Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/12372 E. , 2020/9894 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/12372
Karar No : 2020/9894
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI): … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: …
İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … ada, … sayılı parseli kapsayan alanda parselasyon yapılmasına ilişkin Esenyurt Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı ve … tarihli, … sayılı kararlarının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu parselasyon sonucunda davacı adına tescil edilen … ada, … sayılı parselin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında “açık otopark alanı” olarak belirlendiği, açık otopark alanlarının düzenleme ortaklık payından (DOP) karşılanarak kamuya terk edilmesi gereken alanlar olduğu, söz konusu alanın tapu siciline tescil edilerek özel mülkiyete konu edilmiş olmasının parselasyon ilke ve esasları ile kamu yararına uygun olmadığı, parselasyon sonucunda davacıya ait … ada, … sayılı parselin bulunduğu alanda oluşturulan parsel davacıya tahsis edildiğinden, bu yönüyle dava konusu parsel açısından işlemin mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Parselasyon sonucunda davacıya … ada, … sayılı parselin geri verilmediği, davalı idarenin … ada, … sayılı parselin verildiğini beyan ettiği, Mahkemeye yanlış bilgi verildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Esenyurt Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararıyla yapılan parselasyon sonucunda davacıya; 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ticaret+konut alanı kullanımında kalan … ada, … sayılı parseline karşılık olarak imar planında “açık otopark alanı” kullanımında kalan … ada, … sayılı parselden hisse tahsisi yapılmıştır. … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararıyla düzeltme amaçlı yapılan parselasyonda ise; davacıya … ada, … sayılı parsel yeniden tahsis edilmiştir.
Bakılan dava ise, … ili, … ilçesi, … ada, … sayılı parseli kapsayan alanda parselasyon yapılmasına ilişkin Esenyurt Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı ve … tarihli, … sayılı kararlarının iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesinin 1.fıkrasının işlem tarihinde yürürlükte olan hâli; “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın birbirleri ile yol fazlaları ile kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re’sen tescil işlemlerini yaptırmaya Belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler Valilikçe kullanılır.” hükmünü içermektedir.
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan İmar Kanununun 18 İnci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasında; “Belediye ve mücavir alan sınırı içinde belediyeler, belediye encümeni kararı ile; dışında valilikler, il idare kurulu kararı ile; 5 yıllık imar programlarında öncelik tanımak ve beldenin inkişaf ve ihtiyaç durumuna göre, yeterli miktarda arsayı, konut yapımına hazır bulunduracak şekilde düzenleme sahalarını tesbit etmek ve uygulamasını yapmak mecburiyetindedir.” düzenlemesi, aynı Yönetmeliğin 7.maddesinde ise; “Düzenleme sahasının tespitinde; düzenleme ile iskana açılacak sahanın imar planı ile getirilmiş park, otopark, yeşil saha ve umumi hizmet alanlarının sağlanması için bu alanların, düzenlemeye giren parsellerden dengeli olarak alınacak düzenleme ortaklık payı ile karşılanmasına dikkat edilir.” kuralı yer almaktadır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; “Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak. ” ve (c) bendinde, “Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak.” büyükşehir belediyesinin görev ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İmar mevzuatına ilişkin yasal düzenlemeler incelendiğinde parselasyon işlemiyle amaçlananın; imar planı, plan açıklama raporu ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre, imar adasının tüm biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu göz önüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturmak olduğu, ayrıca imar planına uygun parsellerin oluşturulması ile birlikte yol, yeşil alan gibi kamu alanlarının imar parsellerinde oluşan değer artışı karşılığında düzenlemeye giren parsel maliklerinden bedelsiz olarak alınarak kamunun eline geçmesinin sağlanmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararıyla yapılan parselasyon sonucunda davacıya 1/1000 ölçekli uygulama imar planında “açık otopark alanı” kullanımındaki yerden tahsis yapılmıştır. Açık otopark alanı, düzenleme ortaklık payından (DOP) karşılanan alanlardandır. Bu bakımdan, DOP’tan karşılanması gereken bir alanın parselasyonda tahsise konu edilmesi mümkün olmadığı gibi, otopark alanından tahsis yapılması halinde davacıya yapı yapmaya elverişli imar parselinin tahsis edildiğinden de söz etme olanağı bulunmadığından işlemin açıkça hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
26/03/2014 tarihli, 668 sayılı belediye encümeni kararıyla yapılan düzeltme amaçlı parselasyona gelince; işlemin 3194 sayılı İmar Yasasının 18.maddesi ile 2891/3290 sayılı Yasanın 10/b/c maddeleri ve Ek-1 maddesi uyarınca yapıldığı, işlemde geri dönüşüm uygulanmadığı, işlemin büyükşehir belediye başkanlığı onayına sunulmadığı ve yine imar planında “açık otopark alanı” kullanımında kalan yerden tahsis yapıldığı anlaşılmaktadır. Davacıya imar planında otopark alanında kalan yerden tahsis yapılmasının mevzuata açıkça aykırı olmasının yanında, parselasyon yapılırken anılan maddelerin birlikte uygulanma olanağının bulunmadığı, geri dönüşüm işleminin ve büyükşehir belediye başkanlığı onayının da mevzuata aykırı şekilde yerine getirilmemiş olduğu anlaşıldığından işlemde hukuka uyarlık bulunmamıştır.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Nitekim, dava konusu alana ilişkin olarak yapılan benzer nitelikteki diğer parselasyon işlemlerine karşı davacı tarafından açılan davalarda … İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … tarihli, E: …, K: … sayılı kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 02/05/2019 tarihli, E:2014/4424, K:2019/3479 sayılı kararıyla onandığı, 21/10/2020 tarihli, E:2019/19255, K:2020/9890 sayılı kararıyla da kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verildiği, … İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … tarihli, E: …, K: … sayılı kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 02/05/2019 tarihli, E:2014/4422, K:2019/3478 sayılı kararıyla onandığı, 21/10/2020 tarihli, E:2019/20998, K:2020/9891 sayılı kararıyla da kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 21/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.