Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2016/3793 E.  ,  2020/9143 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/3793
Karar No : 2020/9143

TEMYİZ EDEN : 1-(DAVACI) : …

2-(DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1-(DAVALI) : … Belediye Başkanlığı – …
2-(DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Fatsa Belediye Meclisinin … tarihi, … sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı notlarının 6, 8, 9, 13, 14, 15, 18 ve 23. sayılı maddelerinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; mahkemenin E:… sayılı dosyasında mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, 9. sayılı plan notunun Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 39. maddesini “kat artırımına gidilmeden” ilavesiyle açıkladığı ve alışveriş merkezi gibi uygun kullanımlara da genişlettiği, 13 sayılı maddenin, mevcut hukuki çerçeveyi tanımlayıcı nitelikte olduğu, 18 sayılı maddenin, mevzuatta yol genişliklerine ilişkin sadece gelişme alanlarında kısıtlama olduğu, meskun mahallelerde uzun yıllar yapılaşma süreçleri sonucunda dar yolların oluştuğu, Fatsa kent merkezinde de bu tür dar ve çıkmaz sokakların bulunduğu ve planlara işlendiği, anılan plan notunda planlı olan bütün yolların genişliğine, çıkmaz veya sürekli olmasına bakılmadan imar yolu olarak tanımlanmasının yerinde olduğu, söz konusu plan notunda düzeltilmesi gereken bir ifade olduğu, plan notunda yer alan “bütün cepheleri ön cephe olarak değerlendirilir” hükmünün “yola bakan bütün cepheler” olarak ifade edilmesi gerektiği, mevcut plan notunda arka bahçe bırakması gereken biçime sahip parsellerin göz ardı edildiği, ancak bu durumun maddi hata olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından anılan plan notlarında mevzuata ve planlama esaslarına aykırılık bulunmadığı, 6 sayılı madde ile Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 24. maddesinde tanımlanan koşulların esnetilerek, anılan yönetmeliğin amacının ve sınırlarının aşıldığı, son derece esnek bir biçimde kadastral adalarda düzensiz/kuralsız yapılaşmanın önünün açıldığı, 8 sayılı madde ile Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğininin 39. maddesinde özellik arz eden yapılarda sadece iç yüksekliklere esneklik getirilirken, anılan plan notunun özellik arz eden yapıları imar mevzuatından bütünüyle bağımsızlaştırdığı ve kuralsızlaştırdığı, bu haliyle plansız yapılaşmadan herhangi bir farkının kalmadığı, bu durumun imar planlarının eşitlikçi ve adaletli yapısına da aykırı olduğu, kişiye veya projeye özel ayrıcalık getirebileceği, 14 sayılı madde ile %50 oranında yapılaşmış adaların geri kalanının mevzuattan bağımsızlaştırılmasının, adanın geri kalanının düzensiz ve çevresi ile uyumsuz yapılaşmasına neden olacak içerikte olduğu, 15 sayılı madde ile ister ticaret, ister konut veya başka türde kullanımlar olsun %50 oranında yapılaşmış adaların geri kalanının mevzuattan bağımsızlaştırılmasının, adanın geri kalanının düzensiz ve çevresi ile uyumsuz yapılaşmasına neden olacak içerikte olduğu, 23 sayılı madde ile %50 oranında yapılaşmış adaların geri kalanının mevzuattan bağımsızlaştırılması, adanın geri kalanının düzensiz ve çevresi ile uyumsuz yapılaşmasına neden olacak içerikte olduğu, sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu uygulama imar planı notlarından 9, 13 ve 18. maddeler hukuka uygun bulunarak davanın anılan maddeler yönünden reddine, 6, 8, 14, 15 ve 23. maddeler hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, Mahkeme kararının redde ilişkin kısmının usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmının usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ: Mahkeme kararının 18. Plan notuna ilişkin kısım yönünden bozulması, diğer kısım yönünden onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Fatsa Belediye Meclisinin … tarihi, … sayılı kararıyla 25 maddelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı notları kabul edilmiş, davacı tarafından anılan plan notlarının 6,8,9,13,14,15,18 ve 23. maddelerinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Temyize konu kararın davanın 9 ve 13 sayılı uygulama imar planı notlarına ilişkin kısmının reddine yönelik bölümü ile 6, 8, 14, 15 ve 23 sayılı uygulama imar planı notlarının iptaline yönelik kısmı yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın anılan kısımları usul ve hukuka uygun olup dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu kararın 18 sayılı uygulama imar planı notu yönünden davanın reddine ilişkin kısmına gelince;
İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 2. bölümünde yer alan 15. maddesinde parsel cephesi, “parselin üzerinde bulunduğu yoldaki cephesidir. Köşe başına rastlayan parsellerde geniş yol üzerindeki kenar, parsel cephesidir. İki yolun genişliklerinin eşit olması halinde dar kenar parsel cephesidir.” şeklinde tanımlanmıştır. Anılan yönetmeliğin 28. maddesinin 3. fıkrasında “İmar planlarında ticaret bölgesi olarak belirlenen yapı adalarında yapılacak binaların zemin katları, adanın yapı nizamına bağlı olarak, bodrumları ile birlikte ön bahçe mesafelerine tecavüz etmemek, yan ve arka bahçe sınırına (3.00) m.den fazla yaklaşmamak kaydıyla, 27 nci maddede belirtilen bina cephe ölçülerine ve bu maddede belirtilen bina derinliği hesabına tabi olmaksızın yapılabilir…” hükmü yer almaktadır.
Dava konusu uygulama imar planını notlarından 18. maddede ise “Birden fazla yola cephesi bulunan parsellerin bütün cepheleri ön cephe gibi değerlendirilir. İmar planında kesişen iki imar yoluna cephesi olan parsel (yollardan biri çıkmaz sokak olsa dahi) köşebaşı parsel kabul edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda 18 sayılı plan notu yönünden, mevzuatta yol genişliklerine ilişkin sadece gelişme alanlarında kısıtlama olduğu, meskun mahallelerde uzun yıllar yapılaşma süreçleri sonucunda dar yolların oluştuğu, Fatsa kent merkezinde de bu tür dar ve çıkmaz sokakların bulunduğu ve planlara işlendiği, anılan plan notunda planlı olan bütün yolların genişliğine, çıkmaz veya sürekli olmasına bakılmadan imar yolu olarak tanımlanmasının yerinde olduğu, değerlendirmesine yer verildikten sonra, söz konusu plan notundaki “bütün cepheleri ön cephe olarak değerlendirilir” hükmünün “yola bakan bütün cepheler” olarak ifade edilmesi gerektiği, anılan plan notunun mevcut haliyle işlem tarihinde yürürlükte bulunan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 28. maddesinin 3. fıkrasına aykırı olacak şekilde arka bahçe mesafesi bırakması gereken biçime sahip parsellerin göz ardı edildiği ancak bu durumun maddi hata olarak değerlendirilmesi gerektiğinden anılan plan notunun mevzuata ve planlama esaslarına aykırı olmadığı kanaatine varıldığı görülmüştür.
Uyuşmazlıkta, 18 sayılı plan notunda işlem tarihinde yürürlükte olan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 15. maddesinde yer alan parsel cephesi tanımına aykırı olacak şekilde parselin tüm cephelerinin ön cephe olarak belirlendiği, diğer taraftan anılan yönetmeliğin 28. maddesinin 3. fıkrasına aykırı olacak şekilde bitişik nizam yapılaşma koşullarına sahip, ön ve yan bahçede parsel sınırına kadar yapılaşma hakkı bulunan ve ticaret bölgesi olarak belirlenen yapı adalarında bulunan parsellerde yapılacak binaların arka bahçe mesafesi de bırakılmadan yapılması anlamına geleceği bu itibarla anılan uygulama imar planı notunda hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, temyize konu İdare Mahkemesi kararının 18 sayılı uygulama imar planı notuna ilişkin kısmında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin 18 sayılı uygulama imar planı notuna ilişkin kısım yönünden kabulüne, diğer yönlerden reddine, davalının temyiz isteminin reddine,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın 9 ve 13 sayılı uygulama imar planı notlarına ilişkin kısım yönünden reddine, 6, 8, 14, 15 ve 23 sayılı uygulama imar planı notlarının iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 18 sayılı imar planı notuna ilişkin kısımının BOZULMASINA, 18 sayılı imar planı notunu dışındaki kısımlarının ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 12/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.