Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2016/3404 E.  ,  2020/13893 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/3404
Karar No : 2020/13893

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı/ANKARA
2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
3- … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul ili, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarihli, … sayılı işlemiyle onaylanan 1/5000 ölçekli Üsküdar Boğaziçi Geri Görünüm ve Etkileme Bölgesi Nazım İmar Planı ile 1/1000 ölçekli Üsküdar Boğaziçi Geri Görünüm ve Etkileme Bölgesi Uygulama İmar Planının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, uyuşmazlığa konu taşınmazın eğitim tesis alanı olarak belirlenmesinde okul alanı ihtiyacı, yer seçimi ve erilişilebilirliğine dair analizlerin yapılmadığı, taşınmaza eğitim alanı fonksiyonu verilmesine yönelik dava konusu imar planlarında, imar ve şehircilik ilkelerinin gözetilmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından,17/11/1992 onaylı plana göre yapılaşma hakkı bulunmayan parselin bir kısmına yoğun konut alanı kullanımı getirildiği, ilköğretim alanının Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikte belirtilen büyüklüğün yarısı kadar olduğu, planların üst ölçekli çevre düzeni planına uygun olduğu ileri sürülmektedir.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, dava konusu nazım imar planına yapılan itiraz üzerine İl Milli Eğitim Müdürlüğünden görüş sorulduğu, anılan kurumca taşınmazın ilköğretim tesis alanında kalmasının uygun görüldüğü, plan notlarından anlaşılacağı üzere kişi başına düşen ilköğretim alanının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde öngörülen asgari miktarın altında olduğu ileri sürülmektedir.
Üsküdar Belediye Başkanlığı tarafından, davanın süresinde açılmadığı, yapılaşmanın olmadığı kısmın ilköğretim tesis alanı olarak belirlendiği ve yoğun konut alanı kullanımı getirildiği, komşu 10 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki mevcut okulun yer seçimindeki en önemli etken olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda yapılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarihli, …sayılı işlemiyle onaylanan 1/5000 ölçekli Üsküdar Boğaziçi Geri Görünüm ve Etkileme Bölgesi Nazım İmar Planı ile 1/1000 ölçekli Üsküdar Boğaziçi Geri Görünüm ve Etkileme Bölgesi Uygulama İmar Planının iptali istemiyle bakılmakta oan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan İmar Kanununun 5. maddesinde, “Nazım İmar Planı: varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır.” şeklinde, “Uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olarak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.” şeklinde tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, taşınmazın dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planında ilköğretim tesis alanı (bilirkişi raporunun farklı yerlerinde kısmen konut alanı, kısmen ilköğretim tesis alanı kısmen yolda kaldığı belirtiliyor), 1/1000 ölçekli uygulama imar planında kısmen ilköğretim tesis alanı, kısmen TAKS:0.15 , KAKS:075 hmax:15.50 yapılaşma koşuluyla konut alanı ve kısmen yol olarak belirlendiği, temel uyuşmazlığın taşınmazın ilköğretim tesis alanı olarak düzenlenmesinden kaynaklandığı, bilirkişi raporunda, davaya konu nazım imar planı plan raporunun bulunmadığı, bölgede eğitim tesisi alanına uygun alanlar bulunmasına rağmen davacı taşınmazının bu işlevle düzenlenmesini gerektirecek gerekçelerin olmadığı, genel olarak okul alanı ihtiyacı, yer seçimi ve erilişilebilirliğine dair analizlerin yapılmadığının belirtildiği, idare mahkemesince de bu doğrultuda dava konusu işlemlerin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmaza komşu 10, 11 ve bu parsellerin batısındaki taşınmazın bir kısmının dava konusu imar planlarında ilköğretim alanında kaldığı, 10 parsel sayılı taşınmaz üzerinde mevcut bir okul bulunduğu, bilirkişi raporunda belirtildiği üzere okul alanının 4.000 m2 olduğu, bu büyüklüğün Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikte ilköğretim alanları için öngörülen asgari büyüklüğün altında kaldığı, davacı tarafından nazım imar planına yapılan itiraz üzerine İl Milli Eğitim Müdürlüğünden görüş istenildiği, 04/02/2011 tarihli cevabi yazıda bölgenin okul ihtiyacı nedeniyle taşınmazın ilköğretim tesisleri alanı olarak muhafaza edilmesinin uygun olduğunun belirtildiği, davalı büyükşehir belediyesinin temyiz dilekçesinde ise kişi başına düşen ilköğretim alanının Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde belirtilen miktarın altında olduğunun iddia edildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda okul alanı ihtiyacı, yer seçimi ve erilişilebilirliğine dair analizlerin yapılmadığı gerekçesiyle taşınmazın eğitim tesis alanı olarak belirlenmesine ilişkin dava konusu imar planlarının iptaline dair temyize konu mahkeme kararında bu yönlerden isabet bulunmamaktadır.
Ancak, bilirkişi raporunda nazım imar plan açıklama raporunun bulunmadığı belirtildiğinden, İdare Mahkemesince açıklama raporunun bulunup bulunmadığı hususu araştırıldıktan sonra taşınmazın dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planındaki fonksiyonunun netliğe kavuşturulması ve davalı idarelerin temyiz iddiaları da dikkate alınarak yukarıda yer verilen hususlarda değerlendirme yapılmak suretiyle yeniden karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 28/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.