Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/135 E. , 2020/9818 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/135
Karar No : 2020/9818
KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNANLAR : I-(DAVACI) … Valiliği (… İl Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
II-(DAVALILAR)1-… Büyükşehir Belediye Başkanlığı / …
VEKİLİ : Av. … (Aynı yerde)
2-… Belediye Başkanlığı / …
VEKİLİ : Av. …. (Aynı yerde)
KARŞI TARAF : I-(DAVALILAR) 1-… Büyükşehir Belediye Başkanlığı
2-… Belediye Başkanlığı
II-(DAVACI) … Valiliği (… İl Müdürlüğü)
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E: …, K: … sayılı kararın onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 30/09/2015 tarih ve E:2014/10524, K:2015/5434 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara İli, Mamak İlçesinde bulunan 28 Mekanize Piyade Tugayı Komutanlığı, 4. Kolordu Komutanlığı, MEBS Okulu ve Eğitim Merkez Komutanlığı ve Hamza Sülün Kışlası sorumluluğundaki araziler ile Altınağaç ve Karaağaç Mahallelerinde bulunan muhtelif ada ve parselleri kapsayan alanda yapılıp Mamak Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ve Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ile onaylanan … sayılı parselasyon işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan rapor ile dosyadaki diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, tapu kayıtlarında askeri alan şerhi bulunmayan, Milli Savunma Bakanlığına tahsisli olmadığı anlaşılan ve uygulama imar planında konut alanında kalan … ada, … sayılı parsel ile eğitim alanında kalan …. ada, … sayılı parselde bulunan Hazine hisselerinin dava konusu parselasyon işlemi ile uygulama imar planında askeri alanda kalan yerde oluşturulan parsellere tahsis edildiği, bunun Hazinenin zararına bir uygulama olduğu, dava konusu parselasyon işleminin bu kısmında dağıtım ilkeleri, parselasyon teknikleri ve kamu yararına uygunluk bulunmadığı; uygulama imar planında askeri alanda kalan … ada, … sayılı parsel, … sayılı parsel ve tapu kayıtlarında geldileri yönünden Milli Savunma Bakanlığına tahsisli olduğu anlaşılan … ada, … sayılı parsel, … ada, … sayılı parsel, … ada, … sayılı parsel, … ada, … sayılı parsel, … ada, … sayılı parsel ile … ada, … sayılı parseldeki Hazine hisselerinin uygulama imar planında askeri alanda kalan yerde oluşturulan parsellere tahsis edildiği, dava konusu parselasyon işleminin bu kısmında dağıtım ilkeleri, parselasyon teknikleri ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu parselasyon işleminin kısmen iptaline kısmen davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Tarafların temyiz başvuruları üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI:
Davalı idareler tarafından, dava konusu parselasyon işleminin dağıtım ilkeleri, parselasyon teknikleri ve kamu yararına uygun olduğu, mahkeme kararının bu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
Davacı idare tarafından, mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği, zira; mahkeme kararında belirtilen parsellerin fiilen Milli Savunma Bakanlığı tarafından kullanılmadığı ve 189 sayılı Kanun kapsamında satılarak ekonomiye kazandırılmalarının planlandığı ileri sürülmüştür.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı idare tarafından, savunma verilmemiştir.
Davalı idareler tarafından, onama kararının mahkeme kararının davanın kısmen reddine ilişkin kısmı bakımından usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Yapılaşmaya uygun imar parseli üretmek ve düzenleme sahasındaki umumi hizmet alanlarının bedelsiz olarak oluşturulması amacı dışında gerçekleştirildiği anlaşılan dava konusu parselasyon işleminin tümünün iptali gerektiğinden mahkeme kararının davanın kısmen reddine ilişkin kısmında isabet ve dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmında ise sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmamaktadır.
Bu nedenle, temyize konu mahkeme kararının dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmının yukarıda yer verilen gerekçe ile onanması, davanın kısmen reddine ilişkin kısmının ise bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarihli, 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca Hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. maddesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca Hazineye ait uyuşmazlık konusu taşınmazlara ilişkin olarak yetkili olan Ankara Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) davacı olarak alınarak işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 30/09/2015 tarih ve E:2014/10524, K:2015/5434 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Ankara İli, Mamak İlçesinde bulunan 28 Mekanize Piyade Tugayı Komutanlığı, 4. Kolordu Komutanlığı, MEBS Okulu ve Eğitim Merkez Komutanlığı ve Hamza Sülün Kışlası sorumluluğundaki araziler ile Altınağaç ve Karaağaç Mahallelerinde bulunan muhtelif ada ve parselleri kapsayan alanda yapılan … sayılı parselasyon işlemi, Mamak Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ve Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Parselasyon işlemi kapsamında Maliye Hazinesine ait çok sayıda taşınmaz bulunduğu gibi Maliye Hazinesi adına ihdas edilen parseller de bulunduğundan söz konusu parselasyon işleminin iptali istemiyle Maliye Hazinesi adına Ankara Valiliği tarafından bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan şekliyle “Arazi ve arsa düzenlemesi” başlıklı 18. maddesinin ilk iki fıkrasında, “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re’sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.
Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında “düzenleme ortaklık payı” olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez.” hükümlerine yer verilmiştir.
Yine dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan İmar Kanunun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi Ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4/1-n maddesinde, “Parselasyon planı: İmar planının araziye uygulamasından sonra yaplacak röleve ölçülerine göre boyut değiştirmeyen paftalar üzerine çizilen, kesin parselasyon durumunu gösteren ve tapuya tescil işlemlerine esas alınan plandır.” tanımına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen Kanun hükmüne göre parselasyon işlemiyle amaçlananın imar planı, plan raporu ve ilgili yönetmeliğe göre imar adasının tüm biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu gözönüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturmak ve düzenleme nedeniyle taşınmazların değerlerinde meydana gelen artışlar karşılığında bu taşınmazlardan belli oranlarda düzenleme ortaklık payı kesmek suretiyle düzenleme sahasındaki umumi hizmet alanlarının bedelsiz olarak oluşturulması olduğu açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu parselasyon işleminin, uygulama imar planında neredeyse tamamı askeri alanda kalan bir bölgede yapıldığı, söz konusu işlemin uygulama imar planında askeri alan dışında kalıp tapu kaydında askeri alan şerhi bulunan veya geldileri Milli Savunma Bakanlığına tahsisli olan Hazine taşınmazlarının askeri alana taşınması ve uygulama imar planında askeri alanda kalan belediye taşınmazlarının da bu alanın dışına çıkartılması amacıyla tesis edildiği, böylece üzerinde gecekondu bulunan ve askeri alan dışında kalan Milli Savunma Bakanlığına tahsisli Hazine taşınmazlarını askeri alana taşımak suretiyle gecekondu sahiplerine arsa tahsis edilmesinin önünün açılmasına çalışıldığı, Mamak Belediye Başkanlığının askeri alan dışında kalan ve üzerinde gecekondu bulunan bu parsellerin Milli Savunma Bakanlığına tahsisli olmaları nedeniyle hak sahiplerine arsa tahsisi yapılamadığını savunmasının da bu sonucu teyit ettiği anlaşılmaktadır.
Ayrıca parselasyon işlemi ile düzenlemeye tabi tutulan taşınmazlardan düzenleme ortaklık payı kesilmemesi ve kamu ortaklık payı ayrılmamasının da bu işlemin imara uygun parsel üretmek ve umumi hizmet alanlarının kamunun eline geçmesini sağlamak amacıyla yapılmadığını göstermektedir.
Bu durumda, yapılaşmaya uygun imar parseli üretmek ve düzenleme sahasındaki umumi hizmet alanlarının bedelsiz olarak oluşturulması amacı dışında gerçekleştirildiği anlaşılan dava konusu parselasyon işleminin tümünün iptali gerektiğinden mahkeme kararının davanın kısmen reddine ilişkin kısmında isabet ve dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmında ise sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz istemlerinin reddine ve davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarihli, E: …, K: … sayılı kararının dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmının yukarıda yer verilen gerekçe ile ONANMASINA, davanın kısmen reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 21/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.