6. Daire         2010/10261 E.  ,  2013/3065 K.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2010/10261
Karar No : 2013/3065

Temyiz Eden (Davacı): … İl Özel İdaresi
Vekili: Av. …
Karşı Taraf (Davalılar): 1- … Belediye Başkanlığı
Vekili: Av. … – Aynı yerde
2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili: Av. …, Av. …
İstemin Özeti: …. İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, davacı idare tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30. maddesi yoluyla devredilen … İli, … İlçesi, … Köyü, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin … Belediye Meclisinin 04.06.2007 tarihli, 62 sayılı kararının istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, dosyanın incelenmesinden, asliye hukuk mahkemesi kararıyla kesinleşen kamulaştırma işlemi nedeniyle uyuşmazlık konusu taşınmazlarla davacı idare arasında mülkiyet bağının kalmadığı, davacı idarenin anılan taşınmazlara yönelik dava konusu imar planı değişikliğinin menfaati ihlal etmediğinin anlaşıldığı gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiş; bu karar davacı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun Bir idareye ait taşınmaz malın diğer idareye devri başlıklı 30. maddesinde: “Kamu tüzelkişilerinin ve kurumlarının sahip oldukları taşınmaz mal, kaynak veya irtifak hakları diğer bir kamu tüzelkişisi veya kurumu tarafından kamulaştırılamaz.
Taşınmaz mala; kaynak veya irtifak hakkına ihtiyacı olan idare, 8 inci madde uyarınca bedeli tespit eder. Bu bedel esas alınarak ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı olarak başvurur. Mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altmış gün içinde cevap vermez ise anlaşmazlık, alıcı idarenin başvurusu üzerine Danıştay ilgili idari dairesince incelenerek iki ay içinde kesin karara bağlanır.
Taraflar bedelde anlaşamadıkları takdirde; alıcı idare, devirde anlaşma tarihinden veya Danıştay kararının tebliği tarihinden itibaran otuz gün içinde, 10 uncu maddede yazılı usule göre mahkemeye başvurarak, kamulaştırma bedelinin tespitini ister. Bu durumda yapılacak yargılamada mahkemece, 29/6/1938 tarihli ve 3533 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz.
Mahkemece, 10 uncu maddede öngörülen usule göre kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen miktarın, peşin ve nakit olarak mal sahibi idareye verilmek üzere belirleyeceği bir bankaya yatırılması ve yatırıldığına dair makbuzun ibraz edilmesi için alıcı idareye onbeş gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir. Alıcı idare tarafından kamulaştırma bedelinin mal sahibi idare adına bankaya yatırıldığına dair makbuzun ibrazı halinde mahkemece, taşınmaz malın alıcı idare adına tesciline ve kamulaştırma bedelinin mal sahibi idareye ödenmesine karar verilir ve bu karar, tapu dairesine ve paranın yatırıldığı bankaya bildirilir. Tescil hükmü kesin olup tarafların bedele ilişkin temyiz hakları saklıdır.
Bu suretle devir alınan taşınmaz mal, kaynak veya irtifak hakkı, sahibinden kamulaştırma yolu ile alınmış sayılır ve devir amacı veya devreden idarenin izni dışında başkaca bir kamusal amaçla kullanılamaz. Aksi takdirde devreden idare, 23 üncü madde uyarınca taşınmaz malı geri alabilir. Bu husus tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerh verilir.” kuralı yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden, mülkiyeti davacı idareye ait olan uyuşmazlık konusu onbeş adet taşınmazın 2942 sayılı Kanununun 30. maddesi uyarınca … Belediye Encümeninin 13.05.2004 günlü, 17/188 sayılı kararıyla belediyelerine devredilmesine karar verildiği, bu işleme karşı davacı idare tarafından dava açılmadığı, davalı idarece … Asliye Hukuk Mahkemesine E:… esas numaralı dava dosyasında açılan dava sonrasında … Asliye Hukuk Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla söz konusu taşınmazların davalı idare lehine tapuya kayıt ve tesciline karar verildiği, davacı idare tarafından dava dilekçesinde 222.000 metrekarelik arsasının dört katlı konut alanında ve etrafı konu t alanları ile çevrili iken … Belediye Meclisinin 10.05.2004 günlü, 436 sayılı kararı ile yapılan plan değişikliği ile imar planının iptal edildiği, konut alanı olmaktan çıkarıldığı, taşınmazları tarla vasfı ile devredildiği, imar planını iptal etmekteki amacın taşınmazları tarım amaçlı olarak kullanmak istediğinin göstergesi olduğu halde dava konusu plan değişikliği ile başka kamusal amaçla kullanılmak üzere planlandığı, bunun ise 2942 sayılı Yasanın 30.maddesine aykırı olduğunun ileri sürüldüğü, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığının 07.07.2009 günü kayda giren dilekçesinde, dava konusu edilen kadastro parsellerinin 1/5000 ölçekli nazım imar planında M Ticaret lejandı işaretli ortaöğretim alanı, M Ticaret lejandı işaretli kültürel ve sosyal tesis alanı, M Ticaret lejandı işaretli sağlık tesis alanı, belediye hizmet alanı, pazar alanı, spor tesisi alanı, yeşil alan ve yol olarak ayrıldığı, 1/5000 ölçekli nazım imar plana göre 1/1000 ölçekli uygulama imar planının hazırlandığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacı idare mülkiyetindeki taşınmazların 2942 sayılı Yasanın 30. maddesi uyarınca devrinin gerçekleştirilmesi yolunda alınan … Belediye Encümeninin 13.05.2004 günlü, 17/188 sayılı kararı üzerine davacı idarenin muvafakatının olmamasına karşın anlaşmazlık için Danıştayın ilgili dairesi olan Birinci Daireye başvuru yapılmadığı, kamulaştırma bedeli konusunda çıkarılan uyuşmazlık üzerine asliye hukuk mahkemesince bedel tespitiyle tapuda kayıt ve tescili yolunda karar verildiği, davacı idarenin mülkiyeti sona ermekle birlikte, devir alınan taşınmazın devir amacı veya devreden idarenin izni dışında başkaca bir kamusal amaçla kullanılmaması konusundaki anılan yasal düzenleme karşısında, davacı idarenin yasaya aykırı işlem yapıldığı iddiasıyla açılan davada, dava konusu imar planı davacı idarenin menfaatini ihlal etmektedir.
Bu durumda, dava konusu imar planına karşı açılan davanın esasının incelenmesi gerekirken, İdare Mahkemesinin davacının taşınmazların maliki sıfatı taşımadığından hareketle davanın ehliyet yönünden reddi yolundaki temyize konu kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, …. İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 30/04/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.