Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2016/7197 E.  ,  2020/9644 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/7197
Karar No : 2020/9644

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. … – Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Samsun ili, Tekkeköy ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : Temyize konu kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, … ada, … parsel sayılı taşınmazın bir kısmının konut alanından çıkarılarak park alanına alınmasına ilişkin dava konusu 1/1000 ve 1/5000 ölçekli revizyon imar planlarının parsel bazında getirilmiş plan kararı olmadığı, dere yatağı ve DSİ görüşleri gözetilerek alandaki benzer nitelikteki tüm taşınmazlara yönelik getirilmiş bir plan kararı olduğu, olası bir taşkın durumunda can ve mal emniyeti açısından dere yatağında kalan bu alanların konut olarak işlevlendirilmeyerek park olarak belirlenmesinde kamu yararının bulunduğu, dava konusu işlemlerde şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemler hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 1/1000 ölçekli uygulama imar planını kabul yetkisinin ilçe belediyesine ait olduğu, işlemin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu, bilirkişi heyetinde bir jeoloji mühendisinin bulunması gerektiği halde iki şehir plancısı ve bir harita yüksek mühendisinin bulunduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ :
Dava konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın; 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden davanın reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı yönünden;
Uyuşmazlık konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının Tekkeköy Belediyesi tarafından hazırlanıp, Samsun Büyükşehir Belediyesine gönderilmesi üzerine … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planıyla birlikte 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının da kabul edildiği, ancak dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne ilişkin olarak Tekkeköy Belediye Meclisi tarafından alınan bir kararın bulunmadığı görülmüştür.
Bu durumda, yasal şartlar olmadığı halde, ilçe belediye meclisi tarafından alınan herhangi bir karar bulunmadan doğrudan büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planında yetki yönünden hukuka uyarlık görülmediğinden, İdare Mahkemesince, anılan imar planının iptaline karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, mahkeme kararının, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planına yönelik bölümünün onanmasına, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planına yönelik bölümünün bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca Hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. madddesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca, davacı Samsun Defterdarlığı yerine Samsun Valiliğinin (Çevre ve Şehircilik İl Müdürülüğü) davacı olarak alınması suretiyle gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne yönelik … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararında; Tekkeköy Belediye Başkanlığının … tarihli, … sayılı yazısıyla büyükşehir belediye başkanlığına gönderilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı ile plan açıklama raporunun kabul edildiğinin belirtildiği, Tekkeköy Belediye Başkanlığı tarafından, davalı büyükşehir belediye başkanlığına gönderilen … tarihli, … sayılı yazıda ise; Tekkeköy ilçesi geneline yönelik hazırlanan 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı çalışmalarının tamamlandığı belirtilerek, dava konusu revizyon imar planlarının bu yazının ekinde büyükşehir belediye başkanlığına gönderildiği, dava konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli revizyon imar planlarının açıklama raporunda da Tekkeköy Belediye Başkanlığının mührünün bulunduğu, ancak dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne yönelik ilçe belediye meclisi kararının dosyada bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu parselin, uyuşmazlık konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planında kısmen konut, kısmen park alanında kaldığı görülmüştür.

İLGİLİ MEVZUAT :
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 7/1-b maddesinde, çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar planlarını, bu planlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak; anılan Kanunun 7/1-c maddesinde de, kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar planlarını, parselasyon planlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
Anılan mevzuat hükümleri uyarınca, büyükşehir belediyelerinin görevinin çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak olduğu, 1/1000 ölçekli uygulama imar planları yönünden ise, büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar planlarını, bu planlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon planlarını ve imar ıslah planlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek, şayet büyükşehir içindeki belediyeler nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar planlarını ve parselasyon planlarını yapmaz ise uygulama imar plânlarını ve parselasyon planlarını yapmak veya yaptırmak olduğu, nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde uygulama imar planlarını yapma yetkisinin büyükşehir belediyesi içindeki belediyelere ait olduğu, kanunen öngörülen bir yıllık sürenin geçmediği ve kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili olmayan durumlarda uygulama imar plânlarının, büyükşehir belediyesince doğrudan yapılmasının mevzuata aykırılık teşkil edeceği açıktır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın; 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı yönünden davanın reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı yönünden;
Dosyanın ve Danıştay Altıncı Dairesinin E:2020/2141 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, Samsun ili, Tekkeköy ilçesi, … Mahallesi, … ve … parsel sayılı taşınmazların imar planı onama sınırı dışında bırakılmasına ilişkin 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne yönelik … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararı ile anılan planlara yapılan itirazın reddine ilişkin … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararının ve bu kararın bildirilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, anılan işlemlerin iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının, Danıştay Altıncı Dairesinin 26/09/2018 tarihli, E:2016/11617, K:2018/7094 sayılı kararıyla, 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonu yönünden yeniden uzman bilirkişi heyetiyle keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldıktan sonra karar verilmesi gerektiği, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı yönünden ise bu planın kabulüne ilişkin ilçe belediye meclisi kararının bulunup bulunmadığı hususunun araştırılması, ilçe belediye meclisinin bu yönde bir kararının bulunması halinde ise, anılan belediyenin hasım mevkiine alınması suretiyle nazım imar planı revizyonuna ilişkin verilecek karara göre uygulama imar planı hakkında yeniden karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği, anılan bozma kararı üzerine … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:… sayılı ara kararıyla … Belediye Başkanlığı ve davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığından, dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne ilişkin ilçe belediye meclisince alınan herhangi bir kararın bulunup bulunmadığının sorulduğu, … Belediye Başkanlığı ve davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığınca ara kararına verilen cevaplarda, dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne ilişkin olarak …Belediye Meclisince alınan herhangi bir kararın bulunmadığının belirtildiği görülmüştür.
Yukarıda belirtilen bozma kararına uyularak, … ve … parsel sayılı taşınmazların plan bütünlüğü ilkesine aykırı olarak plan dışı tutulmasına ilişkin imar planlarında şehircilik ilkeleri ve planlama esasları açısından hukuka uyarlık görülmediği, öte yandan, büyükşehir belediyesinin 1/1000 ölçekli uygulama imar planını belli koşullar dışında doğrudan yapmasına imkan bulunmadığı, anılan koşulların ise somut olayda mevcut olmadığı, bu durumda, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planında yetki yönüyle de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle anılan işlemlerin iptali yolunda …İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Altıncı Dairesinin 19/10/2020 tarihli, E:2020/2141, K:2020/9617 sayılı kararıyla onanmasına karar verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının Tekkeköy Belediyesi tarafından hazırlanıp, Samsun Büyükşehir Belediyesine gönderilmesi üzerine … tarihli, … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planıyla birlikte 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının da kabul edildiği, ancak dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının kabulüne ilişkin olarak Tekkeköy Belediye Meclisi tarafından alınan bir kararın bulunmadığı görülmüştür.
Bu durumda, yasal şartlar olmadığı halde, ilçe belediye meclisi tarafından alınan herhangi bir karar bulunmadan doğrudan büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planında yetki yönünden hukuka uyarlık görülmediğinden, İdare Mahkemesince, anılan imar planının iptaline karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planına yönelik bölümünün ONANMASINA, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planına yönelik bölümünün BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 19/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.