Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2016/9078 E.  ,  2020/7736 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/9078
Karar No : 2020/7736

TEMYİZ EDENLER : I- (DAVALI) … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. … (Aynı yerde)

II- (DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER)
1- …
2- …
3- …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının yapı ruhsatına ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Erzincan ili, Merkez, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın maliki olan davacı tarafından, komşu taşınmaz olan … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin 23.01.2013 tarih, 10 sayılı imar durum belgesinin dayanağı olan … tarih, …-… sayılı belediye meclisi kararları ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve anılan taşınmaz için verilen … tarih, … sayılı yapı ruhsatının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu taşınmazın da bulunduğu şehir merkezini kapsayan alanda … tarih, …-… sayılı belediye meclisi kararları ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planının yapıldığı, dava konusu … tarih ve … sayılı imar durum belgesinin dayanağı nazım ve uygulama imar planına şehircilik ilkeleri ve imar mevzuatı açısından uygun olduğu; yapı ruhsatı ve eki mimari projenin, çekme mesafesi açısından söz konusu imar durum belgesi ve dayanağı imar planları ile imar mevzuatı ve yapılaşma koşullarına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu yapı ruhsatının iptaline, davanın imar durum belgesi ile dayanağı imar planlarına ilişkin kısmının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davalı tarafından, hükme esas alınan bilirkişi raporunun eksik incelemeye dayalı olduğu, ek rapor alınmadan karar verildiği, çekme mesafesinin şehir genelinde aynı şekilde uygulandığı, kararın iptale ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı yanında müdahiller tarafından, bilirkişi raporunun yetersiz olduğu, plan notları dikkate alınmadan karar verildiği, kararın iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının temyiz edilen kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Erzincan ili, Merkez, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın maliki olan davacı tarafından, komşu … ada, … parsel sayılı taşınmazda bulunan yapının imar planına aykırı olduğu, çekme mesafelerine uyulmadığı, kendi taşınmazına müdahalede bulunulduğu belirtilerek davalı idareye yapılan başvurunun reddi üzerine … tarih, … sayılı imar durum belgesinin dayanağı imar planları ve anılan taşınmaz için verilen … tarih, … sayılı yapı ruhsatının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 2. maddesinde, “Belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak planlar ile inşa edilecek resmi ve özel bütün yapılar bu Kanun hükümlerine tabidir.” hükmüne; 21. maddesinde ise, “Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden (….) yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir.” kuralı bulunmaktadır.
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3. maddesinde revizyon planı, her tür ve ölçekteki planın ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı veya sorun yarattığı durumlar ile üst ölçek plan kararlarına uygunluğun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi sonucu elde edilen plan olduğu ifade edilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 2. maddesinde; “Proje hazırlanması, yapı ruhsatı ve arazi düzenlemesine ilişkin uygulamalar bu Yönetmelik ile Bakanlıkça çıkarılan diğer imara ilişkin yönetmeliklerde yer alan tanımlara göre gerçekleştirilir. Bu Yönetmeliklerde yer alan genel hükümler, tanımlar ve ruhsata ilişkin hükümler, planlarla ve ilgili idarelerce çıkarılacak yönetmeliklerle değiştirilemez. Bu Yönetmeliğin ve ilgili idarelerin Kanuna ve diğer mevzuata göre çıkaracakları imar yönetmeliklerinin diğer hükümleri ise uygulama imar planında aksine bir açıklama bulunmadığı takdirde uygulanır.” hükmü; “Bahçe Mesafeleri” başlıklı 18. maddesinde; “Binalarda; 1) Ön bahçe ve yol kenarına rastlayan bahçe mesafeleri en az (5.00) m. dir. 2) Yan bahçe mesafesi en az 3.00 m.dir. 3) Arka bahçe mesafesi 28 inci maddedeki istisnalar hariç en az (3,00) m.dir. 4) Yan ve arka bahçe mesafeleri; tabii veya tesviye edilmiş zeminin üzerinde kalan bodrum katları da dahil, 4’ten fazla katlı binalarda 4 katın üzerindeki her kat için (0.50) m. Artırılır.” hükmü; “Yapı ruhsatı işleri” başlıklı 57. maddesinde de; “Yapı ruhsatı işleri bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yeni inşaat, ilâve ve esaslı tadilât yapmak üzere parsele ait imar durum belgesi, yol kotu tutanağı, kanal kotu tutanağı ve uygulama imar plânına esas onaylı jeolojik ve jeoteknik etüt raporunun parselin bulunduğu alana esas bölümünü almak için; yapı sahipleri veya vekilleri başvuru dilekçelerine aplikasyon krokisini ve tapu kayıt örneği veya istisnaî hâllerde tapu kayıt örneği yerine geçen belgeleri ekleyerek ilgili idareye müracaat ederler.” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İmar durumu, projelerin hazırlanmasına esas olmak üzere parselin uygulama imar plânı ve ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılaşma şartlarını gösteren belge olup; yapı ruhsatı, bir taşınmazda onaylı projelere, imar durumuna ve planlara uygun olarak düzenlenen ve yapının inşaasına başlanılmasına imkan veren başka bir belgedir.
Diğer taraftan, düzenleyici işlem niteliğindeki imar planları, plan hükümlerini açıklayıcı nitelikteki plan notları ile bir bütün olup, bu plan notları planın ayrılmaz bir parçası konumunda bulunmakta, imar planıyla belirlenmiş yapılaşma koşullarını açıklayıcı, belirleyici ve bütünleyici nitelik taşımaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, uyuşmazlığa konu … ada, … parsel sayılı taşınmazın, … tarih, …-… sayılı belediye meclisi kararları ile kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ayrık nizam 3 katlı yapılaşma alanında kaldığı, dava konusu … tarih, … sayılı yapı ruhsatının bu planlara uygun olarak düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 18. maddesinde, ön bahçe ve yol kenarına rastlayan bahçe mesafelerinin en az 5 metre olması gerektiği, dava konusu yapının bahçe mesafesinin ise 3,98 metre olduğu belirtilmiştir. Ancak aynı Yönetmeliğin 2. maddesinde, yönetmelikte yer alan genel hükümler, tanımlar ve ruhsata ilişkin hükümlerin değiştirilemeyeceği, diğer hükümlerin ise uygulama imar planında aksine bir açıklama bulunmadığı takdirde uygulanabileceği belirtilmiştir.
Dolayısıyla, dava konusu olayda olduğu gibi, ilgili belediyenin plan notlarına göre bahçe mesafelerini azaltmaya yetkili olduğu görülmektedir. Zira dava konusu yapı ruhsatının dayanağı olan söz konusu planlara ilişkin plan notlarının “Bahçe Mesafeleri” başlıklı 12 sayılı maddesinde, aynı yoldan cephe alan taşınmazlarda bahçe mesafelerinin belediye tarafından 5 metrenin altında düzenlenebileceğine ilişkin hüküm bulunmaktadır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesi kararının temyize konu yapı ruhsatının iptaline ilişkin kısmında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının ve davalı yanında müdahilin temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 16/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.