6. Daire         2008/11947 E.  ,  2010/496 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No: 2008/11947
Karar No: 2010/496

Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili: Av….
Karşı Taraf : T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:… K:… sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : Dava, … İli, … İlçesi, … Beldesi, … Köyü, … sayılı parsellerin … sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun amaçların da değerlendirilmek üzere kamulaştırılmasına ilişkin … olur tarihli, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından, uyuşmazlık konusu taşınmazların alt ve üst ölçekli imar planlarında sanayi alanında kaldığı, dava konusu kamulaştırma işleminin de … sayılı Kanun gereği ve sanayi için arazi ve arsa sağlamak amacıyla tesis edildiği belirtilmektedir.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince, kamulaştırma işleminin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı uyarınca tesis edilebileceği de dikkate alınarak, söz konusu alanda bir uygulama imar planı bulunup bulunmadığı ve kamulaştırma işleminin bu plan uyarınca ve … sayılı Kanunda sayılan amaçlardan birini gerçekleştirmek için tesis edilip edilmediği hususu açıklığa kavuşturulduktan sonra yeniden bir karar verilmek üzere mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’in Düşüncesi : … İli, … İlçesi, … Beldesi, … Köyü, … sayılı parselin … sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun amaçlarında değerlendirilmek üzere kamulaştırılmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki idare mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait taşınmazın … sayılı Kanunda belirtilen amaçlardan hangisi için kamulaştırıldığı ortaya konulmadan … sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkındaki Kanun amaçlarında değerlendirilmek üzere kamulaştırmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Mülkiyet hakkı Anayasal bir güvenceye sahip olup ancak kanunla kamu yararı amacıyla sınırlandırılabilir.
Bu durumda, amaç belirtilmeden, hiçbir sınırlama yapılmaksızın, yargı denetimini de engelleyecek şekilde, … sayılı Kanunda belirlenen amaçların tümü için gerçekleştirildiği belirtilen kamulaştırma işleminin davacının parseline ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığından davanın reddine ilişkin mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, temyize konu mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … İli, … İlçesi, … Beldesi, … sayılı parsellerin … sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun amaçların da değerlendirilmek üzere kamulaştırılmasına ilişkin … olur tarihli, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, dosyanın incelenmesinden, … sayılı Kanunda davalı idareye kamulaştırma yetkisi verildiği, kamulaştırma yapılabilmesi için imar planı bulunmasının şart olmadığı, anılan parsellerin kamulaştırılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
… sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun’un 1. maddesinde:”Bu Kanunun amacı; arsaların aşırı fiyat artışlarını önlemek üzere tanzim alış ve satışı yapmak; konut, sanayi, eğitim, sağlık ve turizm yatırımları ve kamu tesisleri için arazi ve arsa sağlamak” olarak belirlenmiştir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 6. maddesinin son fıkrasında:”Onaylı imar planına veya ilgili bakanlıklarca onaylı özel plan ve projesine göre yapılacak hizmetler için ayrıca kamu yararı kararı alınmasına ve onaylanmasına gerek yoktur. Bu durumlarda yetkili icra organınca kamulaştırma işlemine başlanıldığını gösteren bir karar alınır” hükmüne yer verilmiştir.
Kamulaştırma işlemi, düzenleyici bir işlem olan imar planının uygulanması niteliğinde olup, taşınmazların 1/1000 ölçekli imar planında ayrıldığı amaç doğrultusunda kamulaştırma yapılabilir.
Dosyanın incelenmesinden, davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından, uyuşmazlık konusu taşınmazların alt ve üst ölçekli imar planlarında sanayi alanında kaldığı, dava konusu kamulaştırma işleminin de … sayılı Kanun gereği ve sanayi için arazi ve arsa sağlamak amacıyla tesis edildiği belirtilmektedir.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince, kamulaştırma işleminin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı uyarınca tesis edilebileceği de dikkate alınarak, söz konusu alanda bir uygulama imar planı bulunup bulunmadığı ve kamulaştırma işleminin bu plan uyarınca ve … sayılı Kanunda sayılan amaçlardan birini gerçekleştirmek için tesis edilip edilmediği hususu açıklığa kavuşturulduktan sonra yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:… K:… sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 22.01.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.