Danıştay 6. Daire Başkanlığı 2016/10646 E. , 2020/9681 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/10646
Karar No : 2020/9681
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Samsun ili, Tekkeköy ilçesi, … Mahallesi, … mevkii, … ada, … parsel ve … ada, … parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda sayılı büyükşehir belediye meclisi kararı ile kabul edilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının, bu plana yapılan itirazın reddine ilişkin sayılı büyükşehir belediye meclisi kararının ve bu kararın bildirimine ilişkin sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : Temyize konu kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, …sayılı parselin kuzeyinden TCDD hattı geçtiği, revizyon imar planı sonucu …sayılı parseldeki binanın kuzeyinden 10 metrelik yol geçeceğinden yıkılmak zorunda olduğu, … sayılı parselin güneyinden 10 metrelik yol geçeceği için küçüleceği, revizyon öncesi mevcut yapı adası arasındaki 7 metrelik yolun dava konusu revizyon imar planında 10 metreye çıkarıldığı, bunun plan bütünlüğüne uygun olduğu, alanın ticaret alanı olması dolayısıyla yapı adası oluşumunun yol ile çevrelenmesinin planlama tekniği açısından gerekli olduğu, parsellerin yapı yapılabilir boyutta olduğu, parselin mevcudunun korunmasının gerek işlev ve gerekse yeni imar düzenlemesi nedeniyle mümkün olamadığı, 7 metrelik yolun, … ada ile … ada arasında 10 metre olarak devam ettirildiği, … sayılı parselin güneydoğu yönündeki 10 metrelik (ana yola cephe olan) yolun aynen korunmasının planlama tekniğine uygun olduğu, yapılan revizyonun 1/50000 ölçekli çevre düzeni planı kararları doğrultusunda oluşturulduğu ve plan hiyerarşisine uygun olduğu, plan ana kararlarının sürekliliğini içerdiği, plan bütünlüğünü bozmadığı, bölgenin eski imar planında da revizyon planda da ticaret alanı nitelikli olduğu, sosyal ve teknik alt yapı dengesini bozucu nitelikte olmadığı, davacının parselinin bulunduğu kısımda yapılan 1/1000 uygulama imar planının mevcut taşınmazı mümkün olduğunca koruyarak yapıldığı ve bu uygulamada kamu yararı önceliği nedeniyle ticaret alanı olan bölgesindeki yolların genişletilmiş olduğunun saptandığı, önceki imar planında 7 metre olan yolun dava konusu olan revizyon imar planında 10 metreye çıkarılmasının ve mevcutta olmayan yolların oluşturulmasının kamu yararı, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemler hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İmar planı revizyonu ile üzerinde yapı ruhsatına dayalı olarak inşa edilen bina bulunan parsellerin yanından geçen yolun genişletilmesi sonucu parsellerinin daraltıldığı, binanın yıkılmasının gerekeceği, kalan kısmın yapılaşmaya elverişli olmadığı, mülkiyet hakkının ihlal edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Parsellerin bulunduğu bölgenin önceki imar planında da dava konusu planda da ticaret alanı olduğu, önceki imar planında yer alan 7 metrelik yolun 10 metreye çıkarılmasının ve yeni yollar oluşturulmasının şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı kabul edilmiştir.
Kuzeyinden TCDD demiryolu hattı geçen …sayılı parsel ile … sayılı parselin önceki 1/1000 ölçekli uygulama imar planında büyük bölümünün ticaret alanında, küçük bölümünün ise 7 metre genişliğindeki yolda kaldığı, sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planıyla …sayılı parselin isabet ettiği ticaret adası ile kuzeydeki TCDD demiryolu hattı arasında oluşturulan 10 metrelik yol ve … ada ile … ada arasından geçen 7 metrelik yolun 10 metreye çıkarılması nedeniyle dava konusu parsellerin yolda kalan kısımlarının arttığı, davacı tarafından parsellerin yolda kalan kısımlarının artırılmasına yönelik iddialarla sadece 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının iptalinin istenildiği, 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının iptalinin istenilmediği anlaşılmış; ancak 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının paftasının incelenmesinden ise davanın konusunu oluşturan yolların, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planında gösterilip gösterilmediği net bir biçimde anlaşılamamıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanununun “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; “Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır. Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davanın konusu sadece 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı olduğu halde, bilirkişi raporunda imar planları arasında hiçbir ayrım yapılmadan 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının bir bütün olarak değerlendirilerek önceki imar planında 7 metre olan yolun dava konusu olan revizyon imar planında 10 metreye çıkarılmasının ve mevcutta olmayan yolların oluşturulmasının kamu yararı, şehircilik ilkeleri, planlama esaslarına uygun olduğu sonucuna varıldığı ve mahkemece anılan rapor esas alınarak karar verildiği anlaşılmış, ancak 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının paftasının incelenmesinden ise davanın konusunu oluşturan yolların, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planında gösterilip gösterilmediği net bir biçimde anlaşılamamıştır.
Bu durumda, davacının 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planına yönelik iddialarının, parsellerinin yola rastlayan kısımlarının artmasına ilişkin olduğu dikkate alındığında, İdare Mahkemesince, uyuşmazlık konusu olan yolların, dava konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planında gösterilip gösterilmediği, gösterilmiş ise bu yolların genişliğinde değişiklik yapılıp yapılmadığı, parsellerin bulunduğu alanda 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planıyla yeni yollar oluşturulup oluşturulmadığı, oluşturulmuş ise bu yolların ulaşım ihtiyaçları, şehircilik ve planlama ilkeleri açısından gerekli olup olmadığı, dava konusu imar planının üst ölçekli imar planlarına uygun olup olmadığı hususlarının aralarında ulaşım konusunda uzman bir bilirkişinin de yer aldığı yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak açıklığa kavuşturulması suretiyle dava hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, bu davanın konusu oluşturan 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının iptali istemiyle davacı ile benzer iddialarla ve uyuşmazlık konusu parsellerin komşuluğunda bulunan parsellere yönelik açılan davaların reddi yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı, E:…, K:… sayılı, … tarihli, E:…, K:… sayılı, … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı, E:…, K:… sayılı, … tarihli, E:…, K:… sayılı, E:…, K:… sayılı kararlarının, sırasıyla Danıştay Altıncı Dairesinin 19/10/2020 tarihli, E:2016/10434, K:2020/9680 sayılı, E:2016/9600, K:2020/9683 sayılı, E:2016/9626, K:2020/9682 sayılı, E:2016/9199, K:2020/9666 sayılı, E:2016/8550, K:2020/9665 sayılı, E:2016/11081, K:2020/9663 sayılı ve E:2016/8638, K:2020/9664 sayılı kararlarıyla, mahkemelerce aralarında ulaşım konusunda uzman bir bilirkişinin de yer aldığı yeni bir bilirkişi heyeti ile keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle uyuşmazlıklar hakkında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulduğu anlaşılmaktadır.
Aynı veya çok benzer uyuşmazlıklarda çelişkili sonuçların oluşmaması için bu tür davaların bir bütün olarak incelenmesi yaklaşımının benimsenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede aynı planlama bölgesinde bulunan taşınmazlar yönünden yapılacak incelemenin, alanın önem ve özelliği, incelemenin bütünlük içerisinde yapılması gerekliliği ve birbirine çok benzeyen davalarda farklı kararların verilmemesi zorunluluğu karşısında, temyize konu kararı veren İdare Mahkemesince, bozma kararı üzerine, yeni bir bilirkişi heyeti oluşturulurken, anılan davaların, yukarıda esas ve karar numaraları belirtilen Danıştay Altıncı Dairesi kararları ile kararı bozulan kararları veren mahkemelerde açılan davalarla bağlantılı olduğunun göz önünde bulundurulması ve belirtilen mahkemelerle irtibat sağlanarak yeni ve tek bir bilirkişi kurulu eliyle keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekeceği açıktır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu .. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 19/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.