Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/12520 E. , 2020/10863 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/12520
Karar No : 2020/10863
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … ve Ortakları … İzmir Turizm Komandit Şirketi adına münferiden …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İzmir İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel, … ada, … parsel ve … Köyü … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarih ve … sayılı oluru ile onaylanan … Turizm Merkezine ilişkin 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu … Turizm Merkezine ilişkin 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planına karşı … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan davada, dava konusu … Turizm Merkezi planlama alanının tümünün doğal sit statüsünde olduğu, tüm alan kullanım kararlarının sit derecelerine göre belirlendiği, koruma ilkeleri gereği ulaşım kararlarında da 1.derece doğal sit alanının topografik yapısına en az zarar verecek şekilde planlanması gerektiğinden, 1. derece yol kesitinin en geniş 18 m. olacak şekilde planlanmasının yeterli ve uygun olacağı, 3.derece yol kararına ilişkin olarak, doğal sit alanı niteliğini bozucu etkinin minimize edilmesi ve ulaşım kademelenmesi gereği 1. derece yol enkesiti ile uyumlu olarak 3. derece yolların da 1 şerit geliş, 1 şerit gidiş 10 m.lik enkesite sahip olmasının uygun olacağı görüldüğünden, 30 metrelik 1. derece taşıt yolu ve 1. derece doğal sit alanlarında öngörülen 15 metrelik 3. derece taşıt yolu planlamasının doğal sit alanlarındaki koruma amaçlı planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygun olmadığı gerekçesiyle … tarih ve K:… sayılı kararı ile tümünün iptaline karar verildiğinden, iptal kararı üzerine yapılacak plan davacı taşınmazlarını da etkileyeceğinden konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararda atıf yapılan mahkeme kararının temyiz aşamasında olduğundan henüz kesinleşmediği, hukuka uygun olan işlem karşısında davanın reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İzmir İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel, … ada, … parsel ve … Köyü … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarih ve … sayılı oluru ile onaylanan . … Turizm Merkezine ilişkin 1/5000 ölçekli koruma amaçlı nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan halinde, “Nazım İmar Planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır.
Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.” hükmü yer almış, 6. maddesinde; “Planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından; “Bölge Planları” ve “İmar Planları”, imar planları ise, “Nazım İmar Planları” ve “Uygulama İmar Planları” olarak hazırlanır. Uygulama imar planları, gerektiğinde etaplar halinde de yapılabilir.” hükmüne yer verilmiştir.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 3. maddesinin 8. fıkrasında; “Koruma amaçlı imar planı; bu Kanun uyarınca belirlenen sit alanlarında, alanın etkileşim-geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal, mimarî, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırmasına dayalı olarak; hali hazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, alt yapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile plânlama kararları, tutumları, plân notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar planlarının gerektirdiği ölçekteki planlardır.” hükmü yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Temyize konu kararda atıf yapılan dava konusu planların tümü yönünden iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…,K:… sayılı kararı, Danıştay Altıncı Dairesinin 12/11/2020 tarih ve E:2016/13850, K:2020/10862 sayılı kararıyla ulaşım sisteminde öngörülen 1. ve 3. derece taşıt yolu planlamasına ilişkin kısmının onanmasına, ulaşım sistemi dışındaki itirazlarının reddine ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmiştir. Diğer bir anlatımla, Dairemizin anılan kararıyla, bölgedeki sit derecelerine ilişkin getirilen plan kullanım kararlarının mevzuata, planlama ve koruma ilkelerine uygun olduğuna karar verilmiştir.
Öte yandan, davacı tarafından 1. derece sit alanında kalan taşınmazlarının kullanımının turizm tesis alanı olarak belirlenmesi istemiyle önümüzdeki davanın açıldığı anlaşılmıştır. Dava konusu planlarda davacının taşınmazları 1. derece doğal sit alanı içinde kaldığından Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Yüksek Kurulunun … tarih ve … sayılı ilke kararına göre 1.derece doğal sit alanı içinde turizm tesis alanı yapılamayacağı anlaşıldığından dava konusu planlarda bu bakımdan hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu planların tümünün iptal edildiğinden bahisle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 12/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.