Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/7069 E. , 2020/6194 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/7069
Karar No : 2020/6194
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Mülkiyeti Hazineye ait … ili, … Beldesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın, 14.08.2015 tarih ve 25 sayılı belediye meclisi kararıyla park alanı ve yol olarak belirlenmesine dair 1/1000 ölçekli ilave ve revizyon uygulama imar planı ile bu plana davacı tarafından yapılan itirazın reddine dair 06.10.2015 tarih ve 30 sayılı belediye meclisi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu uygulama imar planının, nazım imar planı hazırlanarak usulüne uygun olarak kesinleşmeden yapıldığı, bu nedenle üst ölçekli plana uygun olmadığı, planlar arasında bütünlük ve tutarlılık bulunmadığı, planların kademeli birlikteliği ilkesine, planlama ve şehircilik ilkeleri ile mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu planın kamu yararı esas alınarak mevzuata uygun olarak yapıldığı, planda yapılan fonksiyon değişikliğinin nazım imar planında sehven unutulduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca Hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. maddesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca, Hazineye ait taşınmazlara ilişkin olarak Maliye Hazinesi yerine, …Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) davacı olarak alınarak, gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Mülkiyeti Hazineye ait … ili, … Beldesi, … ada, …parsel sayılı imar planında konut alanı ve yol olan taşınmazın, 14.08.2015 tarih ve 25 sayılı belediye meclisi kararıyla park alanı ve yol olarak belirlenmesine dair 1/1000 ölçekli ilave ve revizyon uygulama imar planı ile 28.08.2015-28.09.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılan bu plana davacı tarafından yapılan itirazın reddine dair 06.10.2015 tarih ve 30 sayılı belediye meclisi kararının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesinde, Nazım İmar Planı; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plandır. Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanunun “Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, “İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.” hükmüne yer verilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3. maddesinde, plan değişikliği, plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan düzenlemeler olarak tanımlanmış; yine Yönetmeliğin “İmar Planı Değişikliklerinde Uyulması Gereken Esaslar” başlıklı 27. maddesinde ise; “İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılması küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklilik yapılabilmesi için; 1-İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleşecektir. İlgili yatırımcı bakanlık ve kuruluşların görüşü alınacaktır. 2-İmar planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir.” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu olayda, 14.08.2015 tarih ve 25 sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli ilave ve revizyon uygulama imar planının iptali talep edilmiş; İdare Mahkemesince verilen ara kararlarına davalı idarenin 22.01.2016 ve 26.02.2016 tarihli cevabi yazılarında; dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin, 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olarak yapıldığı, 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin ise hazırlanmakta olduğu, halihazırda söz konusu plan değişikliğinin yapılmadığı belirtilmiştir. Ancak, bu plan değişikliğinin önceki nazım imar planına göre mi yapıldığı, yoksa yeni bir nazım imar planı mı hazırlandığı dosya kapsamından anlaşılamamaktadır. Bu nedenle, ilgili tüm belgelerin (meclis kararı, tutanaklar vs.) celp edilerek bu durumun araştırılarak netleştirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, yukarıda belirtilen mevzuat hükmüne göre plan değişikliği, plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan ve kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan düzenlemelerdir.
Uyuşmazlıkta, mülkiyeti Hazineye ait olan ve konut alanı kullanımlı taşınmaz, dava konusu plan değişikliği ile park alanı olarak belirlenmiştir. Ancak, plan değişikliğinin gerekçesi dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden anlaşılamamaktadır. Zira planlama bölgesinde yeşil alana ihtiyaç olup olmadığı ve zorunluluk hususlarının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Ayrıca, dava dilekçesinde 14.08.2015 tarih ve 25 sayılı belediye meclisi kararıyla 1/1000 ölçekli ilave ve revizyon uygulama imar planında yapılan değişiklik ile bu plana davacı tarafından yapılan itirazın reddine dair belediye meclisi kararının iptali istenilmiş ise de, 14.08.2015 tarih ve 25 sayılı belediye meclisi kararı ile 1/1000 ölçekli ilave ve revizyon uygulama ve 1/5000 ölçekli nazım imar planının birlikte onaylandığı ve davacı tarafından plana esas teşkil eden belediye meclisi kararının da dava konusu edildiği dikkate alındığında, uyuşmazlık konusu olayda hem 1/1000, hem de 1/5000 ölçekli plan değişikliğinin iptalinin istenildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, yukarıda belirtilen hususlar açıklığa kavuşturulmadan dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 25/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.