Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2016/8850 E.  ,  2020/7787 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/8850
Karar No : 2020/7787

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacının maliki olduğu İstanbul ili, Tuzla ilçesi, … Mevkii, … ada, … parsel sayılı taşınmazın “yol ve Karayolları koruma kuşağı” olarak belirlenmesine ilişkin 12.04.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli Ömerli Havzası Akfırat Kuzeyi Uygulama İmar Planı Değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu taşınmazın dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planında ticaret alanı olarak belirlendiği, uyuşmazlık konusu uygulama imar planı değişikliği ile taşınmazın kuzey kısmındaki ticaret kullanımının yol ve karayolları koruma kuşağına dönüştürüldüğü, bu durumun plan kademelenmesine uygun olmadığı, planlama alanında doğu-batı yönünde süreklilik gösteren enerji nakil hattı bulunduğu, ancak dava konusu plan değişikliği ile bölgedeki can ve mal güvenliğinin sağlanması için gerekli olan koruma kuşağı ve koruma bandına ilişkin tutum geliştirilmediği, uyuşmazlık konusu plan değişikliğinin dava konusu taşınmaz yönünden hukuka uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Hükme esas alınan bilirkişi raporunun eksik ve hatalı bilgiler içerdiği, dosya kapsamındaki tüm belgeler değerlendirilmeden verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının maliki olduğu İstanbul ili, Tuzla ilçesi, … Mevkii, … ada, … parsel sayılı taşınmazın “yol ve karayolları koruma kuşağı” olarak belirlenmesine ilişkin 12.04.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli Ömerli Havzası Akfırat Kuzeyi Uygulama İmar Planı Değişikliği 05.05.2014-03.06.2014 tarihleri arasında askıya çıkarılmış, bu plana davacı tarafından yapılan itirazın zımnen reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun “Tanımlar” başlıklı 5.maddesinde Nâzım İmar Planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olduğu, Uygulama İmar Planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nâzım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır, şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanunun imar planlarının hazırlanması ve yürürlüğe konulması başlıklı 8.maddesinin (b) fıkrasında; imar planlarının nâzım imar planı ve uygulama imar planlarından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nâzım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı ve yaptırılacağı, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süre ile eş zamanlı olarak ilan edileceği bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisinin onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlayacağı hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İmar planlarının, planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, ulaşım, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak hazırlanması gerekmektedir.
Olayda, dava konusu taşınmazın bulunduğu alana yönelik 27.03.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli Kuzey Marmara Otoyolu İstanbul İli, Tuzla İlçesi Akfırat-Tepeören Geçişi Uygulama İmar Planı Değişikliği yapıldığı, bu plana göre davacının taşınmazının kısmen yol kenar koruma kuşağında kaldığı, plan notlarının 9 ile 10 sayılı maddelerinde yer alan, ilgilisince otoyol kenarlarına yapılacak her türlü imar planı değişikliği ve ilavelerinde kamulaştırma sınırına bitişik imar adası ve imar parseli ihdas edilemeyeceği ve otoyol kenarına yapılacak her türlü imar planı değişikliği ve ilavelerinde kamulaştırma sınırına paralel olacak şekilde yan yol yapılmasının zorunlu olmasına ilişkin hükümler gereğince 12.04.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli Ömerli Havzası Akfırat Kuzeyi Uygulama İmar Planı Değişikliğinde davacının taşınmazından geçen yan yol fonksiyonunun getirildiği görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu 12.04.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planında 15 metrelik yan yol yapılmasının planlanması durumunun, 27.03.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı notlarının 9 ile 10 sayılı maddeleri gereğince, ilgilisince otoyol kenarlarına yapılacak her türlü imar planı değişikliği ve ilavelerinde kamulaştırma sınırına bitişik imar adası ve imar parseli ihdas edilemeyeceği ve otoyol kenarına yapılacak her türlü imar planı değişikliği ve ilavelerinde kamulaştırma sınırına paralel olacak şekilde yan yol yapılmasının zorunlu tutulmasının sonucu olduğu; Kuzey Marmara Otoyolunun 3. Boğaz Köprüsü, havaalanı bağlantısı ve çevre yollarla ilişkisi düşünüldüğünde üstün kamu yararı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği; aynı planın iptali istemiyle … İdare Mahkemesine açılan davada verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın reddi yolundaki kararın Dairemizin 29.09.2016 tarih ve E:2016/2325, K:2016/4927 sayılı kararıyla onandığı; … İdare Mahkemesine açılan bir başka davada verilen E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin iptali yolundaki kararın Dairemizin 25.10.2016 tarih ve E:2016/8880, K:2016/6166 sayılı kararı ile bozulmasına karar verildiği, karar düzeltme isteminin Dairemizin 16.09.2020 tarih ve E:2017/5759, K:2020/7786 sayılı kararı ile reddine karar verildiği; … İdare Mahkemesine açılan bir başka davada verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin iptali yolundaki kararın Dairemizin 25.10.2016 tarih ve E:2016/2524, K:2016/6159 sayılı kararı ile bozulmasına karar verildiği, karar düzeltme isteminin Dairemizin 16.09.2020 tarih ve E:2017/4577, K:2020/7785 sayılı kararı ile reddine karar verildiği, tüm bu sebeplerle dava konusu plan değişikliğinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
Öte yandan, 27.03.2014 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istemiyle İstanbul 10. İdare Mahkemesine açılan bir davada, dava konusu taşınmazın “karayolları yol kenarı koruma kuşağı” nda kalan kısmının 16.02.2015 onay tarihli plan değişikliği ile bu fonksiyondan çıkarıldığı gerekçesiyle dava konusu işlem hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki karara yönelik yapılan istinaf isteminin, … Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddine karar verilmiş ve kesinleşmiş olup İdare Mahkemesince yeniden verilecek kararda bu hususun da değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 16/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.