Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/12463 E. , 2020/9903 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/12463
Karar No : 2020/9903
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)
2- … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Tekstil Makina San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla değiştirilerek uygun bulunan 1/1000 ölçekli Esenyurt TEM Güneyi 1. Etap Uygulama İmar Planının, İstanbul ili, Esenyurt ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … sayılı parsele ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, 1/5000 ölçekli nazım imar planında dava konusu taşınmazın 30 metrelik ana ulaşım aksı alanında kaldığı, ancak ölçek farkı nedeniyle çizim tekniği açısından uygulamaya altlık oluşturmayıp ölçü alınamaz nitelikte olduğu, söz konusu 30 metre en kesitli ulaşım aksının 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun şekilde planlandığı ve bölgesel ölçekte önemli bir aks olduğu, bununla birlikte 30 metre en kesitli trafik yolunun zemin koşullarına göre kesinleşmesinin, yolun geometrisinin ve güzergahın netleşmesinin ölçeği gereği 1/1000 ölçekli uygulama imar planında yapıldığı, bu kapsamda dava konusu parsel ile birlikte komşu … sayılı parselin bulunduğu yol cephesinin kısmen yola ayrıldığı, ancak yakın çevrenin yapılaşma koşulları incelendiğinde yolun doğu kesiminde henüz yapılaşmamış alanların bulunduğu, dolayısıyla zemin koşulları açısından yolun geometrisinde küçük düzeltmelerle herhangi bir sanayi yapısına zarar vermeden geçirilme koşullarının bulunduğu, buna rağmen yolların geometrisi ve güzergahı açısından 1/1000 ölçekli uygulama imar planında belirtildiği şekli ile geçirilmesinde özellikle dava konusu … parsel üzerindeki fabrika yapılarının yol alanında kalması ve düzenlemenin ulaşım planlaması ilkeleri ile eşitlik ilkesine (yolun her iki tarafında yer alan parsellerden eşit oranda kesinti yapılması) uygun olmadığı, yolun 30 metreye çıkartılmasında kamu yararı var ise de bu yol aksının dava konusu edilen ve uygulamaya esas alınan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında belirlenen güzergahtan geçirilmesinin sorunlu olduğu, 18 metre enkesitli yolun 30 metrelik ulaşım aksına dönüştürülmesinde yolun doğu ve batısındaki parsellere eşitlikçi davranılmadığı, yol alanı düzenlenirken … sayılı parseldeki sanayi tesisinin korunabileceği, yol geometrisinin de ulaşım planlaması ilkelerine uygun geçirilmediği, yol geometrisinin kamuya daha az maliyet getirecek şekilde düzenlenebileceği, bu kapsamda dava konusu planın kamu yararına, şehircilik ilkeleri ile plan yapım yöntem ve tekniklerine uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğu, dava konusu parselin 18 ve 30 metrelik iki yolun birleştiği ve viraj yaptığı bir konumda bulunduğu, yol genişletilirken yolun sadece belirtilen konumdaki durumunun değil yolun bütünü ele alınarak, yol mühendisliği bilimi ve en az maliyet düşünülerek çalışma yapıldığı, yolun dava konusu parselin bulunduğu kısımda doğu ve batı taraflarından eşit miktarda alan alınarak yapılması durumunda yolun devamında sıkıntılar oluşabileceği gibi yolun diğer tarafının da boş parsel olmadığı ve burada bulunan sanayi yapısının etkilenebileceği ve kamu maliyeti açısından sıkıntı yaratabileceği, yolun dava konusu parseldeki sanayi yapısını değil sadece bahçesini etkilediği, bilirkişi raporuna yapılan itirazları dikkate alınmaksızın karar verildiği, Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiğ ileri sürülmektedir.
Esenyurt Belediye Başkanlığı tarafından; davacının dava açmakta menfaatinin ve ehliyetinin bulunmadığı, davada süre aşımı bulunduğu, dava konusu planın önceki imar planlarına karşı açılan davalarda verilen iptal kararları dikkate alınarak yapıldığı, ilgili kurum görüşleri alınarak, plan hiyerarşisi kapsamında ve kamu yararı gözetilerek işlem tesis edildiği, kararın bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla değiştirilerek uygun bulunan 1/1000 ölçekli Esenyurt TEM Güneyi 1. Etap Uygulama İmar Planının, İstanbul ili, Esenyurt ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … sayılı parsele ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık, imar planında, dava konusu parselin cephe aldığı 18 metre en kesitli yolun, parselin üzerinde bulunan sanayi yapısını ve bahçesini etkileyecek şekilde parsele doğru genişletilerek 30 metreye çıkartılmasından kaynaklanmaktadır.
İdare Mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapordaki değerlendirmelerden yola çıkılarak; yolun 30 metreye çıkartılmasında kamu yararı var ise de bu yol aksının dava konusu edilen ve uygulamaya esas alınan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında belirlenen güzergahtan geçirilmesinin sorunlu olduğu, 18 metre enkesitli yolun 30 metrelik ulaşım aksına dönüştürülmesinde yolun doğu ve batısındaki parsellere eşitlikçi davranılmadığı, yol alanı düzenlenirken … sayılı parseldeki sanayi tesisinin korunabileceği, yol geometrisinin de ulaşım planlaması ilkelerine uygun geçirilmediği ve kamuya daha az maliyet getirecek şekilde düzenlenebileceği gerekçeleri ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Anılan bilirkişi raporunda; zemin koşulları açısından yolun geometrisinde yapılacak küçük düzeltmelerle herhangi bir sanayi yapısına zarar vermeden yolun geçirilmesinin olanaklı olduğu belirtilerek, plan üzerinde ve şema ile de bu güzergah gösterilmiştir.
Davalı idarece ise savunma ve dilekçelerde, bilirkişi raporunda belirtildiği şekilde düzenleme yapılması halinde, davacı parselinin karşısında bulunan parseller üzerindeki sanayi yapılarının etkileneceği, yol mühendisliği açısından da sorunlar ortaya çıkacağı savunulmuştur.
Bu durumda, dava konusu yol düzenlemesinin kamuya en az maliyetle yapılmasında kamu yararının bulunduğu açık olmakla birlikte, yol mühendisliği, yolun devamlılığı ve bütünlüğü, yaya ve araçların trafik güvenliği gibi unsurların kamu yararı bakımından taşıdığı önem dikkate alındığında, konunun tüm açılardan uzman gözüyle değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince, davalı idare beyanları da dikkate alınarak, aralarında ulaşım konusu uzmanının da bulunduğu yeni bir bilirkişi heyetiyle yerinde yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda alınacak rapor sonucuna göre uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamıştır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 21/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.