6. Daire 1998/5097 E. , 1999/5793 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No: 1998/5097
Karar No: 1999/5793
Temyiz İsteminde Bulunan : Kültür Bakanlığı
Karşı Taraf : …
Vekili : Av. …-Av. …
İstemin Özeti : …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Savcı …’ın Düşüncesi : Dava, … İli … İlçesi, … Köyü …,… parsel sayılı taşınmazların 1. derece doğal sit alanı olarak belirlenmesine ilişkin İzmir II numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararının iptali isteğiyle açılmış İdare Mahkemesince, yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapora dayanılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda, çevresi 1. derece doğal sit alanı özelliği gösterdiği halde, uyuşmazlık konusu parselin bitki örtüsü açısından zayıf olduğu, güzel bir koyun kenarında yer aldığı ve turizm amaçlı kullanıma uygun olduğu belirtilerek 2. derece doğal sit olarak değerlendirilebileceği yolunda görüş bildirilmiştir.
Dava konusu sit kararlarının yarımada ölçeğinde doğal çevrenin kamu yararına korunması amacıyla alınmış kararlar olması nedeniyle uyuşmazlık konusu alanın çevresi ile bir bütün olarak değerlendirilmek suretiyle 1. derece sit tanımına uygun özellikler gösterip göstermediğinin kamu yararı da dikkate alınarak somut bir biçimde ortaya konulması gerekmektedir. Parsel bazında değerlendirme yapılarak sit derecesinin değiştirilmesi 1. derece doğal sit alanının bütünlüğünün bozulmasına neden olacağından ve korunmasını zorlaştıracağından İdare Mahkemesince yukarıda sözü edilen bilirkişi raporu esas alınarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … İli, … İlçesi, … Köyü, … Yöresinde bulunan … ve … parsel sayılı taşınmazların 1. derece doğal sit alanı olarak belirlenmesine ilişkin 14.2.1996 günlü, … sayılı İzmir II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararlarının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, taşınmazın bulunduğu yerde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun dosyada bulunan bilgi ve belgelerle birlikte değerlendirilmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazın, konumu, büyüklüğü, topoğrafik yapısı bakımından çevresindeki yüksek alandan tamamen farklı bir karakterde olduğu, I.derece doğal sit niteliği taşımadığı, turizm amaçlı kullanıma çok uygun bulunduğu, bu kullanımın doğal sit bütününe herhangi bir etkisinin de olmayacağının anlaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu taşınmazın çevresindeki tepelerin tamamen ormanlık olduğu, arazinin karayolunun hemen batısında ve güzel bir koyun kenarında yeraldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, İdare Mahkemesi, bilirkişi raporuna göre parselin 1.derece doğal sit alanı özelliklerini taşımadığı gerekçesiyle uyuşmazlığı karara bağlamıştır. Oysa, uyuşmazlık konusu parsel bir bütünün parçası niteliğindedir ve yörenin bir bütün olarak ele alınması suretiyle tesis edilmiş bulunan işlemin hukuka uygunluğunun, yine yörenin bir bütün olarak ele alınması ve incelenmesi suretiyle değerlendirilmesi gerekmektedir.Geniş bir alanın içinde yer alan dava konusu parselin 1.derece doğal sit tanımına uygun özellikler gösterip göstermediğinin, 1.derece doğal sit alanı dışına çıkartılması halinde, bu durumun doğal sit alanının bütünlüğünü ne şekilde etkileyeceğinin kamu yararı da dikkate alınarak somut bir biçimde ortaya konulması zorunludur. Bu inceleme yapılırken, uyuşmazlık konusu taşınmazın yeri açıkca gösterilerek hazırlanmış, çevresini de içeren haritanın ve dava konusu işleme esas alınan çalışma raporlarının davalı idareden istenilmesi suretiyle işlemlerin mevzuata uygunluğunun değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, yeterli olmayan bilirkişi raporu esas alınarak verilen dava konusu işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyize konu …. İdare Mahkemesinin … günlü,E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 17.11.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.