6. Daire         1998/1168 E.  ,  1999/4918 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No: 1998/1168
Karar No: 1999/4918

Davacı :… Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili :Av….,Av….
Davalılar :1-Başbakanlık
2-Turizm Bakanlığı
Davalı İdareler Yanında Davaya Katılanlar:1-… Madeni Eşya Saç ve Emaye Fabrikaları A.Ş.
2-… Pazarlama San.Tic.A.Ş.
Vekilleri :Av….
İstemin Özeti :11.1.1998 günlü, 23227 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6.1.1998 günlü, 1998/10496 sayılı Bakanlar Kurulu kararı eki Listenin Tevsii ve tadil edilen yerler” başlıklı grubun 1.sırasında yer alan “… … Turizm Merkezi 2.Tevsii” ilanına ilişkin işlemin Anayasaya aykırı olduğu, 1/50.000 ölçekli … Metropoliten Alan Nazım İmar Planında …’un arazi kullanım kararlarının belirlendiği, bu plan kararlarına rağmen turizm merkezi belirlenmesine ilişkin işlemin anılan plan kararlarına aykırı olduğu, planlama ve şehircilik ilkelerine uygun olmadığı, bölgenin gelişimi, sosyal ve alt yapı donanımları, çevre koşulları gibi ana planlama şartlarının araştırılmadığı, bölgenin turizm merkezi ilan edilmesinin şehrin gelişme bütününü bozan, yanlış bir karar olduğu, bu yerdeki planlama yetkisinin Bakanlığa verilmesinin amaçlandığı, bölgenin Turizm Teşvik Kanununun 4.maddesinde belirtilen kriterlere uyulmaksızın turizm merkezi olarak belirlendiği iddiaları ile iptali istenilmektedir.
Başbakanlığın Savunmasının Özeti: Turizm merkezi ilan edilmesindeki amacın bölgede turizmin geliştirilmesini teşvik etmek olduğu, tevsi alanının çok az bir kısmının park alanı, kalanının ise konut, yol, akaryakıt istasyonu ve tanımsız alanda kaldığı, böyle bir yerde mevcut park alanı korunarak turistik tesis inşa edilmesinde sakınca bulunmadığı, işlemin hukuka uygun olduğu iddiaları ile davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Turizm Bakanlığının Savunmasının Özeti: Turizm merkezinin ilanında imar planlarının getirdiği kararların esas alındığı, Yasada öngörülen prosedüre uyulduğu, turizmin daha da geliştirilmesinin hedeflendiği, işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Müdahillerin Savunmalarının Özeti: … turizm merkezi olarak ilan edilen komşu bölgedeki yatırımlar ve getirilen hizmetler dikkate alındığında dava konusu turizm merkezi tevsii ilanının yerinde ve gerekli olduğunun ortaya konulacağı, dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı iddiaları ile davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : Dava konusu turizm merkezi tevsii ilanının iptal edilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Savcı …’un Düşüncesi : Dava; 11.1.1998 günlü, 23227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6.1.1998 günlü, 98/10496 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki listenin “Tevsii ve tadil edilen yerler” başlıklı grubun 1.sırasında yer alan “… … Turizm Merkezi 2.Tevsii ilanına ilişkin işlemin iptali isteğiyle açılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; nazım ve uygulama imar planlarında konut ve parka ayrılmış olan (ve bir köşesinde mevcut benzin istasyonu gösterilen) bir kent içi alanın nazım plan düzeyinde bir irdeleme yapılmadan kullanımının otelcilik turizm, kültür, finans, kongre ve ticaret merkezi olarak değiştirilmesi sonucunu yaratacak bir kararla mevcut … … Turizm Merkezi’nin sınırları içine alınmasının şehircilik ve planlama ilkelerine uygun olmadığı anlaşıldığından davanın kabulü ile kamu yararına uygun olmayan dava konusu işlemin iptali gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Davacının Anayasaya aykırılık iddiası yerinde görülmedi.
Dava, 11.1.1998 günlü, 23227 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6.1.1998 günlü, 1998/10496 sayılı Bakanlar Kurulu kararı eki listenin “Tevsii ve tadil edilen yerler” başlıklı grubun 1.sırasında yer alan “… … Turizm Merkezi 2.Tevsii” ilanına ilişkin işlemin istemin özeti bölümünde belirtilen nedenlerle iptali istemiyle açılmıştır.
2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 3.maddesinin (d) bendinde, turizm merkezlerinin turizm bölgeleri içinde veya dışında, yeri, mevkii ve sınırları Bakanlığın önerisi, Bakanlar Kurulu kararı ile tespit ve ilan edilen, turizm yönünden önem taşıyan yerleri veya bölümlerini ifade edeceği kuralı; aynı Yasanın 4.maddesinde ise turizm bölgeleri, turizm alanları ve turizm merkezlerinin tespitinde, ülkenin doğal, tarihi, arkeolojik ve sosyo-kültürel turizm değerleri, kış, av ve su sporları ve sağlık turizmi ile mevcut diğer turizm potansiyelinin dikkate alınacağı hükmü yer almaktadır. Turizm alan,bölge ve merkezlerinin tespitinde izlenecek esas ve usuller ise “Turizm Bölgeleri, Turizm Alanları ve Turizm Merkezlerinin Belirlenmesi İçin Çalışma Gruplarının Oluşturulması, Görev ve Yetkileri ile Çalışma Şekline İlişkin Yönetmelik ile düzenlenmiş bulunmaktadır.
Dava konusu Bakanlar Kurulu kararının “… … Turizm Merkezi 2.Tevsii” ilanına ilişkin kısmının, 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanununun 3.ve 4. maddeleri ile 37.maddesinin (A) fıkrasına göre çıkartılan “Turizm Bölgeleri, Turizm Alanları ve Turizm Merkezlerinin Belirlenmesi İçin Çalışma Gruplarının Oluşturulması, Görev ve Yetkileri İle Çalışma Şekline İlişkin Yönetmelik” te öngörülen koşullara ve şehircilik ile planlama esaslarına, kamu yararına uygun bulunup bulunmadığının saptanması amacıyla Dairemizin 26.3.1998 günlü kararı uyarınca üye … niyabetinde re’sen seçilen bilirkişiler Prof.Dr…., Doç.Dr. …, Doç.Dr….’ın katılımı ile mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda ve bu rapora, Başbakanlık ile Turizm Bakanlığı tarafından itirazda bulunulması üzerine Dairemizce verilen 24.3.1999 günlü ara kararı ile istenilen ek bilirkişi raporunda özetle; 13.9.1989 günlü, 20281 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren … … Turizm Merkezinin tevsiine ilişkin dava konusu işlemin … Sokak, … Sokak ve … Caddesi arasında kalan özel mülkiyetteki 19613 m2 alanı kapsadığı, burada Hotel … adıyla otelcilik, turizm, kültür, finans, kongre ve ticaret merkezinin gerçekleştirilmesinin öngörüldüğü,üzerine otel yapılması amacıyla turizm merkezi olarak belirlenen bu yerin 2634 sayılı Yasanın 3.ve 4.maddelerindeki tanımlar çerçevesinde turizm bakımından önem taşıyan bir yer olarak tanımlanmasına olanak verecek önemli bir avantajının bulunmadığı, kentin yerleşik alanındaki dava konusu turizm merkezi ilan edilen parseller üzerinde nazım ve uygulama imar planlarında 7200 m2 büyüklüğünde bir park planlanmış olduğu için turizm merkezi kararının sözkonusu plan kararlarıyla çelişkiler içerdiği, kent içinde bulunan bu alanın nazım imar planı düzeyinde bir irdeleme yapılmadan kullanımının otelcilik, turizm, kültür, finans, kongre ve ticaret merkezi olarak değiştirilmesi sonucunu yaratacak bir kararla mevcut … Turizm Merkezinin sınırları içine alınmasının Turizmi Teşvik Kanununa, şehircilik ve planlama ilkelerine uygun olmadığı belirtilmiş bulunmaktadır.
Ek bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş Turizm Bakanlığı, Başbakanlık ve Müdahiller tarafından bu rapora da itiraz edilmiş ise de, raporda yer alan açıklamalar karşısında itirazlar yerinde görülmemiştir.
Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerle bilirkişi raporunun birlikte incelenmesinden, dava konusu Bakanlar Kurulu kararının … … Turizm Merkezi 2.Tevsii ilanına ilişkin kısmının ilgili mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 6.1.1998 günlü, 98/10496 sayılı Bakanlar Kurulu kararının … … Turizm Merkezi 2.Tevsii ilanına ilişkin kısmının İPTALİNE, ….lira yargılama giderinin ve ….lira avukatlık ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, keşif avansından arta kalan …liranın davacıya iadesine 19.10.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.