6. Daire 1997/2199 E. , 1998/1674 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No: 1997/2199
Karar No: 1998/1674
Temyiz İsteminde Bulunan : … Valiliği
Vekili : Av. …
Karşı Taraf : … Kireç Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Vekili : Av. …Av. …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Savcı …ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle İdare Mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, davalı idarenin … Kireç Sanayi A.Ş.ndeki % 79.88 oranındaki hisselerinin 2886 sayılı Yasanın 35. maddesinin (a) fıkrasına göre kapalı teklif usulüyle … İnşaat A.Ş. ne satılması yolundaki 16.12.1993 günlü ihalenin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, davalı idarenin … Kireç Sanayi Anonim Şirketindeki % 79.88 oranındaki hissesinin kapalı teklif usulü ile satışı için 16.12.1992 tarihinde ihale yapılmasına karar verildiği, 2886 sayılı Yasanın 17. maddesi hükmü uyarınca ihalenin en geç ihale tarihinden 10 gün önce 5.12.1992 tarihli Resmi Gazetede ilan edilmesi gerekirken, 11.12.1992 günlü Resmi Gazetede ilan edildiği, bunun üzerine 2.2.1993 günlü, … sayılı … İl Daimi Encümeni kararı ile 2886 sayılı Yasanın 20. maddesi uyarınca Devlet yararı ve güvenliği gözönüne alınarak ilanın ve ihalenin geçerli sayılmasının … Valiliği onayı ile uygun görülmüş ise de ihalenin 2886 sayılı Yasanın 20. maddesine aykırı biçimde Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü alınmaksızın geçerli sayıldığı, her ne kadar davalı idarenin 3.5.1993 günlü dilekçesinde Maliye Bakanlığının 6.5.1992 tarih ve 21220 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 20 sayılı Devlet İhaleleri Genelgesinin II/F maddesinin 2/9 bendinde, Bakanlığa ait yetkinin İl Daimi Encümenlerine devredildiği ileri sürülmekte ise de, anılan genelgenin II/F maddesinin “İhtiyaçların Kamu Kuruluşlarından Karşılanması” başlığını taşıdığı, ihtiyaçların kamu kuruluşlarından karşılanması konusundaki esas ve usulleri beş bent halinde belirlediği, anılan bentte sayılan kuruluşların acil ve zorunlu durumlarda, sözkonusu işlerini Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşünü alarak kıymet takdiri suretiyle karşılayabilecekleri, İl Özel İdareleri ile Belediyelerin bakanlık yerine encümenlerinden uygun görüş alacaklarının belirtildiği dikkate alınacak olursa, bu genelgede sözü edilen yetki devrinin, 2886 sayılı İhale Yasasının 20. maddesindeki, ihalenin geçersizliğinin ihale yapıldıktan sonra anlaşılması durumunda aranan Maliye Bakanlığının uygun görüşünü kapsamadığı, öte yandan, davacı şirketin teklif dosyasında, mali durum bildirgesi bulunmadığı ve şirket adına vekaleten katılan kişinin vekaletnamesinin fotokopisi olduğu gerekçesiyle teklif zarfının değerlendirmeye alınmadığı, ancak dava konusu ihalenin satış şartnamesinde vekaletnamenin aslının ve mali durum bildirgesinin verilmesi gerektiği yolunda herhangi bir hüküm bulunmadığı sonucuna varıldığından dava konusu ihale işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş; bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
Türk Hukuk Sisteminde Yasa yapmak için önceden belirlenmiş yöntemlere uygun olarak yetkili Yasama meclisince çıkarılan metinler “yasa” olarak tanımlanmaktadır. İdare de eylem ve işlemlerin Yasalara uygun olarak yürütmek zorundadır.
Yasaların uygulanmasını göstermek amacıyla tesis edilen tüzük, yönetmelik, genelge vb. düzenleyici nitelikteki işlemler, yasaya aykırı olamayacakları ve aykırı kurallar taşıyamayacakları, Yasalarla belli bir makam,organ veya kuruluşa tanınmış bir yetkinin başka bir makam, organ veya kuruluşa devredilmesine ilişkin hükümler içeremeyecekleri gibi Yasayı değiştirici kurallarda getiremezler.
2886 sayılı Devlet İhale Kanununun İlanın Uygun Olmaması başlıklı 20. maddesinde “17 ve 18 inci maddelerdeki hükümlere uygun olmayan ilanlar geçersizdir. Bu durumda ilan yenilenmedikçe ihale yapılamaz.
İlanların geçersizliği ihale yapıldıktan sonra anlaşılırsa, ihale veya sözleşme feshedilir. Ancak, işde ivedilik veya ihalede Devletin yararı varsa, ihale ve sözleşme Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü ve birinci derece ita amirinin onayı ile geçerli sayılabilir..” kuralı yer almaktadır.
28.2.1993 günlü, 21510 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve Maliye Bakanlığınca çıkarılan 93/1 sira Numaralı Devlet İhaleleri Genelgesi’nin “K. Diğer Hususlar” ana başlığı altındaki İl Özel İdareleri ve Belediyelerin İhale İşleri başlıklı 8. maddesinde “İl özel idareleri ile Belediyeler tarafından 2886 sayılı Kanuna göre yapılacak ihalelerde, bu Kanunun 20.,44.51/i, 1.p ve 71.inci maddelerindeki Bakanlığımız uygun görüşü aranan konularda Kanunun 13 üncü maddesinin 5 inci fıkrasına göre, Bakanlığımızdan değil il özel idareleri için İl Daimi Encümeninden, Belediyeler için Belediye Encümeninden uygun görüş alınması gerekmektedir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki açıklamaların ışığı altında 2886 sayılı Yasanın 20. Maddesi hükmü gereğince Maliye Bakanlığı’ndan alınması gereken uygun görüşün anılan yasal düzenlemeyi değiştirici nitelikteki 93/1 sıra Numaralı Genelgeyle uyuşmazlık konusu olayda olduğu gibi, bakanlık yerine İl Daimi Encümeninden alınabilmesi mümkün değildir.
Dosyanın incelenmesinden, 2886 sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca 16.12.1992 tarihinde yapılacak ihalenin en geç 5.12.1992 tarihinde Resmi Gazete’de ilan edilmesi gerekirken 11.12.1992 tarihinde yapılan ilan nedeniyle usulsüz ve geçersiz olduğu açık olduğundan, 93/1 sıra numaralı Genelgenin yukarıda metni alınan 8. maddesi uyarınca İl Daimi Encümeninden alındığı öne sürülen uygun görüşün ihaleyi hukuken geçerli ve usulüne uygun yapılmış bir ihale haline getirmesi olanaklı değildir.
Öte yandan, 2886 sayılı Yasanın İlkeler başlıklı 2. maddesinde; bu Kanunun yürütülmesinde, gereksinimlerin en iyi şekilde, uygun koşullarla ve zamanında karşılanmasının, ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca uyuşmazlık konusu olayda ihaleye katılan 3 şirketten ikisinin ihaleye katılma koşullarını taşımadıkları için ihaleye iştirak edemedikleri ve katılan tek şirketin kazandığı ihalede Yasanın aradığı açıklık ve rekabetin oluştuğundan da söz edilemez.
Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki temyize konu …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından bozma istemi yerinde görülmeyerek anılan mahkeme kararının yukarıda belirtilen gerekçenin de eklenmesi suretiyle ONANMASINA, fazla yatırılan ….-lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 19.3.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.