6. Daire 1998/4211 E. , 1999/5155 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No: 1998/4211
Karar No: 1999/5155
Davacı : … Belediye Başkanlığı
Vekili : Av….
Davalı : Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
İstemin Özeti : Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulunun 22.12.1997 tarih …523-3793 sayılı ve 25.3.1998 tarih 586-2393 sayılı yazılarıyla … ada, … sayılı parselde kurumlarına ait hizmet binasının yarım kat olan 6,7 ve 8. katlarının tam kata dönüştürülmesi yolundaki istemi üzerine Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca 8.5.1998 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli plan değişikliğinin dava konusu … ada, … sayılı parselin 1957 yılında onaylanan 1/5000 ölçekli kot rejimi Nazım İmar Planında ve 37570 sayılı kesin parselasyon planında 6 kat ticaret yolu olarak tanımlanan alanda kaldığı, yapılan imar değişikliğiyle onaylı imar planında bölgesel olarak belirlenen inşaat haklarına yaklaşık 5238 m2 ek inşaat alanı verildiği, buna göre % 80 inşaat alanı artışı getirildiği ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Dava konusu … ada, … parselle ilgili yapı yaklaşma mesafelerinin ve maksimum yüksekliğin uygun olduğu, yapılan imar planı değişikliğinin nazım imar planı değişikliğini gerektirmediği,dava konusu işlemin mevzuata uygun olduğu belirtilerek davanın reddi savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi: Üst ölçekli nazım imar planı alt ölçekli plan değişikliği yapılması mümkün olmadığından işlemin iptalinin gerektiği düşünülmektedir.
Savcı …’in Düşüncesi : Dava, Başbakanlık Sermaye Piyasası Kuruluna ait … … ada, … sayılı parseldeki hizmet binasının yarım kat olan 6,7 ve 8.katlarının tam kata dönüştürülmesine ilişkin Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca 8.5.1998 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli plan değişikliğinin iptali istemiyle açılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 5 inci maddesinde, uygulama imar planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren bir plan olarak tanımlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı kuruma ait hizmet binasının 6,7 ve 8. katının tam kata dönüştürülmesi istemi üzerine Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca plan değişikliği yapıldığı ancak 1/5000 ölçekli nazım imar planının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, alt ölçekli planların üst ölçekli planlara uygun olması zorunlu olduğundan, nazım imar planı olmaksızın yapıldığı anlaşılan dava konusu plan değişikliğinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 1/1000 ölçekli plan değişikliğine ilişkin işlemin iptali gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Davalı idarenin süre itirazı yerinde görülmemiştir.
Dava, Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulunun 22.12.1997 tarih …523-3793 sayılı ve 25.3.1998 tarih 586-2393 sayılı yazılarıyla … ada, … sayılı parselde kurumlarına ait hizmet binasının yarım kat olan 6,7 ve 8. Katlarının tam kata dönüştürülmesi yolundaki istemi üzerine Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca 8.5.1998 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli plan değişikliğinin, davanın özeti bölümünde belirtilen nedenlerle iptali istemiyle açılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde uygulama imar planları, tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama proğramlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan; nazım imar planı ise varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkeleri, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bir bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.
16.7.1956 tarihinde yayımlanarak bu tarihten 6 ay sonra yürürlüğe giren 6785 sayılı İmar Kanununun 27. maddesinde de planların nazım plan ve tatbikat planı olmak üzere iki türünün bulunduğu, nazım planların halihazır haritalar üzerinde çizilen ve arazi parçalarının kullanış şekillerini ve başlıca bölge tiplerini gösteren planlar olduğu, tatbikat planlarının da halihazır harita üzerine çizilmekle beraber bunlara mevcutsa kadastro vaziyetinin de işleneceği hükme bağlanmıştır.
Bütün bu hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, gerek 6785 sayılı İmar Kanunu gerekse 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca uygulama imar planı yapılabilmesi için üst ölçekli nazım imar planının bulunması ve uygulama imar planının nazım imar planına uygun olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, … … ada … sayılı sayılı parselde bulunan davacı kuruma ait hizmet binasının 6,7 ve 8.katının tam kata dönüştürülmesi isteminin Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca kabul edilerek 3194 sayılı imar kanununun 9.maddesi uyarınca 1/1000 ölçekli planda değişiklik yapıldığı, alt ölçekli planların üst ölçekli planlara uygun olması zorunlu olduğundan dava konusu plan değişikliğinin 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olup olmadığının belirlenmesi açısından 30.9.1998 günlü ara kararı ile Davacı … Belediyesi ve davalı Bayındırlık ve İskan Bakanlığından, 21.12.1998 günlü ara kararı ile de … Büyükşehir Belediye Başkanlığından 1/5000 ölçekli nazım imar planının örneği istenilmesine karşın 1957 onaylı 1/5000 ölçekli kat rejimi planı örneğinin gönderildiği anlaşıldığından 1/5000 ölçekli nazım imar planının bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda 1/1000 ölçekli planın üst ölçekli plana uygun olmasının zorunlu olması, üst ölçekli nazım imar planının bulunmadan alt ölçekli plan değişikliği yapılmasının mümkün olmaması karşısında dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği işleminin iptaline, aşağıda dökümü yazılan ….-lira yargılama gideri ile ….- lira avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacı idareye verilmesine 2.11.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.