6. Daire 2007/2233 E. , 2009/1420 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No: 2007/2233
Karar No: 2009/1420
Temyiz İsteminde Bulunan : … Belediye Başkanlığı
Vekili : Av….
Karşı Taraf : …
Vekili : Av….
İstemin Özeti : ….İdare Mahkemesinin … günlü, E: … , K: … sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nın Düşüncesi : …, … Mahallesi,… pafta,… ada,… parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda yapılan ve 20.7.2004 günlü,… sayılı belediye encümeni kararı ile onaylanan parselasyon planı ile bu işlemin dayanağı olan ve 5.3.2004 günlü, … ayılı belediye meclisi kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli ıslah imar planının iptali istemiyle açılan dava sonucunda işlemleri iptal eden idare mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenmiştir.
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un 13.maddesinin (c) bendinde Islah imar planlarının belediye veya valiliklerce mümkün olduğu kadar fiili durum dikkate alınarak ve yapılanma şartları da belirlenerek yapılacağı öngörülmüş, 3290 sayılı Kanun ile Bazı Maddeleri Değiştirilen ve Bazı Maddeler Eklenen 2981 sayılı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin Tanımlar ve Kısaltmalar başlığını taşıyan 4. maddesinin 24. bendinde “ıslah imar planları” düzensiz ve sağlıksız biçimde oluşmuş yapı topluluklarının veya yerleşme alanlarının, sınırları belli edilmek suretiyle, mevcut durumu da dikkate alınarak dengeli, düzenli ve sağlıklı hale getirilmesi amacıyla, halihazır haritalar üzerine yapılan ve yapılanma şartlarını da belirleyen imar planıdır şeklinde tanımlanmış, aynı Yönetmeliğin 20. maddesinde ıslah imar planları yapılacak yerler belirtilmiştir.
Islah imar planlarının amacı sağlıksız ve düzensiz yapılaşmayı mevcut durum dikkate alınarak ıslah etmek olduğundan başka bir amaçla ıslah imar planı yapılması ve kapsama alınması gereken yapılanmaların bulunduğu bölgelerle bütünleştirilmesi amacına dönük ıslah imar planı sınırlarının genişletilmesi ya da onanlı ıslah imar planında yapılan maddi bir hatanın ortaya çıkması durumunda bu hatanın giderilmesine yönelik değişiklik yapılması dışında mevcut ıslah imar planlarının ıslah imar planı tadilatı adı altında değişikliğe konu edilmesi mümkün olmayıp, bu planları geliştiren planların yürürlükte bulunan 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine uygun olarak yapılması gereklidir. Bu bağlamda ıslah imar planı yapılması ve değişikliği koşulları bulunduğunun belirlenmesi halinde ise ıslah imar planı ile öncelikle yörenin ihtiyacı olan teknik ve sosyal donatı alanı ihtiyacının olabildiğince sağlanması, mevcut fiili durumun mümkün olduğu kadar dikkate alınması , ıslah imar planı kapsamında planlama yapılan alan yanında kentin diğer bölgelerini ilgilendiren kullanımların sözkonusu olması durumunda planlamada bu durumun da dikkate alınması gereklidir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ıslah imar planının belediye meclisinin 14.2.1991 tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen ıslah imar planının revizyonu sonucu elde edildiği, davacı tarafından ıslah imar planının nazım imar planına aykırı olduğunun öne sürüldüğü, bilirkişi raporunda dava konusu ıslah imar planının 1991 yılında kabul edilen ıslah imar planının revizyonu olmasına karşın ıslah imar planının değiştirilmesi koşullarının bulunup bulunmadığı, alanın ve 25 metrelik yolların nazım imar planı kapsamında olup olmadığı, yolun kent ulaşım planına göre işlevi, kapasitesi, konut alanı ile yol arasında getirilen yeşil bant ve devamındaki boşluğun şehircilik ve planlama ilkelerine göre durumunun irdelenmediği,mevcut yapılaşma esas alınarak sonuca ulaşıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda dava konusu ıslah imar planı revizyonu hakkında yukarıda belirtilen açıklamalar dikkate alınarak yeniden bilirkişi incelemesi yaptırıldıktan sonra bir karar verilmesi gereklidir.
Dava konusu parselasyon işlemi ile ilgili olarak, ıslah imar planı ile ilgili ulaşılacak sonuç ta dikkate alınarak bir karar verilmesi zorunludur.
Açıklanan nedenlerle kararın bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, …, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda 2981 sayılı Yasanın10/c. maddesi uyarınca imar uygulaması yapılmasına ilişkin 20.7.2004 günlü, … sayılı belediye encümeni kararının ve dayanağı ıslah imar planı revizyonunun kabulüne ilişkin 5.3.2004 günlü, … sayılı belediye meclisi kararının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporla dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, davacıya ait yapının bulunduğu parselin güneyinde yer alan 25 metre enkesitli imar yolunun kuzey sınırında 5 metre genişliğinde yeşil bant öngörülmesi nedeniyle mevcut yapıların korunmadığının, parselin kuzeyinden geçirilen 7 metrelik imar yolunun ise iki adet yapıyı korumak amacıyla davacıya ait yapı ve batısında bulunan taşınmazlar aleyhine planlama ilkelerine aykırı olarak güneye kaydırıldığının tespit edilmiş olması karşısında davalı belediye meclisinin 5.3.2004 günlü 30 sayılı kararı ile yapılan ıslah imar planında hukuka uyarlık bulunmadığı, 20.7.2004 günlü, … sayılı davalı belediye encümeni kararına gelince; düzenleme sınırının imar yollarının ekseninden geçirilmesi gerekirken kadastral parsel sınırından geçirildiğinin, davacıya müstakil imar parseli tahsis edilmesi mümkün iken hisseli parsel tahsis edildiğinin ve bunların da bedele dönüştürüldüğünün, kapanan kadastral yollar nedeniyle oluşan alanın kamuya ayrılan alana dahil edilmesi gerekirken, davalı belediye adına imar uygulamasına dahil edilip, oluşturulan parsellerin davalı belediye adına tescil edildiğinin tespit edilmiş olması karşısında dava konusu belediye encümeni kararı ile yapılan ıslah imar uygulamasında da hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un 13.maddesinin (c) bendin de, ıslah imar planları belediye veya valiliklerce mümkün olduğu kadar fiili durum dikkate alınarak ve yapılanma şartları da belirlenerek yapılır veya belediye veya valiliklerce Yeminli Özel Teknik Bürolara yaptırılır. Engeç (1) ay içinde belediye meclislerince kabul edilenler belediye meclislerince, büyük şehir yönetiminde ilçe belediye meclislerince kabul edilenler ilçe belediye meclislerince il idare kurullarınca kabul edilenler valilikçe takdik edilerek yürürlüğe girer. Bu plan tescili de (1) ay içinde ivedilikle ve öncelikle yapılır.
İmar planı olan yerlerde mevcut imar planları gerektiği takdirde ıslah imar planları şeklinde yeniden düzenlenir”. hükmü yer almış, 3290 sayılı Kanun ile Bazı Maddeleri Değiştirilen ve Bazı Maddeler Eklenen 2981 sayılı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin Tanımlar ve Kısaltmalar başlığını taşıyan 4.maddesinin 24.bendinde” ıslah imar planları, düzensiz ve sağlıksız biçimde oluşmuş yapı topluluklarının veya yerleşme alanlarının, sınırları belli edilmek suretiyle, mevcut durumu da dikkate alınarak dengeli, düzenli ve sağlıklı hale getirilmesi amacıyla, halihazır haritalar üzerine yapılan ve yapılanma şartlarını da belirleyen imar planıdır” şeklinde tanımlanmış, yine aynı Yönetmeliğin ıslah imar planları yapılacak yerler başlıklı 20.maddesinde,Islah imar planının;
a) Bir yerleşme alanı ya da yapı topluluğu niteliği kazanmış gecekondu alanlarında, b) Üzerinde bir yerleşme alanı ya da yapı topluluğu niteliği kazanmış imar mevzuatına aykırı yapılar bulunan hisseli arsa veya arazilerde,
c) Üzerinde imar planı ve mevzuat hükümlerine aykırı yapılanmalar bulunan ve bu nedenle, uygulama kabiliyeti kalmamış olan imar planı olan alanlarda,
d)Islah imar planı olabilecek nitelikleri taşımadığı belediye ya da valilikçe belirlenen,özel parselasyon planı bulunan alanlarda yapılacağı hükmü getirilmiş, anılan Yönetmeliğin 24.maddesinde de, 2981 sayılı Yasanın 13.maddesine paralel bir düzenleme yapılarak ıslah imar planlarının yürürlük biçimi kurala bağlanmış bulunmaktadır.
Islah imar planlarının amacı sağlıksız ve düzensiz yapılaşmayı mevcut durum dikkate alınarak ıslah etmek olduğundan başka bir amaçla ıslah imar planı yapılması ve kapsama alınması gereken yapılanmaların bulunduğu bölgelerle bütünleştirilmesi amacına dönük ıslah imar planı sınırlarının genişletilmesi ya da onanlı ıslah imar planında yapılan maddi bir hatanın ortaya çıkması durumunda bu hatanın giderilmesine yönelik değişiklik yapılması dışında mevcut ıslah imar planlarının ıslah imar planı tadilatı adı altında değişikliğe konu edilmesi mümkün olmayıp, bu planları geliştiren planların yürürlükte bulunan 3194 sayılı İmar Kanununu hükümlerine uygun olarak yapılması gerekir.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazı kapsayan alanda 14.2.1991 günlü, … sayılı belediye meclisi kararıyla Islah İmar Planı yapıldığı ancak, aradan geçen süre içinde mevcut planlarla halihazırdaki yapılaşmaların çakışmadığının görülmesi sonucunda, yeni halihazır paftalar üzerine mevcut kullanımlar dikkate alınarak ıslah imar planı revizyon çalışmaları yapıldığı ve bu doğrultuda hazırlanan ıslah imar planı revizyonunun 5.3.2004 günlü, … sayılı belediye meclisi kararıyla uygun bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri dikkate alındığında,
Islah imar planlarının amacı sağlıksız ve düzensiz yapılaşmayı mevcut durum dikkate alınarak ıslah etmek olduğundan başka bir amaçla ıslah imar planı yapılması ve kapsama alınması gereken yapılanmaların bulunduğu bölgelerle bütünleştirilmesi amacına dönük ıslah imar planı sınırlarının genişletilmesi ya da onanlı ıslah imar planında yapılan maddi bir hatanın ortaya çıkması durumunda bu hatanın giderilmesine yönelik değişiklik yapılması dışında mevcut ıslah imar planların ıslah imar planı revizyonu adı altında değişikliğe konu edilmesi mümkün olmadığından, bu planları geliştiren planların yürürlükte bulunan 3194 sayılı İmar Kanununu hükümlerine uygun olarak yapılması gerekir. Bu nedenle dava konusu Islah İmar Planı Revizyonunda hukuka uyarlık bulunmadığından iptali yolundaki idare mahkemesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.
Uyuşmazlığın, 20.7.2004 günlü, … sayılı belediye encümeni kararıyla yapılan imar uygulamasına ilişkin kısmına gelince; iptali istenilen imar uygulamasının dayanağı ıslah imar planı revizyonu hukuka uygun bulunmayarak iptal edildiğinden , dayanağı kalmayan anılan imar uygulamasında bu yönden de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, ….İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının 5.3.2004 günlü, … sayılı belediye meclisi kararına ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçesiyle ONANMASINA, 20.7.2004 günlü, … sayılı belediye encümeni kararına ilişkin kısmının ise yukarıda belirtilen gerekçenin eklenmesi suretiyle ONANMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 17.2.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.