de aradan uzun yıllar geçtiği halde kamulaştırma işlemlerine başlanılmadığı, trafo binasının bulunduğu alanın davacının mülkiyetinde olduğu, yürürlükte bulunan imar planında trafo yapılarına ilişkin bir lejant bulunmakla beraber dava konusu taşınmazda trafonun bulunduğu alana ilişkin olarak trafo alanı kullanım kararının bulunmadığı, trafo yapısının bulunduğu taşınmazın imar planında konut alanında kaldığı, yukarıda anılan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği’nin “müştemilatlar-trafolar” başlıklı 63. maddesi uyarınca trafo yapılarının, ancak imar planına işlendikten sonra yapılmasının mümkün olduğu, planda trafo alanı olarak gösterilmiş olan alanların ilgili idaresince kamulaştırılacağı düzenlemelerine yer verildiği, bu durumda, imar planları ve imar mevzuatı uyarınca korunması mümkün olmayan trafo yapısına yönelik olarak yapılaşma koşulu getirilmesi olanağı bulunmadığı, dava konusu işleme esas olan davacı başvurusu, trafo tesisi hakkında kamu yararı kararı alındığı, kamulaştırma işlemlerine başlanıldığı, davacı talebinin kamulaştırma işlemleri sonrasında parselasyon yapılmasını mütakiben değerlendirileceğinden bahisle reddedilmiş ise de imar planında yer almayan bir kullanım kararı için kamulaştırma yapılmasının mümkün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, davacı tarafından, davacı parseli ile 2326 ada, 271 parsel sayılı taşınmaz arasındaki sınırın 3,5 metre arka bahçe mesafesi sağlayacak şekilde düzeltilmesi, imar mevzuatına aykırı şekilde yapılan trafo tesisinin uygun bir yere deplase edilmesi ve 3194 sayılı Yasanın 42. maddesi gereği imar mevzuatına aykırılık teşkil eden haller için müeyyidenin uygulanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada; davacının maliki olduğu taşınmaz üzerinde inşa edilen trafonun izin alınmadan yapıldığı, trafonun yeri ve konumunun ada içinde parsel sınırı düzeltmesi yapılarak uygun yer ve konuma kaydırılması (deplase edilmesi) gerektiği görüldüğünden, davacıya ait parsel üzerinde nitelikli yapılaşmaya gidilmesi için sözkonusu trafonun yıkımı veya deplase edilmesi gerekirken bu konuda yapılan başvurunun reddedilmesinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle imar mevzuatına aykırı şekilde yapılan trafo tesisinin uygun bir yere deplase edilmesi ve 3194 sayılı Yasanın 42. maddesi gereği imar mevzuatına aykırılık teşkil eden haller için müeyyidenin uygulanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali, davacı parseli ile 2326 ada, 271 parsel sayılı taşınmaz arasındaki sınırın 3,5 metre arka bahçe mesafesi sağlayacak şekilde düzeltilmesi talebinin reddine yönelik işlem bakımından davanın reddi yolunda …. İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Altıncı Dairesinin 07/10/2020 tarihli, E:2019/4216, K:2020/8920 sayılı kararı ile onanmıştır.
Bununla birlikte, davacı tarafından imar durum belgesindeki “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz” ibaresinin kaldırılması, imar durum belgesine “bina arka çizgisi ve bina derinliği tespitinde imar yönetmeliğinin 0,40 TAKS sınırlanmasına uyulmayabilir” ibaresinin eklenmesi, imar durumu belgesindeki arka bahçe mesafesinin ve yola uzaklıkların komşu … ada, … nolu parsele göre belirlenerek düzeltilmesi, imar durum belgesinde bulunan “blok uzunluğu” ibaresinin kaldırılması ve imar durum belgesinin tekrar düzenlenmesi talepleriyle yapılan başvuruların zımnen reddine ilişikin işlemlerin ve imar durum belgesindeki arka bahçe mesafesinin 3,5 metre olarak düzeltilmesi talebinin reddine dair 15/05/2014 tarihli, 9563 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada; … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Altıncı Dairesinin 07/10/2020 tarihli, E:2016/941, K:2020/8921 sayılı kararı ile yürürlükte bulunan imar planında trafo yapılarına ilişkin bir lejant bulunmakla beraber dava konusu taşınmazda trafonun bulunduğu alana ilişkin olarak trafo alanı kullanım kararı bulunmadığı, trafo yapısının bulunduğu taşınmazın imar planında konut alanında kaldığı, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği’nin “müştemilatlar-trafolar” başlıklı 63. maddesi uyarınca trafo yapılarının, ancak imar planına işlendikten sonra yapılmasının mümkün olduğu, planda trafo alanı olarak gösterilmiş olan alanların ilgili idaresince kamulaştırılacağı düzenlemelerine yer verildiği, bu durumda, imar planları ve imar mevzuatı uyarınca korunması mümkün olmayan trafo yapısının, imar durum belgesi ile getirilen “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresi ile korunmasına da olanak bulunmadığı, imar planında konut alanı kullanımında kalan taşınmaz için imar durum belgesi ile getirilen dava konusu kısıtlamanın hukuki dayanaktan yoksun olduğu sonucuna ulaşıldığından temyize konu kararın davacının, imar durumu belgesindeki “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’den uygun görüş alınmadan inşaat yapılamaz.” ibaresinin kaldırılması talebinin reddine ilişkin kısımının bozulmasına, temyize konu kararın davacının diğer taleplerinin reddine ilişkin kısmının onanmasına karar verilmiştir.
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, trafo yapılarının, ancak imar planına işlendikten sonra yapılması mümkün olacağından imar planları ve imar mevzuatı uyarınca korunması mümkün olmayan trafo yapısına yönelik olarak yapılaşma koşulu getirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarılık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 07/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.