Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2016/3786 E.  ,  2020/13537 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/3786
Karar No : 2020/13537

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ….
2- … İdaresi Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ….
DİĞER DAVALI : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- …
3- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :… İdare Mahkemesinin … tarih ve E… K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
DAVACILARIN SAVUNMASININ ÖZETİ:Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin uyuşmazlığa konu taşınmazın park alanına isabet eden kısmı yönünden kabulü ile mahkeme kararının park alanı yönünden tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının bozulması, dere yatağında kalan kısım yönünden tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, İzmir ili, Bornova ilçesi, … Mahallesi … ve … parsel sayılı taşınmazın imar planında kısmen yol, kısmen dere yatağı, kısmen park alanı olarak ayrılmasına rağmen kullanım amacı doğrultusunda kamulaştırılmaması nedeniyle mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlandığından bahisle taşınmazın değerine karşılık 1.601.766- TL (ıslah edilmiş haliyle) maddi tazminatın faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılan davada, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11. maddesi ile Kamulaştırma Davalarında Bilirkişi Olarak Görev Yapacakların Nitelikleri ve Çalışma Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 17. maddesi hükmüne uygun biçimde belirlenen bilirkişilerle yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; taşınmazların uygulama imar planında kısmen dere yatağı kısmen parak alanı olarak ayrıldığı, dere yatağı olan kısmında kamulaştırma sorumluluğunun İZSU Genel Müdürlüğü’ne ait olduğu, park alanındaki sorumluluğun ise … Belediye Başkanlığına ait olduğu, davacıların hisselerine karşılık gelen taşınmazların değeri olan toplam 358.816,00 TL’nin … Belediye Başkanlığı tarafından, 41.625,00 TL’nin İZSU Genel Müdürlüğü tarafından davacılardan …’e ödenmesi, 538.224,50 TL’nin Bornova Belediye Başkanlığı tarafından, 62.438,00-TL’nin İZSU Genel Müdürlüğü tarafından davacılardan …’e ödenmesi, 538.224,50 TL’nin … Belediye Başkanlığı tarafından, 62.438,00- TL’nin İZSU Genel Müdürlüğü tarafından davacılardan …’ e ödenmesinin gerektiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle tazminat isteminin kabulüne karar verilmiş, bu karar davalı İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü vekili ve davalı Bornova Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyize konu kararın taşınmazların dere yatağı olarak ayrılan kısmı bakımından tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmı yönünden:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın taşınmazların dere yatağı olarak ayrılan kısmı bakımından tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, davalı İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu kararın taşınmazların park olarak ayrılan kısmı bakımından tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmı yönünden:
3194 sayılı İmar Kanununun 04.07.2019 tarihli değişiklikle getirilen “İmar planlarında umumi hizmetlere ve kamu hizmetlerine ayrılan yerler” başlıklı 13. maddesinde; “Özel hukuk kişilerinin mülkiyetinde olup uygulama imar planında düzenleme ortaklık payına konu kullanımlarda yer alan taşınmazlar;
a) Bu kullanımlardan umumi hizmetlere ayrılan alanlar öncelikle 18 inci maddeye göre arazi ve arsa düzenlemesi yapılarak,
b) 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında sırasıyla, ilgisine göre Hazine veya ilgili idarelerin mülkiyetindeki taşınmazlar ile trampa yapılmak veya satın alınmak suretiyle,
ilgili kamu kurum ve kuruluşunca kamulaştırılarak kamu mülkiyetine geçirilir.
Düzenleme ortaklık payına konu kullanımlardan yol, meydan, ibadet yerleri, park ve çocuk bahçeleri hariç olmak üzere yapı yapılabilecek diğer alanlarda; alanların kamuya geçişi sağlanıncaya kadar maliklerinin talebi hâlinde ilgili kamu kuruluşunun uygun görüşü alınarak plandaki kullanım amacına uygun özel tesis yapılabilir.
İlgili mevzuat uyarınca hiçbir şekilde yapı yapılamayacak alanlarda muvakkat da olsa yapı yapılmasına izin verilmez. Mevcut yapılar kamulaştırılıncaya kadar korunabilir. Bu alanlarda beş yıllık imar programı süresi içinde, birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerine göre işlem tesis edilerek parsel, kamu mülkiyetine geçirilmek zorundadır. Bu süre en fazla bir yıl uzatılabilir.
Parsel maliklerinin hisselerini idareye hibe etmeleri veya bedelsiz devretmeleri durumunda, idare devir işlemlerini bedel almaksızın gerçekleştirmekle yükümlüdür. Bu işlemler için parsel maliklerinden hiçbir vergi, resim, harç, döner sermaye ücreti ve herhangi bir ad altında bedel alınmaz.
Kamu kullanımına ait sosyal, kültürel ve teknik altyapı alanlarının, Hazine veya kamu mülkiyetindeki alanlarla trampa yapılması hâlinde, şahıs veya özel hukuk kişilerinden hiçbir vergi, resim, harç, ücret, döner sermaye ücreti ve herhangi bir ad altında bedel alınmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanan yönetmelikle belirlenir.
” hükmü yer almaktadır.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun Ek 1. maddesinde; “Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmi kurumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde tasarrufu hukuken kısıtlanan taşınmazlar hakkında, uygulama imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıllık süre içerisinde imar programları veya imar uygulamaları yapılır ve bütçe imkânları dâhilinde bu taşınmazlar ilgili idarelerce kamulaştırılır veya her hâlde mülkiyet hakkını kullanmasına engel teşkil edecek kısıtlılığı kaldıracak şekilde imar planı değişikliği yapılır/yaptırılır.” hükmüne yer verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin 1. fıkrasının (m) bendinde; ”Büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, hayvanat bahçeleri, hayvan barınakları, kütüphane, müze, spor, dinlence, eğlence ve benzeri yerleri yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek” büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
Uyuşmazlık konusu taşınmazların imar planında park alanına ayrılan kısmı yönünden idare mahkemesince her ne kadar ilçe belediyesi sorumlu olarak kabul edilmiş ise de, dosyadaki uygulama imar planının incelenmesinden, taşınmazların park alanı olarak ayrılan kısımlarının 36.000 metrekarelik bölge parkı niteliğinde ve büyükşehire hizmet eden bir park alanı içerisinde yer aldığı, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun “Büyükşehir Belediyesinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları” başlıklı 7/1 maddesinin (m) bendi uyarınca büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden bölge parkı niteliğindeki taşınmaz açısından sorumluluğun … Büyükşehir Belediyesi’ne ait olduğu, davalı … Belediye Başkanlığı’nın ise taşınmazı kamulaştırma zorunluluğu bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla temyize konu kararın park alanı bakımından tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taşınmazların park alanına isabet eden kısmı bakımından tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının BOZULMASINA, taşınmazların dere yatağı olarak ayrılan kısmı bakımından tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının ONANMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 23/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.